Jonge ondernemers blijven kansen zien in glastuinbouw

Achtergrond Glasgroenten Kimberly Bakker 15 nov 2022 om 06:30uur

De glastuinbouwsector zit in zwaar weer. Door de hoge energiekosten bevindt een op de drie bedrijven zich in liquiditeitsproblemen en dreigt de energietransitie tot stilstand te komen. Geen fijn beeld voor jonge ondernemers, maar ze wijzen de sector zeker niet de rug toe.

Jonge+ondernemers+blijven+kansen+zien+in+glastuinbouw

Hoe kijken jongeren naar de toekomst van de glastuinbouw? Willen ze nog wel onderdeel uitmaken van die sector? We vroegen het drie van hen. En zij gaven geen enkele aanleiding te denken dat ze willen stoppen met deze 'tak van sport'. Sterker nog, ze zien genoeg potentie.

Rick van Schie: ‘Blijf de kansen zien.’ © L.A. Van Schie

‘Zolang ik kan, wil ik in deze sector actief zijn’

Bij tomatenkweker L.A. van Schie in het Zuid-Hollandse Kwintsheul zijn ze zich goed bewust van de uitdagingen in de sector. Ook de jongere generatie binnen het bedrijf krijgt daar wat van mee. ‘Hoewel er meer uitdagingen zijn, ligt de focus in bedrijfsvoering nu op de energiecrisis. Dit heeft de meeste impact op de kostprijs’, vertelt Rick van Schie.

Een voordeel voor L.A. Van Schie is dat gebruik wordt gemaakt van aardwarmtebron Nature’s Heat. De kweker is daardoor minder afhankelijk van gas. ‘De aangekondigde stijging van de gasprijs was voor mijn vader en de mede-initiatiefnemers een reden om te investeren in aardwarmte’, licht Van Schie toe.

De locaties van de tomatenkweker zijn daarnaast onbelicht. ‘Daardoor kunnen we de warmtekrachtkoppelingen (WKK’s) zo gunstig mogelijk inzetten.’ Door de combinatie van aardwarmte en een flexibele WKK hoeven ze bij L.A. van Schie weinig concessies te doen in de warmte-inbreng in de kas.

De jonge ondernemer vindt dat de glastuinbouw zeer actief reageert op alle uitdagingen. ‘Daarom zie ik ook genoeg potentie voor de sector. Wellicht verdwijnen er een aantal teelten, maar dat wordt wel weer ingevuld door andere teelten.’ Hij verwacht dat kassen in de toekomst energiezuiniger zijn, waardoor er meer CO2-neutrale ondernemingen ontstaan. ‘Maar helemaal van het gas af, dat gaan we voorlopig niet.’

Potentie van gas

Volgens Van Schie heeft gas nog potentie. ‘De overheid moet in gesprek gaan over de nadelen van verschillende energiebronnen voor het net, zoals kernenergie, groene stroom en waterstof. Dan komt gas er best voordelig uit.’

Hoe dan ook is Van Schie niet van plan de sector de rug toe te keren. ‘Ik wil zo lang mogelijk in de glastuinbouw actief blijven. Hopelijk is dat in de toekomst als mede-ondernemer van dit bedrijf.’

Rick van Schie is 24 jaar en werkt nu één jaar als locatiemanager bij L.A. van Schie, het bedrijf van zijn vader, oom en neef. Hiervoor was hij twee jaar werkzaam bij Artechno en in de jaren daarvoor bij Plantanious in de potplanten. In de toekomst hoopt hij mede-ondernemer van L.A. van Schie te worden.

Shirley Barendse: ‘Focus op verduurzaming.’ © Rastislav Janousek

‘Verdere verduurzaming blijft een speerpunt’

De oorlog in Oekraïne, gestegen gasprijzen, inflatie en het dalende consumentenvertrouwen zetten de sector voor grote uitdagingen. ‘Het doet ons nog meer beseffen dat we als sector verder moeten verduurzamen, maar ook ons verhaal moeten vertellen’, stelt Shirley Barendse van The Orchid Growers in Wateringen. ‘Versnellen en vertellen, noemen wij dat.’

Om alle uitdagingen het hoofd te bieden, wordt bij The Orchid Growers veel geschakeld. ‘Dit betekent dat we de markt- en (gas)prijsontwikkelingen goed in de gaten houden, veel sparren met collega’s, klanten en sectorgenoten en bijsturen waar nodig’, licht de Zuid-Hollander toe.

