Outdoorlab in Oosterwolde helpt boer met bodemvragen

In de onderzoekstuin staan 49 bakken met mais, riet, lisdodde en gras op zand-, klei- en veengrond. Ongestoorde bodemprofielen liggen in de bakken van ongeveer 1 meter doorsnede. Hiervoor werd vanaf begin april bij onder andere boeren uit verschillende gebieden grond gestoken. Na mais komt er in enkele bakken Engels raaigas.

Verschillende bodemsoorten kunnen onder gecontroleerde omstandigheden buiten worden onderzocht, legt Dümmer uit. Vergelijkend onderzoek is op deze manier mogelijk naar de effecten van verschillende vormen van beheer, gewassen, toevoegmiddelen en combinaties daarvan op de bodem, het water, de biologie en de biodiversiteit, onder dezelfde omstandigheden.

'We proberen het zo natuurlijk mogelijk te houden en tegelijkertijd kunnen we sturen', stelt Dümmer. Met sensoren worden onder andere de temperatuur, bodemvocht, spanning en grondwaterstand gemeten. Op een scherm binnen in het kenniscentrum zijn de data te zien.

De tuin moet helpen bij het beantwoorden van praktijkvragen over bodemkwaliteit, bodembiologie, klimaatbestendigheid en waterkwaliteit. Naast het zoeken naar oplossingen voor bodemproblemen kijkt het centrum ook naar nieuwe verdienmodellen voor boeren, stelt directeur Petra Boorsma van het kenniscentrum. 'Of je nu broccoli verbouwt, voor de bouw teelt of grasland hebt, we moeten open en eerlijk zijn over verdienmodellen en de kosten. Het lijkt mij dat de boer als bodembeheerder hiervoor moet worden betaald. In dit centrum verwachten we met bewijzen te komen', geeft zij aan.

Goede onderzoeksmethode

De vorm van bodemonderzoek (mesokosmos) zit tussen labonderzoek (micro) en veldonderzoek (macro) in, legt lector duurzame watersystemen Peter van der Maas van Van Hall Larenstein de genodigden voor de opening uit. Hij spreekt in de collegezaal van het 'Biosintrum' (Biocentrum), dat voor 80 procent uit biobased materialen bestaat. 'Het is een heel goede onderzoeksmethode voordat je gaat opschalen naar veldschaal. Dat is vaak complex, langjarig en duur.'

Naast studenten hoopt zijn collega, lector Duurzaam Bodembeheer Emiel Leferink binnenkort ook basisscholieren te verwelkomen via een belevenistuin. 'Dat basisscholieren kunnen ruiken en proeven aan de bodem en proefjes kunnen doen met profielkuilen, staat nog op mijn lijstje.'

Het Leer- en Kenniscentrum in Oosterwolde werd in 2016 opgericht door onder andere LTO Noord, Ecostyle, Wetsus, Van Hall Larenstein, het Nordwin College en de gemeente Ooststellingwerf. Boeren, bedrijven, onderzoekers en studenten kunnen er kennis vergaren over de samenhang tussen ecosysteemdiensten van de bodem, organischestofgehalte, circulariteit en adaptie aan klimaatverandering.

Bekijk meer over:

• bodemgezondheid
• bodembeheer
• onderwijs