Laatste testjaar voor onderzaai gras in mais
De aangescherpte regels in het zesde actieprogramma nitraatrichtlijn rondom het vanggewas bij mais zijn vanaf volgend jaar van kracht. Dan moeten bijna alle groenbemesters vóór 1 oktober worden gezaaid. Onderzaaien van gras wordt dan een serieus alternatief. Dit jaar hebben ondernemers de laatste kans om dit uit te proberen.
Bij onderzaai wordt gras gezaaid rond de maiszaai of wanneer het tropischere gewas al op het land staat, volgens Jacqueline Ulen, regio-onderzoeker Zuidoost-Nederland bij Wageningen University & Research (WUR) Open Teelten. Het gras staat dan op het perceel wanneer de mais dicht is. Voldoende licht is daarbij een must.
Op de onderzoekslocatie in Rolde (Drenthe) wordt al langer geëxperimenteerd met het onderzaaien van gras. Op locatie Vredepeel is dit jaar voor het eerst een onderzaaiproef aangelegd. Hiermee is de afgelopen twee jaar in demonstratievorm ervaring opgedaan.
Explosievere groei
'De omstandigheden in Zuid-Nederland zijn anders dan in het noorden. Door de hogere temperatuur groeit de mais explosiever en sluit het gewas eerder. Dat maakt het voor de grasontwikkeling extra lastig, het moet een langere periode van duisternis overwinnen', vertelt Ulen.
Omstandigheden in Noord- en Zuid-Nederland verschillen
'Iedere situatie is anders en een robuust teeltsysteem is er nog niet. Daarom is het zinvol om dit jaar al eens op kleine schaal met onderzaai te experimenteren.'
Volgens Brigitte Kroonen, ook regio-onderzoeker Zuidoost-Nederland bij WUR Open Teelten, was de onderzaai in 2017 minder goed dan in 2016, vanwege de hoge maisopbrengst. Het gewas groeide in 2016 minder explosief en de onderzaai kreeg meer ruimte. 'De maisopbrengst moet wel voorop staan. Een goed vanggewas is ook belangrijk, maar dit mag niet ten kosten gaan ván', glimlacht ze.
Vocht voor kieming
Ook vocht is van belang voor een succesvolle onderzaai. 'Een belangrijk onderdeel is het zaaibed; het gras moet aan kunnen slaan. Zeker wanneer je kiest voor een onderzaai in het vier- of zesblad van de mais, is een goed zaaibed essentieel. Vaak is de toplaag bij de graszaai begin juni droog. Bij een goed zaaibed met losse grond komt de regen ook bij dit zaadje terecht.'
Deze manier van zaaien kan volgens Kroonen het best in het vierbladstadium, waarbij het vierde blad volledig is uitgerold. 'In dat stadium heb je voldoende kans dat het gras zich nog kan ontwikkelen. Daarbij is de voorwaarde dat eerst de gewasbescherming is uitgevoerd en de bodemherbicide is uitgewerkt', vervolgt Kroonen.
'Ook wat dat betreft is het zoeken naar het ideale zaaimoment. Een voordeel is wel dat je met het onderzaaien nog een schoffelbewerking uitvoert, waarmee resterende onkruiden nog kunnen worden bestreden.'
Rietzwenkgras mogelijke optie
Naast raaigras is rietzwenkgras een mogelijke optie. Dit groeit trager en is daardoor minder concurrerend met de mais. Het kan dus al samen met de mais worden gezaaid. Het rietzwenkgras Proterra Maize is hiervoor speciaal ontwikkeld. Het is bovendien tolerant voor een groot aantal gewasbeschermingsmiddelen.
'Mocht het gras toch te snel groeien, dan is het rietzwenkgras met gewasbeschermingsmiddelen af te remmen. Een ander voordeel is dat dit gewas eerst veel wortels vormt, terwijl het minder snel uitschiet', aldus Kroonen.
De trage ontwikkeling én de resistentie tegen gewasbeschermingsmiddelen maakt Proterra volgens Kroonen geschikt om bij de inzaai van mais toe te passen. Ulen merkt op dat er voor Zuidoost-Nederland nog weinig onderzoek is gedaan naar onderzaai.
'Geen robuust systeem voor onderzaai'
Ulen: 'Het zesde actieprogramma nitraatrichtlijn, waarin de verplichting tot het vroeg zaaien van vanggewassen is opgenomen, werd afgelopen winter bekend. Voor onderzaai is er op dit moment voor Zuidoost-Nederland nog geen robuust systeem.'
Toch zit er volgens haar beweging in. Dit ziet ze terug in het project Stikstof Strikken in Limburg. Ondernemers kijken of ze een van hun eigen machines kunnen gebruiken om gras onder te zaaien, passen bestaande machines aan of schakelen een loonwerker in die een oplossing heeft.
Drie methodes
'In Midden-Limburg gaat bijvoorbeeld een loonwerker met drie methodes aan de slag. Hij gebruikt een maiszaaimachine met extra zaaielementen voor het gras en een smaragd met zaaibak, en zaait met een graanzaaimachine voorafgaand aan de maiszaai.'
Een andere machine die wordt ingezet is een zaaibak op de vorenpakker, bij het ploegen. Een ondernemer monteert de zaaibak op zijn eg, zodat het gras bij het eggen vóór de maisopkomst wordt gezaaid.
Ulen: 'Het is de kunst om de slagingskans zo groot mogelijk te maken. Welke zaaimethodes passen hierbij en bij welke perceels- en teeltkenmerken beïnvloeden de slagingskans? Dit jaar is een belangrijk testjaar voor dit nazaaien.'
Het toepassen en optimaliseren van de onderzaai wordt in de praktijk toegepast. Zo ook binnen het demonstratieproject Grondig boeren met Mais. In totaal achttien ondernemers geven naast centrale demonstraties op de proeflocaties, ruchtbaarheid aan het thema toekomstbestendige maisteelt in Drenthe, Brabant en Limburg. Het van oorsprong Drentse project heeft satellietbedrijven met onderzaai in Zuid-Nederland. In Limburg is het praktijknetwerk Stikstof Strikken gestart, waarin elf ondernemers aan de slag gaan met onderzaai. Deze ondernemers maken,?eventueel met de loonwerker, een plan van aanpak voor een succesvolle teelt, met ondersteuning van WUR Open Teelten.
Bekijk meer over:
Lees ook
Marktprijzen
Meer marktprijzen
Laatste nieuws
Nieuwste video's
Kennispartners
Meest gelezen
Nieuw op MechanisatieMarkt.nl
-
New Holland TS135A
2004, P.O.A.
-
Toro ZS 4200T
2017, P.O.A.
-
Massey Ferguson MF 4335
2003, P.O.A.
-
Gebruikt, P.O.A.
Vacatures
Bestuurslid met voorzitterskwaliteiten
Coöperatie Natuurrijk Limburg - NL
Projectmedewerker waterkwaliteit, NIL, klimaat, bodem en agrarisch natuurbeheer
Agrarische Natuurvereniging Oost-Groningen - Vlagtwedde, Westerwolde
Directeur
KAVB - Hillegom
Accountmanager Binnendienst
AgriPers - Wageningen
Docent-Onderzoeker Innovatieve Plantenteelt
Hogeschool Van Hall Larenstein - Leeuwarden
Weer
-
Donderdag13° / 12°95 %
-
Vrijdag12° / 5°20 %
-
Zaterdag13° / 4°20 %