'Hoe erg is het gebrek aan opvolgers?'

De vraag is: hoe erg is dit? De trend van schaalvergroting is al jaren een feit en natuurlijk niet uniek voor de landbouwsector. Het verdwijnen van de kleinere land- en tuinbouwbedrijven zal relatief weinig economisch effect hebben. Zij zijn goed voor slechts 2,5 procent van de economische slagkracht van de agrarische sector.

De (middel)grote bedrijven zullen groeien door de kleinere op te kopen, om vervolgens op te gaan in een hyperefficiënte en hoogproductieve bedrijfsvoering. Immers, de bedrijfseconomische mores eisen een dergelijke bedrijfsvoering.

En hoewel die ontwikkeling nauwelijks serieuze economische consequenties heeft, zal deze wel gevolgen hebben voor de leefbaarheid van het platteland. De kleinere bedrijven zijn vaak natuurlijk ingepast in het landschap en aangekleed met bomen en houtwallen. En de aangrenzende percelen zijn omzoomd door slootjes en bloeiende akkerranden. Ze zijn van belang voor de biodiversiteit en het aanzien van het buitengebied, maar ook voor de 'boerendiversiteit': de verscheidenheid van typen ondernemers in de sector met bijbehorende denkkracht.

De cijfers laten dus vooral zien dat de trend van schaalvergroting doorzet. Een economische werkelijkheid die echter haaks staat op het wensdenken van op zijn minst een deel van de politiek en maatschappij.