'KAS heeft juist hoog rendement'

Opinie Economie Opinie 18 okt 2022 om 12:00uur

Het opinieartikel over kalkammonsalpeter (KAS) in Nieuwe Oogst van 24 september heeft veel reacties losgemaakt. Bemestingsspecialisten Janjo de Haan en Jantine van Middelkoop signaleren onjuistheden die zij graag willen rechtzetten.

1. KAS heeft geen laag rendement en geen hoge milieulast, zoals in het artikel wordt beweerd. KAS heeft door de aanwezigheid van zowel ammonium als nitraat bij een juiste toepassing een hoog rendement en het is moeilijk om een meststof te ontwikkelen die het beter doet. Dit is ook de reden dat KAS vaak wordt gebruikt als referentiemeststof in onderzoek met nieuwe meststoffen om na te gaan hoe die nieuwe meststoffen presteren ten opzichte van bestaande.

Bij een juiste toepassing van KAS volgens goede landbouwpraktijk, waarbij de meststofgift wordt gebaseerd op het bemestingsadvies, is het rendement hoog en de milieulast laag.

Geen betere grondkwaliteit

2. Stoppen met KAS betekent geen betere grondwaterkwaliteit en minder depositie, zoals in het artikel wordt gesteld. Dit sluit aan op bovenstaand punt.

Bij de huidige hoge kunstmestprijzen is het zinvol om te kijken naar alternatieven

Janjo de Haan en Jantine van Middelkoop, secretaris van respectievelijk CBAV en CBGV bij NMI

Een betere grondwaterkwaliteit kan worden verkregen door de bemestingsadviezen op te volgen, waarbij de meststofgift afhangt van de lokale omstandigheden bepaald door grondsoort, bodemvruchtbaarheid, het geteelde gewas/ras en de opbrengstverwachting en voor grasland door het tijdig stoppen met bemesten voor het winterseizoen. Daarbij wordt de meststofgift ook gecorrigeerd voor de levering vanuit de bodem.

Sommige gewassen kunnen ondanks dat leiden tot een (te) hoge nitraatuitspoeling na de oogst. Dit kan worden beperkt door goed management, zoals het tijdig zaaien van een wintergraan of vanggewas.

Emissiefactor

3. KAS leidt door de aanwezigheid van calciumcarbonaat niet tot een hoge ammoniakvervluchtiging, zoals in het artikel wordt gesteld. In het Nationaal Emissiemodel voor Ammoniak wordt voor KAS op basis van uitgebreid internationaal onderzoek uitgegaan van een emissiefactor van 2,5 procent, terwijl dat voor ureum gelijk is aan 14,3 procent. Voor dierlijke mest hangt de emissiefactor af van de samenstelling van de mest en de toedieningsmethode, maar deze is gemiddeld 10 procent.

• Lees ook: 'Stop met kalkammonsalpeter'

Voor KAS leidt dat op nationale schaal tot een emissie van 4,1 kiloton ammoniak, wat 10 procent is van de hoeveelheid die in het artikel wordt genoemd. Er zit weliswaar calciumcarbonaat (kalk) in KAS, maar dat gaat de verzuring van de meststof grotendeels tegen. Ondanks dat is KAS nog steeds een licht verzurende meststof en het leidt dan ook niet tot extra ammoniakvervluchtiging, wat vooral het geval is bij basisch werkende meststoffen.

Alternatieven

Zijn er dan geen alternatieven voor KAS? Ja, die zijn er wel. Met organische meststoffen kan ook in de stikstofbehoefte van gewassen worden voorzien, maar door de samenstelling van organische meststoffen is vaak toch nog wat extra stikstof in de vorm van kunstmest nodig. In plaats van KAS kan daarvoor ook gebruik worden gemaakt van andere stikstofmeststoffen, zoals NTS of zwavelzure ammoniak. De stikstof kan ook worden aangevoerd in de vorm van kunstmestvervangers. Ten slotte kan op grasland klaver worden (door)gezaaid.

KAS is dus niet heilig en het is bij de huidige hoge kunstmestprijzen zinvol om te kijken naar alternatieven. Maar gebruik daarvoor wel de goede argumenten zoals het beperken van het fossiele energiegebruik dat nodig is voor de productie van stikstofkunstmest.