Op tijd beweiden

Column Melkvee Helwi Tacoma 19 apr 2018 om 21:10uur

In een vorige aflevering had ik het al eens over driebladsbeweiding. Het principe: een raaigrasplant kan nooit meer dan drie levende bladen per scheut ondersteunen. Als blad nummer vier doorkomt, gaat het eerste blad dood.

De snelheid van het doorkomen van de bladeren wordt bepaald door de beschikbaarheid van water en de bodemtemperatuur. Het eerste blad groeit uit tot maximaal 20-25 procent van de totale plantmassa, het tweede blad tot 30-35 procent en het laatste tot 40-50 procent. Vandaar dat we het liefst de plant afvreten met drie volledige bladeren; we pakken dan 100 procent van het potentieel.

Beweiden we te snel, zeg met twee bladeren, dan laten we 40-50 procent van het potentieel onbenut. Wachten we te lang, dan gaat de graskwaliteit achteruit door opbouw van dood blad en onnodige stengeluitgroei. Een bijkomend voordeel van driebladsbeweiding is dat in een plant met drie volledige bladeren de ruw eiwit-suikerverhouding beter is (meer suiker) en dat er meer ruw eiwit is omgezet in echt eiwit, in plaats van nitraat en peptiden. Hetzelfde geldt voor maaien.

In een beweidingssysteem komt daar een complicatie bij. Water- en bodemtemperatuur bepalen de turnoversnelheid van het blad, maar voedingsstoffen (vooral stikstof en zwavel) en zonlicht bepalen hoe groot elk blad wordt. De turnover bepaalt dus de beweidingsrotatiesnelheid, het aantal hectares dat we de koeien dagelijks aanbieden.

Een voordeel van driebladsbeweiding is dat in een plant met drie volledige bladeren de ruw eiwit-suikerverhouding beter is

Helwi Tacoma, eigenaar adviesbureau Intelact

Maar dat zegt niets over hoeveel droge stof er beschikbaar is. Dat hangt van de bladgrootte af. Een rekenvoorbeeld laat zien hoe dit werkt in het Nieuw-Zeelandse beweidingssysteem.

Turnover is negen dagen, dus de ideale rotatie is 3 x 9 = 27 dagen. Op een bedrijf van 170 hectare met 670 koeien bieden we dus 170 / 27 = 6.3 hectare per dag aan. Pre-grazing cover is 2.900 kilo droge stof en we willen 1.500 kilo droge stof achterlaten. Dus we kunnen de koeien maximaal (2.900 - 1.500) x 6.3 = 8,820 kilo droge stof aanbieden; 13 kilo droge stof gras per koe per dag.

Te weinig voor een koe in vroege lactatie, dus er moet 6 - 7 kilo droge stof krachtvoer en/of kuil bij. We zouden ook een groter stuk land kunnen aanbieden, maar dan wordt de rotatie sneller dan 27 dagen. De grasoogst loop terug en het systeem wordt minder efficiënt.