Raad van State eist natuurverbetering om intrekking PAS-vergunning te voorkomen

Nieuws Politiek Adrie van der Wel 20 nov 2025 om 08:24uur

Verzoeken om intrekking of aanpassing van verleende PAS-vergunningen mogen door provincies alleen worden afgewezen als daar voldoende stikstofreductie op korte termijn tegenover staat. Dat is sinds kort de aangescherpte lijn van de Raad van State.

Raad+van+State+eist+natuurverbetering+om+intrekking+PAS%2Dvergunning+te+voorkomen

Deze eis voor gegarandeerde natuurverbetering stond centraal bij twee zaken die de Raad afgelopen dinsdag en woensdag beoordeelde. In beide zaken ging het om verzoeken om PAS-vergunningen van agrarische bedrijven in Limburg en Gelderland aan te passen of in te trekken. In het eerste geval ging het om een verzoek van de milieuorganisaties MOB en Vereniging Leefmilieu. In het andere geval betrof het een verzoek van omwonenden.

Een verleende natuurvergunning kan op grond van de Wet natuurbescherming worden aangepast of ingetrokken als sprake is van gewijzigde omstandigheden. Zoals een verslechterde situatie bij een nabijgelegen Natura 2000 gebied.

Te zwaar belast

MOB en Vereniging Leefmilieu vroegen de provincie Limburg om twee natuurvergunningen die tijdens de PAS-regeling waren verleend aan boeren in Echt en Montfort in te trekken of aan te passen. Natura 2000-gebieden in de omgeving werden door die bedrijven te zwaar belast, vonden de milieuorganisaties.

De provincie weigerde dat, omdat in die gebieden al met verschillende maatregelen werd gewerkt aan stikstofreductie en natuurherstel. Intrekking of aanpassing zou in dit geval onredelijk zijn. Maar de rechtbank in Roermond dwong de provincie om met een beter verhaal te komen. Want maatregelen zijn volgens de rechtbank alleen van waarde als ze ook echt leiden tot stikstofreductie in beschermde natuurgebieden. En dat waren de maatregelen die de provincie noemde niet echt.

Inkeer

In plaats van het huiswerk over te doen, ging de provincie in hoger beroep bij de Raad van State. Daar kwam de provincie alsnog tot inkeer. De afwijzing van de verzoeken van de milieuorganisaties wordt voortaan beter onderbouwd en de provincie gaat nu toch beoordelen wat met de vergunningen moet gebeuren. Voor de twee boeren is er voorlopig niets aan de hand, want hun PAS-vergunningen gelden nog steeds.

Provincie Limburg gaat dus weer aan de slag om te zorgen dat de vergunning van de twee boeren in stand kan blijven. Volgens de advocate van de provincie gebeurt er op dit moment van alles om de beschermde natuur in Limburg te verbeteren. MOB en Vereniging Leefmilieu juichen het nemen van maatregelen alleen maar toe, aldus hun woordvoerder. 'Zolang de staat van de natuur maar verbetert.'

Geitenhouderij

De PAS-vergunning van een geitenhouderij in het Gelderse Gendt hoeft volgens de Raad van State niet te worden aangepast of ingetrokken. Omwonenden vroegen daarom. Ze vinden dat het nabijgelegen Natura 200- gebied Rijntakken te zwaar wordt belast. En ze wezen op de geitenstop die intussen geldt in het gebiedj. Dat zijn gewijzigde omstandigheden die intrekking van de PAS-vergunning rechtvaardigen, vinden ze.

Provincie Gelderland weigerde de vergunning in te trekken door te wijzen op maatregelen die de beschermde natuur al zouden verbeteren. Intrekking was daarom niet nodig. De Raad van State vindt de geitenstop geen reden voor intrekking van de PAS-vergunning voor de geitenhouderij. De geitenstop gaat namelijk niet over natuurverbetering, maar over zorgen voor de volksgezondheid.

De aanvankelijk genoemde maatregelen die Gelderland bij de Raad op tafel legde, waren onvoldoende. Maar met aanvullende maatregelen heeft de provincie alsnog aangetoond dat die maatregelen voldoende stikstofreductie op korte termijn opleveren. Daarom hoeft de vergunning voor de geitenhouderij toch niet te worden ingetrokken of aangepast.