Beetje gek zijn om te willen boeren

'Het zijn beroerde tijden voor akkerbouwers, zo bar heb ik het nog nooit meegemaakt', zei mijn vader Joop Pool, met destijds 43 akkerbouwseizoenen op de teller, in een interview in de Twentse Courant in 1993. Zelfs mijn opa van 82 had het nog nooit zo meegemaakt.

De geschiedenis herhaalt zich keer op keer met een historisch neerslagtekort en een crisis die zijn weerga niet kent. Volle opslagloodsen met onverkoopbare producten, beregenen totdat je erbij neervalt, melken onder de kostprijs. De boer(in) zwoegt en zweet voor zijn/haar bestaansrecht.

Oorlog

Het moet ergens begin jaren zeventig geweest zijn dat ik mijn opa hoorde zeggen: 'Het moet eerst oorlog worden, voordat de burger het belang van de boer weer inziet.' Ik vond die uitspraak op zijn minst vreemd, temeer omdat mijn opa twee oorlogen had meegemaakt.

Nu zie ik in wat hij daarmee eigenlijk bedoelde. Nog maar dertig jaar na de Tweede Wereldoorlog waren schaarste en honger uit het geheugen van de burger gewist.

Coronacrisis

De coronacrisis heeft de teller weer op nul gezet. Er is weer waardering voor de boer en lokale producten zijn trending. Op sociale media zie ik uitspraken als 'ik koop producten lokaal' en 'we gaan op vakantie in eigen land'. Politici roepen iets over een 'sterke interne markt'. Dat zijn mooie voornemens, maar waar laten we 90 miljard euro aan agrarische exportproducten?

Sinds 2000 besteedt de Nederlandse consument onveranderd 8 procent van het inkomen aan voedsel. De stijging van de kostprijs voor voedselproductie is door regelgeving en beperkingen al decennia disproportioneel.

Inkomen naar 20 procent

Om dit te compenseren, zou het aandeel van het inkomen naar 20 procent moeten stijgen. Dat betekent even geen nieuwe smartphone, geen wintersportvakantie, geen moderne keuken. Ik zie dat niet gebeuren. Uiteindelijk zal de consument weer op de knop 'terug naar fabrieksinstellingen' drukken. Pessimisme? Ik houd het op realisme.

Waarom boeren we dan nog door? Het is gewoon een machtig mooie sector. Elk jaar weer de spanning op weg naar een nieuwe oogst en hopen op een goede opbrengst.

Innoveren

De agrarische sector innoveert. Het kan altijd weer beter. Het bestrijdingsmiddelengebruik is tot de helft gereduceerd en deze trend zet zich met grote sprongen voort. Automatisering en precisielandbouw hebben een revolutie in gang gezet die de opkomst van de trekker na de Tweede Wereldoorlog overtreft. Redenen waarom veel boeren dit beroep zo mooi vinden.

Misschien is traditie wel een reden dat we nog boeren in Nederland. Het voortzetten van een bedrijf dat al generaties door familie is opgebouwd, geeft voldoening.

Verkoop na vier generaties

Toen mijn broer in 2005 het akkerbouwbedrijf na vier generaties verkocht om naar Canada te emigreren, was dat voor mij even schrikken. Na zeven jaar een prachtig akkerbouwbedrijf te hebben opgebouwd in Canada, heeft hij de ploeg uiteindelijk toch onder de boom gezet. Vanuit rationeel oogpunt kan ik hem geen ongelijk geven.

We moeten allemaal eten. De agrarische sector is onmisbaar, tenzij we allemaal zeewier en algen willen eten. Ik houd het op aardappelen met jus. Of lokaal geproduceerde rijst met tofoe, zo u wilt.

Ik ben er trots op deel uit te maken van de agrarische sector. Ik zet door. U toch ook?