Dutch Dairy Challenge: beste innovaties komen van het boerenerf

Na een selectie zijn negen melkveehouders aan de slag gegaan met de 100 dagen challenge om hun ruwe innovatieve idee uit te werken tot een realiseerbaar plan. In een serie van drie artikelen komen de kandidaten aan bod. Vandaag: deel 2 van 3.

‘Beter dierenwelzijn en contact met burger’

De aanpassing van het bedrijf is ingegeven doordat ze op de tweede locatie gaan stoppen, waar nu nog het jongvee staat. De dieren gaan naar de melkveelocatie, waardoor ze teruggaan van honderd naar zeventig melkkoeien. ‘Dit aantal kunnen we melken met een robot’, zegt Boersen.

De ondernemer maakt ijs en eigen zuivel. Dit wordt nu al via zelfbediening verkocht op het bedrijf. Dit wil Boersen uitbreiden en er een ijssalon van maken. Nu er een nieuwe stal komt worden de plannen tegelijkertijd aangepakt.

‘We gaan voor het Hanskamp-concept met een drainagezandbodem en beddingcleaner. Maar dan wel in een gesloten stal. Het waait hier in de kop van Noord-Holland altijd en vaak hard. Er is hier meer beschutting nodig voor de koeien.’

Verbinding

Een architect heeft de opdracht gekregen een ontwerp te maken. Boersen vindt het belangrijk dat klanten die wat komen kopen of eten of drinken de koeien zien, zodat een verbinding ontstaat tussen de stal met koeien en de mensen. ‘Deze stal zal er niet uit gaan zien als een standaard melkveestal, maar opgaan in het landschap. Het mooie aan het Hanskamp-concept is dat de koeien echt heel relaxed zijn. Dat geeft ook een mooie beleving voor onze klanten.’

Het was voor Boersen al langer duidelijk dat de stal zo min mogelijk roosters, beton en staal moest krijgen. ‘Wij willen laten zien wat we doen, onze koeien een zo goed mogelijk leven geven, de mensen het boerderijleven laten beleven en daarmee de afstand tussen burger en boer verkleinen.’

‘Meer beweging en frisse lucht voor kalveren’

Op het Gelderse melkveebedrijf met vierhonderd koeien is Reinders daar al mee begonnen. Het idee: een omheinde zandbak met een voergedeelte en schuilmogelijkheden tegen slecht weer. Als de kalveren na drie dagen van de biest af gaan, gaan ze naar de groepshuisvestin

Reinders: ‘Dit heeft heel veel voordelen. Door meer beweging en frisse lucht zullen de kalveren sterker zijn als ze naar de vleeskalverhouderij gaan. Maar ook de vaarskalveren voor het eigen bedrijf. En onderschat de voordelen van zonlicht niet. Daar is nog niet veel onderzoek naar gedaan, maar ik ben ervan overtuigd dat ook dat goed is voor de gezondheid en ontwikkeling van de dieren.’

Kijken naar Duitsland

Het is bekend dat kalveren die dit jaar uit Duitsland komen en daar 28 dagen op een melkveebedrijf zijn gebleven, een betere start hebben op Nederlandse kalverbedrijven. Reinders: ‘Ik denk dat wij de Duitsers kunnen verslaan als we investeren in een goede huisvesting op melkveebedrijven. Het idee dat wij ontwikkelen kan makkelijk op heel veel melkveebedrijven worden toegepast.’

Reinders houdt de kalveren inmiddels ook 28 dagen aan op zijn bedrijf. ‘Deze manier van huisvesting biedt ook tegenwicht tegen de discussie over kalf bij de koe. En in groepshuisvesting hebben kalveren meer sociale interactie en ruimte voor natuurlijk gedrag.’

De melkveehouder denkt dat deze werkwijze meer arbeidsgemak en arbeidsvreugde geeft. ‘Je bent veel minder tijd kwijt aan het schoonhouden van de hokken. Eens in de week moet je de weide vrezen. Je wordt er blij van om de dieren zo te zien.’

‘Herstellende landbouw met weinig chemie’

Dat risico is volgens Harm Ziel een belangrijke reden om mee te doen aan de Dutch Dairy Challenge. ‘We produceren voor FrieslandCampina en dat willen we ook blijven doen. Maar het is wel belangrijk om grote partijen zoals FrieslandCampina, Cosun, Agrifirm en Rabobank mee te krijgen in ons verhaal. Anders blijft het een niche en is het lastig hier een goede boterham mee te verdienen.’

De familie Ziel werkt al twee generaties samen met het akkerbouwbedrijf van Jarco van Koulil. Ze verbouwen samen gras, mais, granen en aardappelen in wisselteelt en ze hebben een gezamenlijk bouwplan. De bedrijven krijgen samen 62,5 hectare grond in pacht van Stichting Flevo-landschap.

Ziel: ‘Op deze grond hebben we afgesproken regeneratief te gaan boeren. Dat is een plicht. Daarvoor zullen de gronden eerst een paar jaar rust krijgen. Het idee is om met zo min mogelijk inputs te werken van gewasbescherming en kunstmest.’

Landschapsbeheer

Produceren om te produceren is voor de melkveehouder geen levensdoel. ‘Landschapsbeheer hoort bij boeren. Het draagt bij aan de diversiteit van dit gebied. Dit idee zal kansen creëren op gebied van schooleducatie, innovatieve zuivelproducten en nieuwe bodemtechnieken.’

Maar het is wel pionieren. Deze manier van landbouwbedrijven wordt volgens Ziel niet vanzelfsprekend ondersteund door de grote partijen in de landbouw. De bodem moet zelf het werk doen door weerbaar te zijn met een sterk bodemleven. ‘We gaan hiermee aan de slag en willen leren door ervaringen op te doen.’