D66: met minder dieren een goed inkomen

Om hem te laten weten dat ze zijn uitspraken over halvering van de pluimvee- en varkensstapel nog niet vergeten zijn, stonden boeren zondagmiddag met tientallen trekkers bij Herberg de Pol in Diepenheim om Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot (D66) op te wachten.

De Groot was te gast bij Politiek in de Pol, een maandelijkse politieke talkshow in het Twentse dorp. Hij zou hier medio november al te gast zijn, maar door privéomstandigheden werd de bijeenkomst verplaatst. De animo onder boeren om De Groot een boodschap te geven, was er niet minder om.

Achter uitspraken

Het Kamerlid liet onder meer weten nog steeds volledig achter zijn eerdere uitspraken te staan over de halvering van de veestapel. 'Het eerlijke verhaal moet verteld worden. Als D66 willen we problemen benoemen. Het is nu de tijd om scherpe keuzes te maken', aldus De Groot.

De D66'er zegt dat zijn verhaal volledig aansluit op de toekomstvisie die door LNV-minister Carola Schouten deze zomer is gepresenteerd, waarin de omslag naar kringlooplandbouw centraal staat. 'Het idee van kringlooplandbouw is dat je voor dierenvoeders geen grondstoffen gebruikt die ook geschikt zijn voor menselijke voeding. Dat is nu nog wel het geval. Nederlandse kippen en varkens krijgen voer dat voor de helft bestaat uit producten waarvan ook voedingsmiddelen voor de mens gemaakt kunnen worden, met name granen. Als je daarop doorredeneert, kunnen we toe met de helft minder kippen en varkens.'

Betere mest

Nog een argument voor krimp van de veestapel is volgens De Groot de noodzaak om minder maar betere mest te produceren; mest waaruit minder ammoniak vrijkomt en die beter is voor de bodem. 'De bodem is essentieel bij kringlooplandbouw. Die moeten we beter gaan benutten, zodat planten gezond kunnen groeien.'

Dierenwelzijn is De Groots vierde argument voor het verkleinen van de pluimvee- en varkensstapel. 'De manier waarop we in Nederland dieren houden is niet meer van deze tijd. Ik besef dat ik een ongemakkelijke boodschap heb.'

Presentator Hans Verbeek vraagt waarom De Groot alleen pleit voor halvering van de kippen- en varkensstapel en niet voor vermindering van het aantal runderen. Dat laatste zou immers veel meer bijdragen aan het verkleinen van de stikstofproblematiek.

'Melkveehouderij dichter bij kringlooplandbouw'

De Groot: 'De melkveehouderij in Nederland staat al veel dichter bij de kringlooplandbouw waar we naartoe willen. Al staat ook die sector voor grote opgaves op het gebied van mest, weidegang en bodem. We moeten toe naar een agrarische sector die past bij Nederland. En daar hoort de melkveehouderij zeker bij.'

Melkveehouder Arjan Meutstege is ook te gast bij Politiek in de Pol. Hij vindt dat uit de protesten van de boeren niet mag worden afgeleid dat hij en zijn collega's alles bij het oude willen laten. 'Boeren hebben al veel veranderingen op hun bedrijven doorgevoerd. Denk aan de introductie van het zodebemesten, de bouw van emissiearme stallen en ga zo maar door.'

Ook nu zien boeren mogelijkheden om op innovatieve manieren de stikstofproblematiek aan te pakken, zegt Meutstege. 'Maar ik moet wel een boterham voor mij en mijn gezin kunnen blijven verdienen. En daar is nu geen zicht op', benadrukt hij.

'Goed financieel perspectief'

Volgens De Groot stipt de melkveehouder de belangrijkste factor voor een succesvolle omslag naar kringlooplandbouw aan. 'Natuurlijk hoort bij anders werken ook een goed financieel perspectief. Als ik landbouwminister zou zijn, besteedde ik de 800 miljoen euro die jaarlijks uit Brussel komt aan het realiseren van de gewenste veranderingen. Dus minder kippen en varkens, meer dierenwelzijn en betere mest en bodem.'

Boeren die vooroplopen zouden vrijstellingen van regels moeten krijgen, vervolgt De Groot. 'Heel belangrijk is dat de ketens, waar boeren deel van uitmaken, gaan inspelen op een veranderende situatie. Voor boerencoöperaties betekent dat een omslag naar een 'toegevoegdewaardestrategie'.

'Kop in het zand steken'

De Groot stelt vast dat sommige boerencoöperaties nu nog vooral bezig zijn om de kop in het zand te steken. Hij noemt voerleverancier ForFarmers die het boerenprotest op 1 oktober sponsorde.

'Bij de grootste veevoerleverancier van Nederland verwacht je toch mensen aan de top die inspelen op de visie van de minister. Dus aan de slag gaan met het vergroten van het aandeel reststromen in het veevoer. Als je vooroploopt met nieuwe ontwikkelingen dan is daar zeker ook aan te verdienen.'

Van de suggestie van presentator Verbeek dat De Groot zich politiek profileert over de rug van de boeren, wil hij niks weten. 'De veranderingen die ik schets zijn echt nodig. Ik kan me voorstellen dat mijn verhaal hard is aangekomen bij boerengezinnen. Maar daar moet je als politicus niet voor weglopen.'