Boer en natuur zijn gebaat bij innovatie

De heftige discussie rond de stikstofdepositie wordt vanuit veel gezichtspunten gevoerd. Vanuit de juridische, ecologische, economische en sociaal-maatschappelijke invalshoek verkondigt ieder zijn eigen waarheid.

Maar steeds harder proberen de ander van het eigen gelijk te overtuigen, brengt geen oplossing. Wat wel uitkomst biedt, is het tonen van nieuwe mogelijkheden en het in praktijk toepassen van innovaties.

Buitenplaats Elswout

Een mooi historisch voorbeeld is Buitenplaats Elswout in Overveen, een pas gerestaureerde modelboerderij en melkveehouderij in Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Deze boerderij werd in 1884 gerealiseerd vanuit de wens om de gebrekkige hygiënische omstandigheden bij de melkwinning te verbeteren.

Dit resulteerde in onder meer betegelde wanden, fonteintjes voor het wassen van de handen, een ziekenstal voor de koeien en een eetzaal voor het personeel. Een voor die tijd lonkend perspectief en voorbeeld voor boeren die het zich konden permitteren om te investeren in vooruitgang en kwaliteit door innovatie van hun bedrijfsvoering.

Samenwerkingen

Ook vandaag loopt Nederland nog steeds voorop in landbouwinnovatie en duurzame veeteelt. Onderzoeksvraagstukken op dit terrein vinden hun weg in samenwerkingen tussen onderwijs, overheid, bedrijfsleven en burgers. Laat die innovatiekracht nadrukkelijker en op grote schaal worden ingezet om agrarisch Nederland én onze natuurgebieden een aantrekkelijk vooruitzicht te bieden.

Dat betekent geen handel in stikstofrechten of snelheidsbeperkende maatregelen; dat is een probleem maskeren of vooruitschuiven.

Financieringsconstructies

Bied in plaats hiervan interessante financieringsconstructies, waaraan ook consumenten kunnen deelnemen, realiseer samenwerkingen die innovaties versnellen en risico's afdekken, zoals een coöperatie, en zorg dat proefprojecten voldoende massa en afzetgebied krijgen om hun marktpotentie waar te maken.

Voor een organisatie als het pas opgerichte Invest-NL ligt hier bij uitstek kansen. Invest-NL moet innovaties in verduurzaming en de energietransitie financieren en versnellen, ook in de agrifoodsector.

Collectief

Zwaan-kleef-aan moet het leidende principe zijn. Dat betekent niet individueel als bijen op een pot honing afgaan, maar collectief de handschoen oppakken en innovaties met het bijbehorende kostenplaatje uitvoeren. Natuur- en landbouworganisaties kunnen bijvoorbeeld tezamen een modelboerderij 2.0 ontwerpen, bouwen alsmede de blauwdruk ervan vermarkten.

Naast innovaties op dierenwelzijn en duurzame landbouw/natuurbeheer liggen er op het terrein van energietransitie mogelijkheden. Rest- en meststoffen kunnen worden ingezet voor energieopwekking.

Energieneutraal

De modelboerderij 2.0 functioneert dan als energiecentrale en etalage voor een toekomstige generatie Nederlandse agrariërs die zoeken naar een lonkend perspectief: een energieneutrale modelboerderij 21ste eeuw in symbiose met natuur, mens en dier.

Zoek vanuit natuur, landbouw, onderwijs en bedrijfsleven gericht de samenwerking op. Houd het praktisch en toon innovaties aan een breed Nederlands en internationaal publiek. De goodwill die je hiermee creëert onder de publieke opinie, betaalt zich ten positieve terug. Dat wisten ze al in 1884 te bewerkstelligen op Buitenplaats Elswout.

Cees Roem