Bescheiden oogst na droge start

Achtergrond Akkerbouw Haijo Dodde 30 sep 2020 om 10:00uur

Oogstjaar 2020 geeft een blijk van tegenvallende oogsten. De opbrengsten in de aardappelteelt zijn iets lager dan gemiddeld, die van pootgoed blijven 10 tot 15 procent achter. Uienoogsten variëren per regio en Cosun voorziet bij suikerbieten een productie die benedengemiddeld is. Op droogtegevoelige grond viel de tarweoogst tegen. De maisoogst is ronduit goed. Bij gras neemt het belang van de herfstkuil toe: de tol van de droogte in de zomer.

Akkerbouwspecialisten melden voor oogst 2020 opbrengsten beneden het meerjarig gemiddelde. Vooral op zwaardere gronden zorgde het extreem droge voorjaar voor een moeizame en onregelmatige ontwikkeling van de gewassen.

Een winter met veel wateroverlast werd vanaf half maart gevolgd door een lange periode van droogte. 'Vooral zwaardere percelen leken soms wel betonplaten en niet echt geschikt voor het maken van mooie zaaibedden', vertelt akkerbouwadviseur Paul Hooijman van Delphy. 'Veel gewassen zijn daardoor niet onder ideale omstandigheden gezaaid.'

Voor zaaiuien resulteerde de moeizame start in een onregelmatige ontwikkeling. Hooijman ziet daarvan nog steeds de gevolgen in de praktijk. 'Er zijn nu nog percelen met relatief veel groen loof, maar er zijn ook percelen die na een vroege afrijping allang zijn geoogst.'

De opbrengsten van pootgoed schatten we 10 tot 15 procent lager in

Paul Hooijman, akkerbouwadviseur bij Delphy

Gemiddeld lagere uienopbrengst

De uienopbrengsten zijn volgens Hooijman gemiddeld lager dan voorgaande jaren. Dit sluit aan op het beeld dat uienspecialisten onlangs schetsten voor Nieuwe Oogst. Die gaan uit van gemiddeld nog geen 50 ton per hectare.

Voor Noord-Holland en Flevoland lijken de opbrengsten benedengemiddeld. Vanuit Groningen en Drenthe worden redelijke opbrengsten gemeld. Vooral in het zuidwesten is weer sprake van veel opbrengstderving door droogte.

• Bekijk de marktprijzen van uien

Over de oogst meldt de Delphy-adviseur dat het grote gros deze week wel van het land is. Op de markt zorgt het grote aanbod voor druk op de prijzen. De noteringen voor gele uien daalden vorige week met 1 euro tot gemiddeld zo'n 9 euro per 100 kilo. Voor rode uien is de markt wat vaster met noteringen tot 15 euro per 100 kilo. Er is internationaal meer vraag naar rood, omdat India geen uien wil exporteren om in de eigen behoefte te kunnen voorzien.

Prognose NEPG

De organisatie voor Noordwest-Europese aardappeltelers NEPG gaat in haar prognose voor de Nederlandse aardappeloogst uit van een opbrengst van 47 ton per hectare. Dit is ruim 1 ton per hectare minder dan het meerjarig gemiddelde. De proefrooiingen die Aviko Potato uitvoert voor fritesrassen wijzen op een gemiddelde oogst met hectareproducties van om en nabij 60 ton.

Contractvolumes volleveren is veelal voldoende voor aardappeltelers. © Wim van Vossen

Hooijman vindt de aardappelopbrengsten lastig in te schatten. 'De animo bij telers is er niet om veel inspanningen te leveren voor wat extra tonnen per hectare. Gezien het perspectief op de markt zijn ze veelal tevreden met het volleveren van hun contractvolume.'

• Bekijk de marktprijzen van consumptieaardappelen en pootgoed

Ook pootgoedtelers kijken met een schuin oog naar de consumptiemarkt. Vanwege de lage prijzen voor bovenmaatse poters hebben veel telers volgens Hooijman besloten zuinig te zijn met stikstof en op tijd het loof te doden. 'Het meeste pootgoed is al wel gerooid. Hier en daar is er oponthoud vanwege moederknollen die nog aanwezig zijn. De opbrengsten schatten wij 10 tot 15 procent lager in dan normaal', aldus de Delphy-adviseur.

Meerwassigheid in suikerbieten

Ook in suikerbieten is soms op grote schaal meerwassigheid te vinden, vertelt Gert Sikken, manager agrarische zaken bij Cosun Beet Company. 'De droogte in het voorjaar heeft flinke schade opgeleverd. Dat is aan het bietengewas niet meer te zien, maar gaan we wel terugvinden in de wortelopbrengsten.'

Ook in suikerbieten is dit jaar op grote schaal sprake van meerwassigheid. © Wim van Vossen

In de opbrengstprognose gaat Cosun uit van 13,8 ton suiker per hectare en een wortelopbrengst van 82 ton. Sikken: 'Dat is beneden het meerjarig gemiddelde van 14,2 ton suiker. Met de aantekening dat er grote verschillen zijn en dat het vanwege de onregelmatige verdeling van de neerslag in de zomer lastig is om een goede voorspelling te doen.'

Impact vergelingsziekte

Zorgen zijn er bij Cosun over de impact van de vergelingsziekte op de uiteindelijke opbrengsten. 'Van vorig jaar weten we dat bietentelers soms tot een kwart minder oogstten. Toen vonden we de aantastingen voornamelijk in het zuidwesten. Maar nu zien we door het hele land gele vlekken in percelen. De druk van luizen die het vergelingsvirus verspreiden bouwt zich snel op. Dat is erg verontrustend.'

De oogst van de wintergranen kwam deze zomer vroeg op gang. CZAV kreeg in Zeeuws-Vlaanderen de eerste wintertarwe op 13 juli aangeleverd. Van de vroeg geoogste percelen waren de opbrengsten goed en dat gold ook voor de kwaliteit.

• Bekijk de marktprijzen van granen

Half augustus was de meeste tarwe wel geoogst, onder gunstige omstandigheden met vochtgehaltes van 12 tot 15 procent. Agrifirm schat de uiteindelijke opbrengsten 20 procent lager in dan de recordoogst van vorig jaar. Vooral op droogtegevoelige gronden viel de productie niet altijd mee. Op percelen met een goede vochtvoorziening zijn daarentegen met gemak korrelopbrengsten gerealiseerd van 10 ton of meer.