Zorgen LTO over tijdspad en uitvoering coalitieakkoord

'Laten we allereerst onze zegeningen tellen. Er komt geen van bovenaf opgelegde zonering, zoals sommige onzalige adviezen voorstelden. Er komt geen massale onteigening. Er komt geen halvering van de veestapel', zegt LTO-voorzitter Sjaak van der Tak. 'Tegelijkertijd wordt de lat voor stikstofreductie onhaalbaar hoog gelegd. De in het coalitieakkoord voorstelde 50 procent reductie is een verdubbeling van het eerder dit jaar vastgelegde doel van 26 procent.

LTO wijst op het eigen voorstel om in te zetten op 40 procent reductie in 2030. 'Samen met de bouw, natuur en andere economische sectoren kunnen we tegen een extra budget van 15,3 miljard euro tot een reductie van 40 procent komen. Volgens doorrekening van het PBL is dat in de uitvoering al zeer ambitieus. Veel van het gevraagde geld komt er, maar er wordt eenzijdig een schep tot 50 procent bovenop gedaan. Dat is onuitvoerbaar en gaat in de toekomst tot grote teleurstellingen leiden', waarschuwt Van der Tak.

Stikstoffonds

Over de juiste besteding van het aangekondigde stikstoffonds van 25 miljard euro gaat LTO graag het gesprek aan met de nieuwe minister. Het kabinet maakt volgens Van der Tak terecht miljarden euro's vrij om boeren en tuinders te ondersteunen in de verdere verduurzaming van de sector.

De verdeling tussen gelden voor stoppers enerzijds en die voor innovatie anderzijds moet echter beter, vindt hij. 'Het is tekenend dat de kosten voor 'uitvoer van beleid' met 1,7 miljard euro hoger zijn dan die voor innovatieve van stalsystemen: 1 miljard euro.'

Klimaat

De ambities op het gebied van klimaat worden naar boven bijgesteld tot een CO2-reductie van 60 procent in 2030. De versnellingen die worden voorgesteld vragen om extra overheidsinvesteringen, vindt LTO. Koerswijzigingen op een agrarisch bedrijf kosten veel tijd en geld, want een kas of stal gaat al snel decennia mee en met de kleine marges kent de sector lange terugverdientijden.

LTO benadrukt dat boeren oplossingen hebben, maar dat er ook grenzen zijn aan wat de sector kan doen. De organisatie vindt dat moet worden voorkomen dat boeren naar het buitenland worden verjaagd. Broeikasgassen kennen geen grenzen en voor elk dier dat in Nederland verdwijnt, komen er in het buitenland meer terug.

Economische doorrekening

Transitie en verandering kan alleen met een wenkend verdienmodel, benadrukt LTO. In veel plannen ontbreekt volgens de organisatie de economische component. Is er wel een duurzaam verdienmodel? Kan een familiebedrijf hiervan leven? Kunnen de hoge investeringen worden gefinancierd? 'De politiek lijkt in haar hoge ambities onvoldoende rekening te houden met deze zeer reële vragen. De transitie slaagt alleen als de ondernemer er brood in ziet', vindt Van der Tak.

Om tot een uitvoerbaar regeerprogramma te komen, moet het coalitieakkoord wat LTO betreft eerst worden doorgerekend op de sociaaleconomische realiteit van boeren en tuinders.