Opnieuw veel wintersterfte onder bijenvolken

De regionale verschillen zijn groot. Zo was de sterfte afgelopen winter het hoogst in de provincie Utrecht met 31,2 procent en het laagst in Flevoland met 11,4 procent.

De enquête is uitgevoerd door Wageningen University & Research (WUR), in samenwerking met diverse bijenhoudersorganisaties en in opdracht van het ministerie van LVVN.

Over het algemeen blijkt uit de resultaten dat in de noordelijke provincies de wintersterfte relatief laag is, behalve in Groningen. In Noord-Brabant, Noord- en Zuid-Holland en vooral in Utrecht ligt de sterfte juist boven het landelijk gemiddelde. Hoewel het sterftepercentage de afgelopen jaren steeds boven de 20 procent ligt, verschilt het patroon per regio. De precieze oorzaak hiervan is niet bekend, maar mogelijk speelt de variatie in imkerpraktijken een rol.

Ziektes en verzwakking

De oorzaken van wintersterfte zijn divers en kunnen per jaar en locatie fluctueren, concluderen de onderzoekers van WUR. Zo is het verlies van de koningin tijdens de winter vrijwel altijd fataal voor een bijenvolk. Ook combinaties van factoren, zoals een gebrek aan voedsel, ziektes en verzwakking voor de winter, dragen bij aan een hogere sterfte.

De mijt Varroa destructor en verschillende virussen blijven grote bedreigingen voor de bijengezondheid. Het bestrijden van varroa is volgens de onderzoekers van groot belang om het bijenvolk in goede gezondheid de winter te laten overleven. Gegevens uit de enquête tonen aan dat 84,6 procent van de bijenhouders de mijt afgelopen winter heeft bestreden. Dit percentage is vergelijkbaar met voorgaande jaren.

Impact Aziatische hoornaar onduidelijk

Of de verspreiding van de Aziatische hoornaar invloed heeft op de wintersterfte in Nederland is voor de onderzoekers nog onduidelijk. Deze invasieve wesp jaagt op insecten om haar larven te voeden. De verspreiding versnelt. Vorig jaar meldde 13,2 procent van de bijenhouders een waarneming van de exoot, in 2024 steeg dat percentage naar 27,7. Imkers verwachten dat impact van deze soort op de gezondheid van honingbijen de komende jaren toeneemt.

Aan de jaarlijkse zogeheten Coloss-enquête, die wereldwijd in meer dan veertig landen wordt gehouden, nam dit jaar een recordaantal van 3.030 Nederlandse imkers deel. Nederland telt naar schatting 11.000 actieve bijenhouders, waarvan slechts 2 procent financieel afhankelijk is van de bijenhouderij.

Meer dan de helft (55 procent) gaf aan dat alle bijenvolken de winter hebben overleefd, een verbetering ten opzichte van 48,3 procent van vorig jaar. Van de imkers rapporteerde 7,3 procent een volledig verlies van hun bijenstand. In 2024 was dit 6,7 procent.