'Invloed op waterschap heel belangrijk'

Waterschappen zijn niet het meest sexy bestuursorgaan van het land, maar dat wil niet zeggen dat ze niet belangrijk zijn. Integendeel, zegt Trienke Elshof, oud-waterschapsbestuurder en portefeuillehouder op dit dossier bij LTO Nederland.

'Ik denk dat we ze meer nodig hebben dan ooit. Denk maar aan alles wat op dit moment op de sector afkomt: klimaatverandering, verzilting, bodemdaling en waterkwaliteit. Wij zijn het meest afhankelijk van het waterschap. Het heeft meteen effect op het werk op het land.'

Stem agrosector laten horen

Het geluid van de agrarische sector moet daarom worden gehoord in het waterschapsbestuur, vindt ze. 'Ook het waterschap bepaalt of je hier wel of niet goed kunt boeren. Het is voor ons belangrijk dat we invloed blijven houden in de waterschapsbesturen.'

Door deel te nemen in het bestuur kan de agrarische sector zijn stem laten horen bij het maken van het beleid. 'Het is belangrijk om aan de voet van het beleid te staan. Dat kan als bestuurder doordat je erbij zit als het wordt gemaakt. De resultaten zijn direct terug te zien in je eigen omgeving. Zaken die ver van je bed staan komen dichterbij, zoals zeespiegelstijging.'

Belang van waterschap

Siem Jan Schenk, oud-voorzitter van LTO Noord, kan de woorden van Elshof onderschrijven. Hij maakt sinds de vorige waterschapsverkiezingen via een geborgde zetel deel uit van het dagelijks bestuur van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

'Ik vond de waterschappen zodanig belangrijk voor de land- en tuinbouw dat ik een bijdrage wilde leveren. Inmiddels heb ik alleen maar bevestiging van die gedachte gekregen. Het waterschap bepaalt in hoge mate of we in Nederland kunnen produceren of niet.'

Niet politiek gebonden

Dat Schenk een geborgde zetel heeft, ziet hij als voordeel. 'De geborgde zetels zijn niet politiek gebonden en daardoor hoef je als bestuurder niet steeds een politieke kleur te geven aan de discussie', zegt hij.

'Je kunt dus kijken naar de lange termijn. Al moet ik erbij zeggen dat ik in mijn periode geen grote strijd heb gezien tussen de partijen. Het waterschap is niet zo gepolitiseerd als bijvoorbeeld de gemeenteraad.'

Eigenschap waterschapsbestuurder

De belangrijkste eigenschap die een waterschapsbestuurder nodig heeft, is volgens Schenk inzicht in de belangen van de land- en tuinbouw. 'Je moet weten wat er nodig is in het waterbeheer, maar je moet ook oog hebben voor belangen van anderen, anders kom je snel alleen te staan. Je hebt ook een taak om zichtbaar en aanspreekbaar te zijn. Dat is je informele taak.'

De waterschappen hebben in de loop der jaren iets van hun aantrekkingskracht op de agrarische sector verloren. Door opschaling van de waterschappen zijn ze verder van de boer af komen te staan, meent Elshof. Daarnaast speelt volgens haar ook de veranderende opzet van de verkiezingen een rol.

Verkiezingen

Sinds de waterschapsverkiezingen 2008 worden de kandidatenlijsten opgesteld door politieke partijen. Sindsdien nemen zowel landelijke politieke partijen als speciaal opgerichte waterschapslijsten deel.

Vanaf 2015 zijn de verkiezingen van de waterschappen gekoppeld aan die voor Provinciale Staten. Dit heeft volgens Elshof tot gevolg dat de specifieke waterschapskwesties bij de verkiezingen ondergesneeuwd raken.

'De invloed van de land- en tuinbouw bij de waterschappen is tanende', concludeert Elshof. 'Steeds meer politieke partijen maken deel uit van het waterschapsbestuur. Niet al die partijen hebben het belang van de landbouw bij het waterschap helder op het vizier. Maar het waterschap is nog steeds belangrijk.'

Kandidaat stellen

Boeren en tuinders kunnen zich op twee manieren kandidaat stellen voor een plek in het bestuur van een van de 21 waterschappen. Ze kunnen zich aanmelden bij een politieke partij of solliciteren naar een van de geborgde zetels.

De toewijzing van geborgde zetels voor de agrarische sector vindt plaats onder toezicht van LTO. Kandidaten kunnen solliciteren bij een LTO-selectiecommissie. LTO Nederland start nu met het werven van kandidaten voor de verkiezingen die op 20 maart 2019 worden gehouden.

Elshof roept mannen én met klem ook vrouwen op zich voor eind mei aan te melden. 'Het zou mooi zijn als jonge mensen zich aanmelden. Zij hebben andere ideeën.' Nieuwe bestuurders worden niet in het diepe gegooid. Ze kunnen een opleiding volgen via het waterschap en krijgen hulp van ervaren bestuurders.