'Melken voor de wereldmarkt'

De melkprijs rijst tot ongekende hoogte. Voor het seizoen 2021-2022 wordt deze omgerekend rond de 42 eurocent per kilo melk en volgend seizoen waarschijnlijk hetzelfde. Maar zoals altijd is het een race tegen de kosten. Deze lopen snel op. Vooral de voerkosten (graan rond de 350 euro per ton, palmpitschroot 325 euro per ton), stikstofmeststoffen en arbeidskosten (40.000 euro tot 50.000 euro voor een laagopgeleide medewerker) lijken de laatste maanden op het traject van een Apollo-raket.

De gebeurtenissen in Oekraïne drijven de voer- en stikstof kosten op. Corona is vooral verantwoordelijk voor een tekort aan arbeidskrachten in Nieuw-Zeeland en hoge lonen. Veel Nieuw-Zeelandse melkveebedrijven zijn afhankelijk van medewerkers uit het buitenland, vooral de Filipijnen en Zuid-Amerika, maar de grenzen zijn al twee jaar dicht en er is een groot tekort.

Voor de Nieuw-Zeelandse fruitproducenten is dit probleem nog erger. Plukkers zijn meestal backpackers, jonge toeristen die even wat bijverdienen in het plukseizoen en dan weer verder reizen. Die zijn er gewoon niet meer en het spookbeeld van fruit dat aan de boom verrot, lijkt werkelijkheid te worden.

Dat tekort aan arbeidskrachten heeft nog een ander gevolg. We naderen hier het einde van ons melkseizoen en traditioneel gaan de guste en overschotkoeien nu naar het slachthuis. Maar door de coronaperikelen draaien die nu op minder dan halve kracht en blijven de boerderijen met de dieren zitten.

Ook zijn de prijzen voor dat slachtvee laag, maar het grootste probleem is dat het overschot aan vee op de boerderij blijft en het voer vreet dat voor de winter was bestemd. Dat geeft problemen, want de groeiperiode van het gewas loopt nu op zijn einde en de grasopname moet worden gelimiteerd.

De berekeningen voor het seizoen 2022-2023 laten zien dat de productiekosten rond de 25 tot 30 eurocent per kilo melk uitkomen, dus er is nog steeds een goede marge te halen. Het is nog steeds slim voor bedrijven met hoge schulden om versneld af te betalen, nu het nog kan, voordat de rentevoet gaat stijgen.

Hoge prijzen voor melk zijn natuurlijk mooi voor de producent, maar er is een keerzijde. De Arabische Lente die als protestbeweging in 2010 begon, was ten dele een reactie op te hoge voedselprijzen. We kunnen in Nieuw-Zeeland duidelijk merken dat het eten snel duurder wordt. Gaan we weer in de richting van globale sociale onrust door te hoge voedselprijzen?