Akkerbouw maakt werk van versterken biodiversiteit

Het gaat vooral om de aanleg van akkerranden (bij bijna 40 procent van de akkerbouwers), verbeteren van de organische stofbalans (35 procent), meer rustgewassen in het bouwplan (ruim 25 procent) en zorgen voor bodembedekking (bijna 25 procent). Bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen houdt verder zo'n 20 procent rekening met de milieubelasting. Dit zijn de vijf voornaamste prestaties waarmee akkerbouwers de biodiversiteit willen verbeteren.

Om die inzet verder te stimuleren, werkt BO Akkerbouw samen met provincie Groningen, Rabobank en Wereld Natuur Fonds aan de Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw (BMA). Dat instrument zorgt ervoor dat waarderen en belonen van prestaties van akkerbouwers mogelijk wordt op basis van kritische prestatie-indicatoren.

Meerkosten

Onderzoek van Wageningen Economic Research wijst uit dat in de akkerbouw de meerkosten van biodiversiteitsmaatregelen gemiddeld tussen 185 en 324 euro per hectare liggen. De inzet van BO Akkerbouw en haar leden is om meerkosten gecompenseerd te krijgen en daarnaast om akkerbouwers voor hun inzet te belonen. Het moet renderen om te investeren in biodiversiteit.

De helft van de akkerbouwers verwacht hierbij vooral dat de afnemers van hun akkerbouwproducten een meerprijs betalen, blijkt uit de enquête. De praktijk wijst uit dat mogelijkheden hiervoor tot nu toe beperkt zijn. Er zijn extra inspanningen nodig.

In specifieke marktsegmenten is een meerprijs te verkrijgen voor producten afkomstig van 'biodiverse akkerbouwbedrijven'. Dat ligt lastiger bij een groot deel van de (internationale) afzetmarkten. Daar waar investeringen in biodiversiteit maatschappelijk gewenst zijn, zou de maatschappij dit ook moeten belonen. Dit vindt ook buiten de akkerbouw alom erkenning.

Beloning

Het verdienmodel voor biodiversiteit is een cruciale succesfactor bij Deltaplan Biodiversiteitsherstel. BO Akkerbouw is partner van dit samenwerkingsverband van ruim tachtig organisaties. Dat wil stapelen van beloning van diverse partijen mogelijk maken op basis van eenduidige kritische prestatie-indicatoren (KPI's). De BMA moet een sleutelrol vervullen bij de uitwerking van het verdienmodel en de vereiste beloning. De projectpartners creëren met de BMA een gemeenschappelijke taal en een te gebruiken set KPI's.

De voorlopige set van KPI's wordt getest door groepen akkerbouwers verspreid over het land. Parallel hieraan werken Wageningen University & Research en Louis Bolk Instituut aan een wetenschappelijke onderbouwing ervan. Na verdere aanscherpingen zal de BMA eind 2022 worden opgeleverd. Overheden en marktpartijen hebben dan een onafhankelijk geborgd instrument in handen om akkerbouwers te belonen voor hun inspanningen.