'Afbouwen van gas bleek onbezonnen besluit'

De agrarische sector, vooral de glastuinbouw, slaat al langer alarm over de hoge gasprijzen. De energietransitie is daar deels debet aan omdat onduidelijk is hoe die gaat verlopen. Deze transitie is echter een geleidelijk proces dat in de prijzen zal worden verdisconteerd.

Het echte probleem zit in de voorzieningszekerheid van energie en de prijsschommelingen die alleen al het risico van minder leveringen veroorzaakt. De voorzieningszekerheid is een probleem waarvoor de politiek verantwoordelijk is. Het dichtdraaien van de gaskraan in Groningen was begrijpelijk, maar de uitvoering van het besluit was niet goed doordacht.

Wat is er aan de hand? Voor veel landen is gas een transitiebrandstof. Omdat gas veel minder vervuilend is dan andere fossiele brandstoffen en de overgang naar duurzaam jaren in beslag neemt, zien we het gebruik in veel landen toenemen.

Nederland moest van het gas af om Groningen te sparen en om ideologische redenen, want het is slecht voor het milieu. Maar inmiddels heeft de Europese Commissie gas voorlopig 'groen' verklaard, net als kernenergie.

Vooral Duitsland gaat juist aan het gas omdat dit land heeft besloten de kerncentrales te sluiten. Het resultaat is dat de Groninger gaskraan weer opengaat, omdat wij een leveringsplicht aan Duitsland hebben. Het rigoureus afbouwen van gas bleek een onbezonnen besluit. Onbezonnen, omdat de kleine gasvelden niet of pas later worden geëxploiteerd. Groningen wordt daarvan de dupe en we leveren ons over aan Rusland.

Dat laatste is nooit als een geopolitiek probleem gezien. Nu de spanningen oplopen, blijken de gevolgen. Allereerst exploderen de gasprijzen. Voorts is het blokkeren van de gastoevoer, ook al is het maar voor een paar weken, voldoende voor economische ontwrichting. Dat kan gebeuren als Europa Rusland harde sancties oplegt.

De problemen worden versterkt doordat de gasvoorraden klein zijn gehouden en de regering de verantwoordelijkheid van zich afschuift. Geen ondernemer kan anticiperen op door de overheid gecreëerde prijsexplosies. Dat je dan naar diezelfde overheid gaat om genoegdoening te eisen, is logisch.