Aanhoudende droogte zorgt voor slecht groeiende gewassen

Het gemiddelde neerslagtekort in Nederland is deze week opgelopen tot rond de 140 millimeter, blijkt uit cijfers van het KNMI. De droogte is daarmee groter dan in 2018. De veertiendaagse verwachting is dat het tekort zal oplopen naar ruim 170 millimeter. Akkerbouwbestuurders van LTO vertellen in Nieuwe Oogst over de droogte en de stand van de gewassen in hun regio.

De situatie in het zuidwesten van het land noemt Hendrik Jan ten Cate 'dramatisch'. Vooral waar niet kan worden beregend, zijn de gevolgen niet te overzien. 'Op zware gronden slaan veel gewassen niet aan omdat er na inzaai geen aansluiting is met het vocht in de ondergrond.'

Volgens Ten Cate betreft het onder meer percelen cichorei, witlof en peen. 'Maar ook aardappelen en uien hebben het moeilijk. Op sommige plaatsen staat vlas tot aan de enkels, terwijl het gewas al bloeit. Akkerbouwers kiezen er daarom soms voor om met de rotorkopeg percelen opnieuw zaaiklaar te ma-ken. Maar ze weten vaak niet wat ze nu nog kunnen zaaien dat wel aanslaat.'

Schepen en tankauto's

Ten Cate schat in dat de helft van het akkerbouwareaal in het zuidwesten van het land niet kan worden beregend. Hij zegt dat enkele akkerbouwers die niet beschikken over goed water, besluiten om zoetwater via schepen en tankauto's aan te voeren. 'Dat zijn enorm dure oplossingen waarbij één regenbeurt 600 tot 700 euro per hectare kan kosten.'

Voor de lange termijn pleit Ten Cate voor een landelijk masterplan zoetwater. 'Via de grote rivieren komt nog steeds voldoende water ons land binnen. Dat zou zeker in droge periodes op een goede manier verdeeld moeten worden om het landelijke probleem van aanhoudende droogte te bestrijden.'

Veenkoloniën

In de Veenkoloniën beregenen akkerbouwers intensief. 'Na twee droge jaren is er veel geïnvesteerd. Het waterschap kan tot nu toe de vraag naar water bijhouden, maar het is de vraag of de voorraad in het IJsselmeer voldoende blijft', zegt Beuling. Veel akkerbouwers beregenen de granen. 'Bij aardappelen, uien en bieten is er nog niet veel bladmassa en verdampen de gewassen nog niet veel water. Met de droogte wordt het wel steeds spannender.'

Beuling constateert dat telers dit jaar met veel zaken te maken hebben: droogte, slechte opkomst, stuifschade, nachtvorstschade, onregelmatige gewassen, lastige onkruidbestrijding en minder gewasbeschermingsmiddelen.

Flevoland

In Flevoland is het droog, maar de gevolgen vallen tot nu toe mee, zegt Marcel Scholtens. 'We kunnen beregenen en hebben voldoende water.' De slechte bodemstructuur maakt het lastiger om gewassen als uien, peen, suikerbieten en tarwe goed te laten groeien.

LTO-bestuurder Peter Berghuis zit op kleigrond in Noord-Groningen. Daar is in mei relatief veel regen gevallen. 'Qua vocht in de grond is het hier nog niet nijpend. Voor de knolzetting en de bestrijding van schurft is een regenbui altijd welkom in pootgoed.'

Berghuis constateert dat granen wel extra water kunnen gebruiken. Dat geldt ook voor andere gewassen. 'Een regenbui zorgt voor een ander klimaat en dat is goed voor de groei van het gewas, beter dan dezelfde millimeter met beregenen.'

Gewas aan de gang houden

'Ook hier is het gortdroog', zegt Edwin Michiels over de situatie in Limburg en Oost-Brabant. 'We hebben de aardappelen al diverse keren moeten beregenen om het gewas aan de gang te houden en dat kost 200 tot 250 euro per hectare voor elke regenbeurt. Het alternatief is niets oogsten, dus geen optie.'

Zeker op de zandgronden kan vrijwel elke akkerbouwer in Limburg en Oost-Brabant beregenen, zegt Michiels. De grote zorg is volgens de bestuurder wat waterschappen de komende periode gaan doen. 'Gebruik van oppervlaktewater is nu al beperkt. Als we ook geen water meer uit putten mogen onttrekken, hebben we echt een probleem.'