Aanpak voedselverspilling dient ook klimaat

Het kabinet wil zich inzetten om samen met het bedrijfsleven de strijd tegen voedselverspilling aan te gaan. Hiervoor is de Taskforce Circular Economy in Food opgericht. Deze taskforce bestaat uit bedrijven uit de hele voedselketen, maatschappelijke organisaties, Wageningen University & Research (WUR) en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).

De taskforce heeft de ambitie om uiterlijk in 2030 de hoeveelheid voedsel die huishoudens, bedrijven en horeca weggooien te halveren. Onderzoek toont aan dat dit haalbaar is.

41 kilo per jaar

Volgens de WUR is het gedrag van de consument een niet te onderschatten factor van betekenis. De consument is de grootste voedselverspiller. Ongeveer de helft van alle verspilling gebeurt bij mensen thuis. De gemiddelde Nederlander gooit jaarlijks zo'n 41 kilo goed voedsel weg.

In totaal wordt er in Nederland in de voedselketen jaarlijks zo'n 2 miljoen ton voedsel verspild. De cijfers zijn minister Carola Schouten (LNV) een doorn in het oog. 'Het gaat om enorme hoeveelheden. Dat is des te erger als je bedenkt dat er wereldwijd, maar ook in Nederland, mensen in armoede leven of met honger naar bed gaan.'

Voedselverspilling heeft ook een nadelig effect op het klimaat. Wie minder voedsel verspilt, maakt efficiënter gebruik van grondstoffen, zo is de redenatie. Dat levert duurzaamheidswinst en kostenbesparingen op.

Campagne

De Taskforce Circular Economy in Food bestaat uit 25 leden. Naar verwachting loopt het aantal aangesloten organisaties snel op. LTO Nederland is erbij betrokken, als onderdeel van de Alliantie Verduurzaming Voedsel. Alle aangesloten bedrijven en organisaties voeren campagne onder de noemer 'Samen tegen voedselverspilling'.

Schouten heeft de komende vier jaar 7 miljoen euro steun toegezegd voor een aantal acties die de taskforce wil uitvoeren. Het gaat om monitoring, onderzoek, innovaties en businesscases, de campagne, ondersteuning van de taskforce en de inventarisatie van de wet- en regelgeving.

Houdbaarheidsdatum

De WUR zoekt, samen met het bedrijfsleven, de overheid en consumenten, naar oplossingen om voedselverspilling terug te dringen. Daarbij wordt gedacht aan het terugdringen van oogstverliezen, nieuwe bewaartechnieken, slimme verpakkingen en apps, maar ook aan zaken als voorlichting over de houdbaarheidsdatum en het bewust omgaan met boodschappen en kliekjes.

Om de nieuwe aanpak te laten slagen, wil Schouten waar nodig wetten en regels versoepelen of schrappen. Zo pleit de bewindsvrouw voor uitbreiding van de Europese lijst van levensmiddelen waar geen houdbaarheidsdatum op hoeft te staan. Nederland wil af van de verplichting om op lang houdbare producten zoals rijst, pasta, koffie en bronwater een 'ten minste houdbaar tot'-datum te vermelden.

Ook wil de minister er samen met het bedrijfsleven voor zorgen dat de houdbaarheid van levenmiddelen duidelijker wordt voor consumenten.

Voedselbanken

In het regeerakkoord is bovendien opgenomen dat supermarkten en horeca waar nodig en mogelijk meer ruimte krijgen om overschotten aan voedselbanken te doneren. Schouten heeft de voedselbanken en de donerende bedrijven gevraagd knelpunten in de wet- en regelgeving op dit vlak te melden bij het ministerie.

De logistiek tussen telers en voedselbanken vormt een belangrijk knelpunt om daadwerkelijk groente te doneren aan de voedselbank. Dat bleek deze week tijdens een bijeenkomst in Monster, die was georganiseerd door Voedselbanken Nederland in samenwerking met Koppert Cress, GroentenFruit Huis, LTO Glaskracht Nederland en het Voedingscentrum.

Afwijkende vormen

Telers willen producten doneren die zij niet zelf kunnen vermarkten wegens een overaanbod op de markt of afwijkende vormen. Maar de lokale voedselbanken kunnen niet met grote hoeveelheden uit de voeten, waardoor de producten soms niet op de juiste plek terechtkomen. In het Westland wordt nagedacht over een gezamenlijk innamepunt.