Zendmasten voor telefonie zien de bui al hangen

Buien zijn moeilijk te voorspellen. Ze ontwikkelen zich vaak in een half uur tot een stortbui met wateroverlast tot gevolg. Er is dus veel aan gelegen om de hoeveelheid, het tijdstip en de locatie van de neerslag tijdig op de radar te hebben.

De bekende regenradar krijgt daarbij steun uit onverwachte hoek. Onderzoekers zetten de signaalsterkte van commerciële masten voor mobiele telefonie niet alleen in om de regenval tussen twee punten nauwkeurig te meten, zij maken ook een weersverwachting tot enkele uren vooruit.

Helder signaal

Ruben Imhoff van de Wageningse leerstoelgroep Hydrologie en Kwantitatief Waterbeheer bekeek samen met collega's van KNMI en Deltares hoe zij uit gegevens van telecombedrijven de intensiteit konden afleiden van regen die tussen twee zendmasten valt. 'De communicatiebedrijven zijn geïnteresseerd in een zo helder mogelijk signaal voor mobiele telefonie. Maar wij kijken naar precies het omgekeerde', zegt Imhoff.

De demping van dat signaal tussen twee masten kan komen doordat het regent tussen die twee meetpunten. Imhoff: 'Hoe harder het regent, hoe sterker de verstoring die wij in onze data terugkrijgen. We brengen die verstoring in kaart en vertalen dat naar regenintensiteit. En daarna naar neerslagvooruitzichten op zeer korte termijn.'

Het onderzoeksteam vergeleek de gegevens van de KNMI-regenradars, zoals Buienradar gebruikt, met de data van de masten van de telecombedrijven op twaalf dagen met regen. 'We waren blij verrast toen we de uitkomsten zagen', aldus Imhoff. 'De methode blijkt vrij goed te werken, ook bij hoge neerslagintensiteiten.'

Verbetering mogelijk

Soms waren de neerslagverwachtingen zelfs beter dan die van de regenradar, vooral bij zware regenval. 'Maar dan moet je in acht nemen dat de operationele regenradarproducten niet waren gecorrigeerd voor afwijkingen. Ook bij radars is nog verbetering mogelijk en daar wordt aan gewerkt.'

De nieuwe 5G-masten staan op nog kortere afstanden van elkaar en geven nauwkeurigere data. Maar de onderzoekers weten niet hoe dat zal uitpakken, want het is nog niet duidelijk hoe goed het systeem werkt met de hogere zendfrequenties van 5G. Een onderzoeksvoorstel op dat thema is in voorbereiding.