Van Duyse teelde als proef biologische knoflook

'Ik ben altijd op zoek naar andere dingen', zegt akkerbouwer Jos van Duyse in de ruime kamer van zijn ouderlijk bedrijf in Nieuw-Namen. Zijn ouders wonen sinds een paar jaar op een andere boerderij, aan de andere kant van de dijk.

'Ik zoek bijvoorbeeld op YouTube. Dat vind ik leuk.' Daar vindt Van Duyse soms 'de gekste teelten'. Knoflook trok zijn aandacht. Het gewas is familie van de ui. Uien teelt hij graag, maar hij verdiende er de laatste jaren niets aan vanwege droogte, trips en slechte prijzen. Vorig jaar ploegde hij een perceel rode uien onder omdat die net te klein bleven voor de vereiste maat 40-plus. Het oogsten zou meer gaan kosten dan de financiële opbrengst.

Beregenen

Dit jaar investeerde de akkerbouwer in een beregeningshaspel en in diepdrainage omdat het oppervlaktewater te brak is. Op één perceel begon hij te laat met beregenen. Dat was waarschijnlijk de oorzaak van fusarium op dat perceel. Hij leerde ervan om nog vroeger te starten met beregenen en om kleinere hoeveelheden in één keer te geven. Voor teeltjaar 2020 wil hij een proef aanleggen met druppelirrigatie.

Nazomer 2018 besloot de Zeeuws-Vlaming om een stuk knoflook te proberen. 'Doe het dan op mijn bedrijf', reageerde een oom die 12 kilometer verderop een biologisch akkerbouwbedrijf heeft.

Bollen breken met hand

Dat deed Van Duyse. Maar er was haast geboden, want het gewas moest in het najaar worden geplant. Hij kocht 300 kilo plantgoed in Flevoland, maar hij had niet verwacht dat alle knoflookbollen eerst allemaal met de hand gebroken moesten worden tot teentjes. Toen het plantgoed arriveerde, wilde hij snel planten, want er was regen op komst. Maar eerst was hij samen met zijn vader en oom druk met het breken van alle bollen met de hand.

De volgende ochtend zat het gewas net op tijd in de grond. Zodra ze met de planter het perceel af reden, viel de regen naar beneden. 'Dat was wel een stressmomentje', blikt Van Duyse terug. Het was een geluk dat hij als proef slechts 0,3 hectare van het gewas had geplant.

Omdat er vóór het ploegen en planten geen biologische mest beschikbaar was, spoot de akkerbouwer vinasse op het gewas. Om te voorkomen dat dit schade gaf aan het knoflookblad, deed hij dat vlak voor een regenbui. Dat was een verschil met gangbaar, merkte de akkerbouwer. 'Bij gangbaar kun je altijd nog ingrijpen met kunstmest.'

Geen opbrengstderving

De teelt verliep verder redelijk goed. De knoflooknekken waren wel iets te dik gegroeid omdat de planten iets te wijd stonden. Later in de teelt stak roest de kop op. Spuiten daartegen kan niet in biologische teelt. Maar de roest gaf geen opbrengstderving.

De oogst was een grotere uitdaging dan de teler verwachtte. Hij oogstte met de hand op de lopende band naar een meerijdende wagen, net zoals bijvoorbeeld bij bloemkolen. Familie en vrienden hielpen mee. Van Duyse verwachtte dat het een ochtendje zou kosten, maar al na één werkgang was iedereen 'bekaf'. 'Het was beulen.' Uiteindelijk waren ze 's avonds om 20.30 uur klaar. 'Het was leuk voor één keer, maar een volgende keer gaan we de oogst mechaniseren.'

Koelen

Na de oogst moet de knoflook zo snel mogelijk worden gekoeld in een bewaring. Van Duyse had een goede afnemer, maar die heeft voor het komend seizoen geen ruimte. Als hij een andere goede afnemer vindt, plant hij dit najaar opnieuw knoflook.

De teler helpt regelmatig mee op het biologisch bedrijf van zijn oom. Hij doet daar onder andere grondbewerking. 'Wij hebben daar goed materieel voor omdat we zelf deels zware grond hebben.' Hij volgt de biologische teelten met interesse. Hij merkte al wel dat in die teelten veel meer vooraf bedacht en geregeld moet zijn dan bij gangbaar. Want ingrijpen met kunstmest of met een bespuiting is niet mogelijk.

Collegialiteit

Van Duyse merkte ook dat er onder biologische telers veel collegialiteit is. Biologische telers uit de buurt hielpen hem met advies en materieel. 'Daar heb ik veel aan gehad.'

De ondernemer twijfelt eraan of biologisch iets voor hem is op zijn eigen bedrijf. Het gebrek aan goed personeel ziet hij als grootste belemmering. 'Je moet goede mensen kunnen vinden. Alleen krijg ik het niet rond. Nu kan ik het bedrijf samen doen met mijn vader. Ik zie ertegen op om goed personeel te vinden. Personeel moet bijvoorbeeld feeling hebben met het schoffelen om dat goed te kunnen. Als achteraf blijkt dat er planten zijn weg geschoffeld, is dat niet meer te herstellen. Dat kost veel geld.'

Ervaring opdoen

De jonge ondernemer denkt niet dat zijn hele bedrijf over tien jaar biologisch zal zijn. Hij wil eerst bij zijn oom meer ervaring opdoen met andere biologische teelten.