Perzikluis grote zorg voor bietentelers

Bieteninstituut IRS verwacht dat bietentelers vanwege het verbod op pillenzaad met neonicotinoïden hun gewas gemiddeld twee tot drie keer vaker moeten spuiten met insecticiden. 'De mate waarin dit nodig is, hangt sterk af van de regio en van de insectendruk', stelt gewasbeschermingsspecialist Elma Raaijmakers van het IRS.

Het beeld van de extra bespuitingen wordt bevestigd door teeltadviseur Richard Markusse van Van Iperen. Hij vertelt dat in het zuidwesten de insectendruk in bieten aanmerkelijk hoger is dan voorgaande jaren. 'Zwarte bonenluizen, bietenkevers, aardvlooien en springstaarten zijn op grote schaal te vinden. Veel telers hebben al bespuitingen uitgevoerd.'

Vroege toepassing pyrethroïden

Het verdwijnen van zaadcoating is volgens Raaijmakers ontegenzeggelijk nadelig voor de milieubelasting van de bietenteelt. 'Het grote probleem is dat veel telers al vroeg pyrethroïden toepassen. Dit gaat ten koste van veel nuttige insecten en belemmert de natuurlijke bestrijding van plaaginsecten.'

LTO-bestuurder Jaap van Wenum noemt het wrang dat bietentelers moeten teruggrijpen naar meer veldbespuitingen. 'Dit heeft niets meer te maken met geïntegreerd telen. Een volveldse toepassing met breedwerkende middelen geeft altijd meer risico's voor het milieu.'

Weinig alternatieven

Raaijmakers zegt dat er weinig alternatieven zijn voor de insectenbestrijding in de bietenteelt. 'We zijn als IRS druk met onderzoek om de werking van nieuwe middelen te testen. Maar voor de korte termijn hebben telers daar nog niets aan.'

Zaadcoating met Force, een insecticide met de werkzame stof teflutrin, is wel toegestaan. Deze behandeling werkt alleen tegen bodeminsecten als ritnaalden, wortelduizendpoten en ondergrondse bietenkevers. Volgens Suiker Unie is van het dit jaar uitgegeven bietenzaad ongeveer 75 procent behandeld met Force. Voorheen, met neonicotinoïden, was het aandeel gecoat zaad 85 procent.

Voor zover bekend bij het IRS is dit najaar tot nu toe zo'n 50 hectare aan suikerbieten overgezaaid vanwege insecten. Het betreft vooral schade veroorzaakt door ondergrondse springstaarten, vertelt Raaijmakers. 'Deze bodeminsecten kunnen incidenteel op zwaardere kleigronden zoveel schade veroorzaken dat overzaaien noodzakelijk is. Dit geldt vooral voor percelen waar Force onvoldoende heeft gewerkt vanwege een te hoge druk.'

Tegenvallende plantaantallen

Suiker Unie gaf vorige week al aan dat het overgezaaide areaal vanwege de insecten nog meevalt. De Agrarische Dienst wijst er wel op dat op veel percelen die niet zijn overgezaaid de plantaantallen nu al tegenvallen. Eerder is gesteld dat zonder zaadcoating de verwachte opbrengsten met 5 tot 10 procent naar beneden moeten worden bijgesteld. 'Die inschatting lijkt nu al aardig te kloppen', meldt Van Wenum.

Het IRS wijst erop dat perzikluizen de meest bedreigende insecten zijn voor suikerbieten. Dit type bladluis is verantwoordelijk voor het overbrengen van drie soorten virussen die in suikerbieten vergelingsziekten veroorzaken. 'Deze virussen zijn in het hele land op grote schaal aanwezig en dus is er veel kans op verspreiding', legt Raaijmakers uit.

Vergelingsziekte kan tot 50 procent derving van de financiële opbrengst tot gevolg hebben, stelt de gewasbeschermingsspecialist. Voor perzikluis hanteert het IRS aan het begin van de teelt een schadedrempel van twee luizen per tien planten. Later in het seizoen kunnen bietentelers geleidelijk meer luizen tolereren.

Perzikluis

Markusse vertelt dat hij in de praktijk in zijn werkgebied op de Zeeuwse eilanden tot deze week nog geen perzikluis is tegengekomen. 'Maar dat zal niet lang meer duren. Van een collega die werkzaam is in Zeeuws-Vlaanderen heb ik al begrepen dat de luis daar wel is gevonden op bietenpercelen.'

Naast perzikluis verwacht Raaijmakers de meeste schade in suikerbieten door bietenkevers en later in het seizoen door bietenvliegen. 'Vaak zijn dit meer regionale problemen. Bietenkevers spelen vooral in kleigebieden en zijn vaak lastig te bestrijden. Telers op zavel- en lichte kleigronden zullen in hun gewas alert moeten zijn op bietenvliegen en waar nodig een bestrijding moeten uitvoeren.'

Gewas extra goed monitoren

Raaijmakers adviseert bietentelers om dit jaar hun gewas extra goed te monitoren op insecten. Het IRS ondersteunt de monitoring met de Bladluiswaarschuwingskaart op zijn website. Bietentelers zien dan in een oogopslag welke bladluizen in hun regio worden waargenomen. Deze gegevens komen tot stand door de wekelijkse controle van 75 percelen door Suiker Unie.

Ook Markusse merkt in zijn dagelijkse werkzaamheden dat de bietenteelt dit voorjaar meer aandacht vraagt dan voorgaande jaren. 'Naast het onkruid willen alle telers nu ook weten wat ze moeten doen om de insecten te bestrijden.'