Handelsverdragen zijn Europa's 'soft power'

Normaal heerst in augustus rust in Brussel, maar de sfeer is dit jaar anders. Ursula von der Leyen is bezig met de vorming van een nieuwe Europese Commissie. De kandidaten krijgen portefeuilles toegewezen en moeten eind september de vuurdoop in het Europees Parlement doorstaan. Dat ligt niet voor de hand.

In het Europees Parlement zie je dat de invloed van de populisten groeit. Von der Leyen moest het op 16 juli nota bene hebben van partijen in Polen en Hongarije, die een heel eigen visie op de rechtsstaat hebben en daarom de kandidatuur van Frans Timmermans blokkeerden. Ondanks von der Leyens belofte over een klimaatwet, stemden de Groenen tegen haar kandidatuur. Pikant.

Gelukkig heeft Brexit de steun aan het Europese project versterkt. Marine Le Pen praat in Frankrijk niet meer over Frexit. Zij en andere populisten hebben gezien wat de economische consequenties zouden zijn. Er is dus nog genoeg reden om het 'Europese Project' voort te zetten. Maar voor hoe lang? Als je de vraag stelt aan de insiders, is er eigenlijk niemand die een antwoord heeft.

De mensen die het beste scoren voor de camera, zijn zij die zich uitspreken voor protectionisme en tegen internationale samenwerking. Boris Johnson ligt op ramkoers met Brussel. Matteo Salvini voert op het strand campagne voor zijn machtsgreep in Italië.

In Polen is de conservatieve Partij Recht & Rechtvaardigheid mainstream. Donald Trump doet aan 'America first'. Economische groei en vertrouwen komen nu onder druk en dat raakt boeren en tuinders ook.

De leiders van Europa moeten het in Brussel eens worden over hun strategie. Onze grootste kracht is handel. 510 miljoen inwoners geven onderhandelingsmacht. Daarom zie je dat Rusland, China en VS verdeel en heers spelen. Een zwakke EU speelt hen in de kaart.

China wil niet met de EU onderhandelen, maar alleen met EU-lidstaten apart. Dat leidt er bijvoorbeeld toe dat een land als België nu geen varkensvlees naar China kan exporteren (Afrikaanse varkenspest). Nederland wel. Maar straks, bij de volgende calamiteit, kan het zomaar omgedraaid zijn. Wij staan zwak en dat doen we zelf.

De Europese 'soft power' moet veel beter benut worden. Phil Hogan heeft zich in zijn huidige functie flink met handel bemoeid. Als hij straks Europees Commissaris voor handel zou worden, hoeft dat voor ons helemaal niet slecht te zijn.

@KJOsinga