AJF pleit voor landschapsbelasting

'Boeren moeten erop kunnen rekenen dat wanneer ze hun bedrijfsvoering aanpassen voor landschap en natuur, ze hiervoor een echte betaling krijgen.' De AJF roept politici in Friesland op om hierop invloed uit te oefenen in Den Haag.

Het plan van oud-burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden, burgemeester Sybrand Buma van Leeuwarden en commissaris van de Koning Arno Brok van Friesland om een fonds in te stellen voor boeren die aan weidevogelbeheer doen en zo enkele centen per pak melk extra krijgen, kan niet op de steun van de AJF rekenen. 'Hoe goed bedoeld ook, maar het heeft geen enkele zin. Het gaat om een uitkering via het fonds. Het is niet meer dan een fooi en niet echt een betaling voor de dienst die je levert. Het is iets tijdelijks. De illusie wordt gewekt dat er veel mee gedaan kan worden, maar dat is niet het geval. Het moet structureel zijn', zei Folkerts onlangs tijdens een ledenavond van de agrarische natuurvereniging Noardlike Fryske Wâlden.

Wegenbelasting

Folkerts ziet meer in het invoeren van een belasting op landschap en natuur die ten goede komt aan de boeren. 'Een soort wegenbelasting, alleen dan voor natuur. Het maakt niet uit hoeveel je op de weg rijdt, iedereen met een auto betaalt die belasting. Dat geldt ook voor natuur, het gaat er niet om of je er elke week doorheen loopt of zijdelings bij betrokken bent. Het is heel breed. En niet alleen voor melkveehouders, maar ook voor andere sectoren. Wij roepen politici in Friesland op om hierop hun invloed uit te oefenen in Den Haag. Dat levert meer op dan het instellen van een fonds.'

Agrarische natuurvereniging Noardlike Fryske Wâlden zoekt naar verdienmodellen voor boeren die natuur en landschap onderhouden. Meer uit natuurbeheer halen dan een onkostenvergoeding is echter een worsteling, bleek dinsdagavond tijdens een ledenbijeenkomst van het agrarisch collectief in Burgum.

Aparte producten

Voorzitter Albert van der Ploeg van agrarische natuurvereniging Noardlike Fryske Wâlden raakt er steeds meer van overtuigd dat landschap en natuur als aparte producten moeten worden aangeboden, gewaardeerd en betaald. De onkostenvergoeding via het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) hiervoor is ontoereikend, vindt hij. Het agrarisch collectief telt zo'n zeshonderd boeren-leden die aan natuurbeheer via het ANLb doen. Het gaat om 80 procent van het totale aantal boeren in het gebied.

Volgens Van der Ploeg is een plus op een pak melk niet de oplossing, want ook akkerbouwers, vleesveehouders en schapenhouders moeten voor hun diensten worden beloond. 'Hoe krijg je het uit de markt? Dat is een groot vraagstuk. Engeland is uit Europa gestapt. Onze regering kijkt minder naar Europa, dus zal ook minder van Europa krijgen. We moeten naar onze eigen overheden in de provincie kijken. Wat hebben ze over voor een mooi landschap en biodiversiteit?'

Staatssteun

Directeur Jan Willem Erisman van het Louis Bolk Instituut waarschuwt agrarische natuurvereniging Noardlike Fryske Wâlden uit te kijken voor staatssteun. 'Wanneer je overheden vraagt om een vergoeding, valt dat onder staatssteunregels. Dat is een enorme belemmering. Je moet creatief zijn.'

Erisman verwacht dat verdienmodellen te realiseren zijn door beloningen te stapelen op gebied van bijvoorbeeld waterbeheer, stikstof en klimaat met de invoering van kritische prestatie indicatoren. Hiermee kunnen boeren zelf maatregelen nemen om doelen te verwezenlijken. 'Dat doet FrieslandCampina al in zijn topzuivelijn. Het werkt, want boeren gaan aan de rode kruisjes werken waar ze nog niet aan voldoen.'

Gezondheidsaspecten

Een van de aanwezigen riep op het gezondheidsaspect mee te nemen in toekomstige verdienmodellen. Hij verwees naar het project 'De boer als apotheker'. 'Onderzoek wanneer koeien frambrozenstruiken eten of daar een stofje van in de melk terechtkomt. Volgens een kennis helpen frambozen tegen koortslippen. Zij zweert erbij.'

Natuurinclusief boeren is lang niet voor iedereen het walhalla. Zelfs biologisch melkveehouder Bartele Holtrop uit Rotstergaast loopt tegen grenzen aan, waarschuwde een melkveehouder. 'Voor Boer Bart was natuurinclusief boeren zoals hij voor ogen had, een stap te ver. Hij kon niets verdienen aan het melken van Jersey-koeien met alleen gras. Zijn grond raakte uitgemergeld. En een transitie, dat is niet in enkele weken klaar. Daar gaan jaren overheen.'