‘Tegelijkertijd ligt de focus bij ons op de lange termijn. Onze ambitie is om in 2030 volledig duurzaam te zijn. Maar om fossielvrij, emissieloos en chemievrij te telen, moeten we nu schakelen. De toekomst laat niet op zich wachten.’

Veerkracht en motivatie

Barendse verwacht dat de komende jaren in het teken staan van verdere verduurzaming in de hele sector. ‘En ik zie veerkracht en motivatie bij bedrijven om zich daarvoor in te zetten. Ik denk dat het belangrijk is dat we hierin samen optrekken, zodat niet iedereen het wiel opnieuw hoeft uit te vinden.’ Ook verwacht ze dat de trend van schaalvergroting doorzet. ‘Eén ding is zeker: de sector blijft in beweging.’

Wat de sector volgens Barendse nu goed doet, is het tonen van ondernemerschap. ‘In turbulente tijden moet je keuzes maken. Sommige ondernemers kiezen ervoor scherp aan de wind te zeilen, anderen besluiten te stoppen. Ook dat is ondernemerschap. Ik vind dat bewonderenswaardig.’

Dit is een reden waarom Barendse deel wil blijven uitmaken van de sector. ‘De tuinbouw is springlevend. We hebben een innovatieve sector met prachtige producten. Laten we alle uitdagingen zien als kansen en deze met beide handen pakken.’

Shirley Barendse is 30 jaar en werkt als teamleider Marketing & Communicatie bij The Orchid Growers. Ze is inmiddels zeven jaar werkzaam bij het bedrijf dat actief is als verkoop- en marketingorganisatie voor de kwekerijen van Ter Laak Orchids en Orchios. Jaarlijks worden via deze partijen zo’n 11 miljoen phalaenopsisplanten verkocht.

Dean Zuidgeest: ‘Wees trots op wat al is bereikt.’ © Villa Gerbera

‘We mogen best laten zien wat er al is bereikt’

Dean Zuidgeest van Villa Gerbera ziet dat de huidige uitdagingen voor grote verschillen in de sector zorgen. ‘Een deel weet de klappen op te vangen, een ander deel komt in de problemen en moet de bedrijfsvoering noodgedwongen stopzetten. Ik zie zelfs dat voorlopers op het gebied van duurzaamheid het niet redden. Dat is geen goed teken.’

Zuidgeest vindt dat er meer mag worden gelobbyd. ‘We moeten wat doen aan het imago van de sector. Veel consumenten hebben geen idee wat wij doen. We mogen ook best laten zien wat we al op het gebied van duurzaamheid hebben bereikt.’

Bij Villa Gerbera zijn afgelopen jaren ook diverse duurzaamheidsinvesteringen gedaan. En daar plukken ze nu de vruchten van. ‘Wij verkopen 95 procent aan vaste klanten, via Royal FloraHolland. We willen geen concessies doen in kwaliteit en hebben daarom besloten geen aanpassingen te doen in de teeltstrategie van de gerbera. Dat we daaraan kunnen vasthouden, komt deels door investeringen die we hebben gedaan. Ik ben ervan overtuigd dat een hoge kwaliteit wordt gewaardeerd’, stelt Zuidgeest.

Snijcurcuma uitgesteld

Naast gerbera’s wordt op het bedrijf snijcurcuma geteeld. Dit wordt wel uitgesteld. ‘De twee teelten zijn qua energie aan elkaar gekoppeld. We missen de omzet rond Valentijn, maar dat weegt niet op tegen de energiekosten die we nu besparen.’

Zuidgeest verwacht dat de komende jaren vooral de invulling van energie en manier van afzet en logistiek veranderen. ‘Ook denk ik dat consolidatie in de sierteelt toeneemt. Je ziet dit bij handelsbedrijven al volop gebeuren.’

Toch ziet Zuidgeest ook genoeg potentie. ‘Er is nu veel onrust, maar er zijn ook kansen. Als sector kunnen wij dit aan. We moeten ervoor zorgen dat we onze koploperspositie behouden’, besluit hij.

Dean Zuidgeest is 25 jaar en heeft de mbo-tuinbouwopleiding in Naaldwijk en de HAS in Den Bosch gevolgd. Sinds twee jaar is hij fulltime actief bij Villa Gerbera in het Zuid-Hollandse Honselersdijk. Zijn vader is jaren geleden gestart met het bedrijf en heeft de taken inmiddels overgedragen aan hem en zijn 29-jarige broer Mike.