Noordelijke provincies gaan met Leader voor duurzaam platteland

Boeren en tuinders in Noord-Nederland die dit jaar nog willen profiteren van Europese subsidieregelingen onder POP3 of het Leader-programma voor plattelandsontwikkeling, hebben de meeste kans in Friesland. Daar staat de komende maanden nog een flink aantal openstellingen op stapel. Het gaat dan om Leader-programma's in Noordwest- en Noordoost-Friesland, investeringsregelingen en het collectieve agrarisch natuur- en landschapsbeheer in heel Noord-Nederland.

In Groningen en Drenthe is ook subsidiegeld beschikbaar, maar het aantal mogelijkheden is beperkter. Provinciale coördinatoren spreken van een tussenjaar. 'Maar dat wil niet zeggen dat we stil zitten. We zijn al bezig met de regelingen die vanaf 2023 onder het nieuwe Gemeenschappelijk landbouwbeleid gaan lopen', zegt Dirk Jan Immenga van provincie Drenthe.

Verkaveling

In Zuidoost- en Zuidwest-Drenthe lopen vanaf 1 april twee regelingen in het kader van Leader. En in heel Drenthe een POP3-regeling voor kavelruil. Die investeringen in het landelijk gebied dragen bij aan de verbetering van de verkaveling van de landbouwbedrijven en de daarbij behorende toegankelijkheid, bodemgesteldheid en waterhuishouding. 'Daar hoort ook de glastuinbouw bij, waarmee bedrijven kunnen verplaatsen naar en binnen het concentratiegebied Erica/Klazienaveen.'

In Zuidoost-Drenthe wordt in het kader van Leader dit jaar nog gewerkt aan het uitvoeren van ontwikkelingsplannen die vijf jaar geleden zijn opgesteld op basis van een lokale ontwikkelingsstrategie. 'Daar gaat het om brede economische ontwikkeling van het landelijk gebied. In Zuidwest-Drenthe ligt de focus meer op recreatie en toerisme', meldt Immenga.

Programma Innovatie Veenkoloniën

Provincies Drenthe en Groningen werken in de Veenkoloniën samen aan het programma Innovatie Veenkoloniën, toegespitst op investeringen in de landbouw. Immenga: 'We verwachten daar ook vanaf 2023 mee door te gaan. De nadruk in het Europees landbouwbeleid ligt steeds meer op de grotere rurale landbouwgebieden. Daar passen de Veenkoloniën goed in en de openstellingen worden daar tot nu toe goed benut.'

Vanuit de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw worden projecten gesteund die bijdragen aan het versnellen van natuurinclusieve landbouw in de Veenkoloniën Westerwolde, Oldambt, noordelijke Kleischil, Veenweide en het Kleiweidegebied.

1,1 miljoen euro

Immenga's collega Herman Bouman van provincie Groningen meldt dat dit jaar 1,1 miljoen euro aan Leader-subsidie beschikbaar is voor projecten in Oost-Groningen. Bewoners kunnen initiatieven, die de leefbaarheid daar bevorderen, voordragen aan een lokale beoordelingscommissie. Voldoen deze aan de doelstellingen, dan is financiering mogelijk.

'Het gaat bijvoorbeeld ook over agrotoerisme en economie. Het is goed om als boer of tuinder dus verder te kijken dan het directe bedrijfsplan en aansluiting te zoeken bij anderen. Leader werkt bottom-up, dus initiatieven uit de regio worden gewaardeerd.'

POP3-coördinator Naomi Paas van provincie Fryslân omschrijft de algemene opdracht die zij met de regelingen in haar werkgebied heeft als het faciliteren en stimuleren van modernisering. 'Die regelingen laten we zo goed mogelijk aansluiten op behoeftes en wensen uit de agrarische sector.' Naast POP3-regelingen betreft het dit jaar in Friesland eveneens Leader-programma's in Noordwest- en Noordoost-Friesland. Ook daar zijn lokale ontwikkelingsstrategieën vastgesteld.

Vergroening

Het kan dan zowel gaan om vergroening van de land- en tuinbouw, als milieuverbetering en technologische innovatie of kavelruil. 'De vorig jaar vastgestelde Friese Landbouwagenda is ons beleidskader, zeg maar het raamwerk waarbinnen wij opereren. Dat is opgesteld in samenspraak met de agrarische sector. We leggen bijvoorbeeld nadruk op natuurinclusieve kringlooplandbouw. Hoe een bedrijf daarop inspeelt, mag het zelf invullen. Dat is afhankelijk van de eigen mogelijkheden en omstandigheden.'

De POP3-regelingen die provincie Fryslân toepast, zijn overigens vergelijkbaar met die in de andere provincies, merkt Paas op. 'Zo is er een gelijk speelveld en ontstaan er mogelijkheden tot interprovinciale samenwerking, bijvoorbeeld op het gebied van innovatie.'

Tips

De coördinator heeft nog wel wat tips voor kandidaat-deelnemers aan POP3- of Leader-projecten. 'Lees je van tevoren goed in een regeling in, dat maakt de kans op teleurstellingen kleiner. Ook is het goed samen te werken bij een subsidieaanvraag. Zo bundel je kennis en draagt het bij aan een betere aanvraag.'

Verder is het volgens haar een goed idee om 123subsidie.nl van Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN) in de gaten te houden. 'Specifieke vragen over POP3 kunnen het beste worden gesteld aan de medewerkers van SNN.'

Huidige POP3-programma loopt nog door tot 2023

Het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3) is een Europees subsidieprogramma dat gericht is op de ontwikkeling van een duurzame en concurrerende agrarische sector en een leefbaar platteland. Totdat het nieuwe Europees landbouwbeleid in werking treedt, is het POP3-subsidieprogramma met twee jaar verlengd, tot 2023. Deze overgangsperiode noemen we: POP3+.

In deze periode (2021-2023) is ongeveer 40 miljoen euro subsidie beschikbaar vanuit de drie Noordelijke provincies. Bedoeld voor de boerenondernemer die wil investeren in de verduurzaming en modernisering van zijn/haar bedrijf en het Leader-programma voor lokale initiatieven die de leefbaarheid op het platteland verbeteren. Maar ook voor grotere bedrijven en organisaties die kennis willen delen en grote innovatieprojecten willen realiseren, zijn er mogelijkheden.

Binnen POP3+ ligt de focus op: klimaat, biodiversiteit/bodem en kringlooplandbouw, inclusief stikstof. Daarnaast is een groot deel van het programma gericht op het verbeteren en herstellen van natuur- en waterkwaliteit. In totaal was tot 2020 via POP3 in Noord-Nederland 200 miljoen euro subsidie beschikbaar voor een duurzame en concurrerende agrarische sector en een leefbaar platteland. Afhankelijk van de aanvraag wordt 25 tot 100 procent gesubsidieerd.

De provincies Drenthe, Fryslân en Groningen vullen de Europese subsidies aan met eigen geld. Zij beslissen uiteindelijk voor welke onderwerpen de subsidie bedoeld is. Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) beoordeelt alle aanvragen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) betaalt het geld uit bij goedgekeurde aanvragen.