Vertrouwen boer en tuinder daalt verder, vooral bij varkenshouder

Ten opzichte van een kwartaal geleden daalde de index bijna 2 punten en staat nu op 6 punten. De index ligt in het derde kwartaal lager dan het langlopende gemiddelde van bijna 13 punten. In nagenoeg alle sectoren daalde de index. De enige uitzondering is de pluimveehouderij, maakt de Agro Vertrouwensindex duidelijk. Dat overzicht wordt op initiatief van LTO Nederland, Flynth adviseurs en accountants, het ministerie van LNV en Wageningen Economic Research gepubliceerd.

In de opengrondstuinbouw en melkveehouderij daalde de index ongeveer 2 punten. In andere sectoren was de daling groter. In de akkerbouw nam de index 8 punten af. De daling in de varkenshouderij en de glastuinbouw was 12 punten en daarmee het sterkst van alle sectoren. De index van de varkenshouderij kwam door deze daling ver onder het nulpunt uit.

Akkerbouw onder nulpunt

Ook het vertrouwen van akkerbouwers daalde onder het nulpunt. Dat betekent dat in deze sectoren 'de pessimisten' op dit moment de overhand hebben. Hoewel ook de index onder glastuinders sterk daalde, bleef deze index nog wel boven nul. Dat komt omdat die in het vorige kwartaal nog een betrekkelijk hoog niveau had. Met een index van ruim 7 punten ligt hier het vertrouwen zelfs nog boven het gemiddelde in de totale land- en tuinbouwindex.

De stemmingsindex, die de huidige situatie op het bedrijf weergeeft, daalde voor de totale land- en tuinbouw bijna 3 punten en staat in het derde kwartaal op 13 punten. Ook nam de verwachting voor de komende twee à drie jaar af met ruim 1 punt. Daardoor zijn er nu net meer ondernemers pessimistisch dan optimistisch gestemd over de middellange termijn van hun bedrijf. De index daalde namelijk net onder nul. De stemmingsindex (huidige situatie) en de verwachting voor de middellange termijn vormen samen de Agro Vertrouwensindex.

Stemming pluimveehouders stijgt

'In de onderzochte sectoren bewoog de stemmingindex verschillende kanten op', licht Wageningen University & Research toe. De stemming onder pluimveehouders steeg 12 punten. Ook de positieve stemming onder ondernemers in de opengronds- en glastuinbouw bleef onveranderd. Bij akkerbouwers nam de index 1,5 punt af. In de melkveehouderij daalde de stemmingsindex ruim 5 punten.

Varkenshouders waren nog een stuk somberder. De index voor deze sector daalde 35 punten, waardoor deze op -20 punten uit kwam. In deze sector overheerst als enige inmiddels het pessimisme. De index daalt al sinds het begin van het jaar.

Middellange termijn

Vooral glastuinders kijken veel pessimistischer naar de middellange termijn van hun bedrijf dan bij de meting een kwartaal eerder. De index daalde na de meting vlak na het derde kwartaal in deze sector ruim 20 punten. Nog niet eerder kende de index in deze sector een dergelijke sterke daling. Hiermee kwam de index op -17 punten en ook dat is een laagte record. Ook in de akkerbouw namen de verwachtingen sterk af (-14 punten). Net als in de glastuinbouw overheerst hier het pessimistische sentiment met een index van -12 punten.

Hoewel pluimveehouders over de huidige situatie gemiddeld positief zijn, worden er wel moeilijke tijden verwacht. De index voor de middellange termijn daalde bijna 8,5 punt, waardoor de index nog maar net boven het nulpunt uitkomt. Ook melkveehouders zijn volgens de onderzoekers voorzichtig over hun toekomst. De index ligt, door een lichte verbetering ten opzichte een kwartaal eerder, weer net boven nul. Varkenshouders verwachten betere tijden. De index steeg ruim 11 punten. Ondanks de stijging zijn ondernemers verdeeld. Ook in deze sector komt de index bijna op nul uit.

Onveranderd negatief

'Terugkijkend op de afgelopen twaalf maanden zijn ondernemers in de land- en tuinbouw onveranderd negatief', luidt de conclusie. De ondernemers kijken vooral gemiddeld positiever terug op de opbrengstprijzen ten opzichte van het vorige kwartaal (+13 punten), blijkt uit de conjunctuurindex. De kosten nemen echter ook sterk toe (-15 punten). De productie-index maakte een neergaande beweging (-7 punten). Omzet en winst werden desondanks beter beoordeeld dan een kwartaal eerder door de ondernemers.

Vooruitkijkend naar de komende twaalf maanden zijn Nederlandse boeren en tuinders negatiever dan een kwartaal eerder. Deze index 'vooruitkijkend' daalde ruim 2 punten. De pessimisten blijven in de meerderheid. De index staat na de meting in het derde kwartaal van 2021 op -7,5 punt voor de gehele land- en tuinbouwsector. Het vertrouwen voor het komende jaar nam vooral af onder de glastuinders (-17 punten), akkerbouwers (-13 punten) en pluimveehouders (-11 punten). Ook telers van bloembollen, bomen, vollegrondsgroenten en fruit zijn pessimistischer (-6 punten).

Komend jaar

Varkenshouders en melkveehouders zijn iets optimistischer over wat het komend jaar brengt. Alleen bij de melkveehouders leidde dit tot een overwicht van positieve boeren, al was het verschil minimaal met een index van 0,3. De dalende trend in de totale land- en tuinbouw komt vooral door fors hogere kosten die ondernemers voor de komende twaalf maanden verwachten.

In de enquête wordt verder niet gevraagd naar het motieven achter de gegeven antwoorden. Deze worden beïnvloed door vele factoren, zoals de wereldmarktontwikkelingen, gevolgen van de coronacrisis, weersomstandigheden, handelsbarrières, kosten en opbrengstontwikkelingen, beleid of de eigen bedrijfssituatie, meldt WUR.