'Landbouwakkoord verdient een kans'

Verandering is niet alleen aan de landbouw voorbehouden. Kijkend naar ons kikkerlandje zie ik dat we inmiddels bijna 18 miljoen inwoners hebben. In 1900 waren dat er nog 5 miljoen. Bijna een verviervoudiging. Alles verandert, soms met kleine stapjes, samen met reuzesprongen.

Als ik kijk naar mijn eigen bedrijf of die van collega-boeren en -tuinders, zie ik parallellen. De ene keer maakt het bedrijf kleine veranderingen door. De andere keer doet zich het moment voor dat je voor grotere keuzes komt te staan die vaak de nodige verandering of impact met zich meebrengen.

Als ondernemer ga je dan niet over één nacht ijs. Je wikt en weegt, maakt analyses en inschattingen. En vervolgens maak je een plan. Pakt de toekomst precies zo uit als je het in het plan bedacht had? Nee, de toekomst laat zich niet voorspellen, dus nieuwe omstandigheden maken dat je je aanpast. Maar de hoofdlijnen van het plan blijven overeind.

Als ik kijk wat er om ons heen gebeurt, een groeiende wereldbevolking, druk op grond- en milieuruimte, klimaat- en weersveranderingen, de impact van sociale media, veranderd consumentengedrag et cetera. Deze veranderingen cumuleren en hebben impact op de landbouw.

Sommige ontwikkelingen kunnen we terugduwen of tegenhouden, maar we zullen ook zelf een plan moeten hebben. Het landbouwakkoord zou dat plan kunnen zijn. Dat vraagt net als op het eigen bedrijf om wikken en wegen, analyseren en inschattingen maken. En met elkaar het besluit nemen of we wel of geen heil zien in het plan.