Droogteschade.nl en ACSG ruziën over schadeafwikkeling

Het initiatief van Droogteschade.nl komt voort uit een al jaren lopende discussie tussen boeren en waterwinbedrijven. Deze gaat over de grondslagen voor de bepaling van de vergoeding voor droogteschade. Die schade is het gevolg van de waterwinningen en de langdurende ACSG-procedures tezamen.

Niet zelden duurt de beoordeling van schade vijf tot tien jaar. 'Dit is onacceptabel voor boeren', zegt directeur Rein Philips van Droogteschade.nl. Er liggen nu ruim 1.100 claims op de plank ter beoordeling.

Onafhankelijk

ACSG-voorzitter Jan Geluk stelt dat de ACSG volledig onafhankelijk opereert. 'De ACSG treedt op namens de gedupeerden – burgers en boeren – en brengt advies uit aan schadelijders en vermeende schadeveroorzakers na grondig onderzoek over de aard en omvang van de schade.' Dit bespaart hen een gang naar de rechter en veel energie, stress en kosten, duidt de voorzitter.

Jaarlijks krijgt de commissie via de provincie tien tot vijftien aanvragen. 'Deze aanvragen worden altijd in behandeling genomen.' De kosten voor het onderzoek zijn volledig voor de provincie. 'De adviezen van de ACSG worden vrijwel altijd overgenomen, wat betekent dat de gedupeerden krijgen waar ze recht op hebben: schadevergoeding als er inderdaad schade is.'

Inspraak

Het schadeonderzoek is ingewikkeld en moet uiteraard zorgvuldig gebeuren, vindt Geluk. 'Betrokkenen kunnen deelnemen aan werkgroepen en hebben inspraak. Een gemiddeld onderzoek naar landbouwschade kost ongeveer vier jaar.' In de commissie zitten maximaal zes deskundigen op het gebied van hydrologie, bodemkunde, landbouw, geotechniek, bouw- en funderingstechniek, natuur- en bosbeheer, bouwrecht en bestuursrecht.

Die deskundigheid mag er dan zijn, maar de kritiek van Droogteschade.nl richt zich vooral op de gebruikte normen en data, waardoor boeren te weinig schade vergoed zouden krijgen.

Grenswaarde

Dit heeft onder andere te maken met de 5 centimetergrens bij het invloedsgebied van grondwateronttrekkingen die de ACSG hanteert. Pas daarboven komt de schade voor vergoeding in aanmerking. Droogteschade.nl vindt dat deze grens bij 2 centimeter moet liggen.

Geluk: 'Afgelopen zomer heeft de ACSG gedegen onderzoek gedaan naar de 5 centimetergrens. We zien geen aanleiding om de grens te verlagen naar 2 centimeter.'

Vijfvoudige

Droogteschade.nl legt zich daar niet bij neer, zegt Philips. 'Boeren krijgen nu te weinig droogteschade vergoed door drinkwaterbedrijven. Jaarlijks zo'n 3 miljoen euro, terwijl ze volgens onze berekeningen recht hebben op het vijfvoudige.'

Geluk deelt de mening van de eisers dat sommige onderzoeken te lang duren. 'Bij Manderveen bijvoorbeeld loopt het onderzoek al tien jaar. Maar goed en gedegen onderzoek kost tijd. Je moet veel data verzamelen en raadplegen, de juiste rekenmodellen gebruiken.'

Soms gaat het daarbij om grote oppervlakken en veel percelen, schetst de ACSG-voorzitter. Er zijn meerdere partijen bij betrokken die allemaal hun stem laten horen. 'We hebben extreem droge zomers achter de rug. Is de droogteschade daardoor ontstaan of door onttrekking van grondwater? De relatie tussen oorzaak en gevolg moet goed worden uitgezocht. Dat is wat de ACSG doet.'

Tijdwinst

De commissie heeft vorig jaar de processen opnieuw onder de loep genomen om te kijken waar tijdwinst kan worden behaald. Verder gaat de ACSG meer hydrologen aannemen ter ondersteuning van de commissie, maar Geluk erkent dat deze mensen door de huidige krapte op de arbeidsmarkt moeilijk zijn te vinden zijn.

Verder wil de commissie in overleg met Droogteschade.nl drie gebieden aanwijzen als pilotproject om de bulk van aanmeldingen te stroomlijnen. Daarbij kunnen boeren van dichtbij meekijken hoe het schadeonderzoek verloopt. 'Dat gebeurt nu overigens ook al.'

Werkgroep

Bij elke aanvraag waar meer boeren bij betrokken zijn, richt het ACSG-secretariaat een werkgroep op. Deze komt regelmatig bij elkaar om de stand van zaken door te nemen. 'Daarin zit ook vaak een vertegenwoordiger van LTO.'

Philips is blij met de toezeggingen in de werkwijze van ACSG, maar teleurgesteld over de weigering om pilots in te kleden met andere datamodellen. 'Dit is voor ons een vereiste.' Hij bereidt juridische stappen voor.

Collectief

'Ze laten ons geen andere mogelijkheid in deze kwestie. Wat Droogteschade.nl betreft moet alle schade worden vergoed, ook al is er 1 centimeter verlaging.' Ook roept de claimstichting boeren massaal op om collectief via hen een verzoek tot onderzoek in te dienen.