Gemengd bedrijf Marknesse in overgangssituatie

Het zijn tropendagen voor José Daniëls. Tijdens de drie weken rond Pasen loopt het af en aan met bezoekers voor de Tulpenpluktuin. De liefde voor bloemen groeide in vijftien jaar tijd uit van een ideetje op 0,5 hectare tot een fenomeen. Drie weken lang staan auto's van bezoekers in de berm van de provinciale weg tussen Marknesse en Blokzijl geparkeerd.

'De eerste tien jaar zat het succes in het plukken van je eigen boeket tulpen met een bakje koffie na afloop. Inmiddels weten ook veel buitenlandse toeristen ons te vinden. De Chinese bezoekers betalen de entreeprijs, nemen vervolgens constant foto's met een selfiestick tussen de tulpen en zijn na een kwartier weer weg.'

Kostendekkend

Hoeveel bezoekers er komen? Daniëls heeft geen idee. 'Je kunt er niet je boterham mee verdienen, maar kostendekkend is het wel. Bovendien vind ik het ontzettend leuk.' Hoofdtak van het gemengde bedrijf is de akkerbouw. Op 36 hectare worden graan, uien en aardappelen verbouwd. Verder wordt gras geteeld en staan er tulpen en lelies. Ook heeft de maatschap een stal met wachtstieren van KI Kampen.

'Twintig jaar geleden, in de periode dat veel agrariërs voor de keuze vergroten of verbreden stonden, kozen mijn man Sander en ik voor een boerderijwinkel. Meer klandizie op eigen erf en de mogelijkheid om het eigen product aan de man te brengen. Rechtstreeks van het land naar de klant bleek een succes. We namen personeel in dienst. En er kwam een maisdoolhof, de Tulpenpluktuin en de Boerenbol bij.'

Pensioen

Sander Daniëls ging vierenhalf jaar geleden met pensioen. Zoon Job Daniëls heeft altijd de ambitie gehad om het bedrijf over te nemen, maar ziet meer toekomst in de teelt en vooral loonwerk. De familie stopte met de Boerenshop en het maisdoolhof. 'De Tulpenpluktuin is gebleven. Dat is toch het visitekaartje van het bedrijf en ook vooral mijn ding.'

Het bedrijf werkt nauw samen met een bollenteler en een akkerbouwer. Hierdoor is het mogelijk om naast land machines uit te wisselen. 'Bovendien is het goed voor de grond, doordat we nu een maximale rotatie kunnen hanteren. We zien om ons heen dat de grond steeds meer uitgeput raakt. Dan kun je nog zulke mooie toekomstplaatjes schetsen, maar uiteindelijk is het de bodem waar we het mee moeten doen. Door de rotatie van 1-op-5, vaak 1-op-6, houden we de bodem gezond', schetst Job Daniëls.

Zes jaar

Voor de intrede van de nettenteelt wilden de bollentelers uit de polder graag gebruikmaken van de lichte grond, waar de maatschap op teelt. 'De uitgebreide samenwerking is ideaal bij de tussenfase waar we nu in zitten', zegt José Daniëls. 'Na het pensioen van mijn man is onze zoon steeds meer in het bedrijf gegroeid. Zo nemen we zes jaar de tijd voor Job om te kiezen voor de maatschap. Daarna evalueren we. Die periode ligt parallel laan de rotatie.'

Job Daniëls is een half jaar geleden in de maatschap gekomen. 'Bij het machinewerk ligt mijn hart. Ik werk ook bij Van Bentem Bluefields, een bollenteler met een groot machinepark. Beregenen, rooien, grond bewerken, eigenlijk alle facetten van loonwerk kom ik er tegen. Bovendien spreekt de bollenteelt mij erg aan. Het is intensief en meer gespecialiseerd dan akkerbouw. In mijn ideale toekomstplaatje voor ons bedrijf komen bollen zeker terug, want de grond is er zeer geschikt voor.'

Toekomstpad

Werkgever Albert van Bentem gunt Job Daniëls de mogelijkheid om zijn rol op het ouderlijk bedrijf te ontwikkelen. 'Tot op zekere hoogte is het de ideale situatie. We stippelen hier het toekomstpad uit en starten het loonwerk op. Door de samenwerking met onder anderen mijn baas hebben we de beschikking over dure machines. Als klein bedrijf kunnen we zo meegaan in de vernieuwing.'

De jonge ondernemer kan nu rustig kijken hoe hij zijn eigen toekomst en de toekomst van het bedrijf ziet. 'Uiteindelijk moet je keuzes maken, zodat je over tien of twintig jaar ook nog de kost kunt verdienen. De beschikbaarheid van grond is een grote onzekerheid vanwege de hoge prijzen. Wat dat betreft zitten we niet in een gunstige omgeving. Groeien is dus eigenlijk geen optie. In mijn ogen zit de kracht in de samenwerking, omdat die zorgt voor een rotatie waarmee we zuinig met de grond omgaan.'

Evaluatiemoment

José Daniëls blijft, wat de keuzes van haar zoon ook worden, zolang het kan actief met de Tulpenpluktuin. Daarnaast werkt ze bij de Orchideeën Hoeve in Luttelgeest. 'Ik ben gek op bloemen.' Over twee jaar gaan vader, moeder en zoon een evaluatiemoment prikken. 'In de meest ideale vorm werkt Job dan voor de helft bij Van Bentem en voor de helft hier. Hij moet de tijd krijgen om zijn eigen bouwplan te ontwikkelen. De motor gaat alsmaar meer draaien en dat geeft ook steeds meer energie.'