Fernhout teelt residuvrije kerstbomen met X-Weeder

Aan de Drentsche Hoofdvaart staat even buiten de bebouwde kom van Smilde een mooie witte boerderij. Enkele grote Nordmann kerstbomen staan als een soort visitekaartje voor op het erf. In de weken voor kerst rijden mensen met auto's het terrein op om een kerstboom te kopen.

Tom Rispens en Jan Joffers runnen het circa 200 hectare grote landbouwbedrijf. Joffers is op dit moment vooral druk met de lelies, terwijl Rispens zich bezighoudt met de kerstbomen. 'We zijn in 2001 begonnen met de teelt van Nordmann kerstbomen. Toen was de Nordmann nog niet zo bekend. Nu leveren we jaarlijks zo'n 20.000 kerstbomen af', zegt Rispens.

Kaukasus

Bij de teelt van kerstbomen gaat het bedrijf voor kwaliteit. Rispens: 'We hebben een areaal gehad van 70 hectare, maar dat was te veel. We richten ons nu op eersteklas kerstbomen. We telen de Abies Nordmanniana Ambrolauri Tlugi, een Nordmann afkomstig uit de Kaukasus met een mooie takopbouw en grove naalden.'

Bij het planten komen de boompjes op een rijafstand van 1,10 meter te staan en in de rij 1 meter uit elkaar. Dit gebeurt met een tweerijige machine met gps. Omdat de Nordmann relatief traag groeit, duurt het zeven à acht jaar voordat de kerstbomen een hoogte hebben van ongeveer 2 meter.

'In theorie kunnen er 8.888 kerstbomen op een hectare staan. Om eens per jaar tegen luizen te kunnen spuiten, werken we met sproeisporen. Daarnaast hebben we te maken met uitval van bomen. Netto gaan we uit van 6.700 kerstbomen per hectare', legt Rispens uit.

Zelf ontwikkeld

Voor het schoonhouden van de grond tussen de kerstbomen heeft Rispens samen met mechanisatiebedrijf GroeNoord de X-Weeder ontwikkeld. 'In 2009 had ik een prototype klaar en dan ben je op een gegeven moment blind voor nieuwe ideeën. Samen met GroeNoord is de machine toen doorontwikkeld. Zelf werken we er 1,5 jaar mee en er is een exemplaar verkocht in Oostenrijk.'

De X-Weeder combineert gladde rubberen wiedvingers met een roterende cultivator tussen de rijen en is in meerdere boomkwekerijgewassen in te zetten. De machine is mechanisch en hydraulisch aangedreven. Gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen is niet nodig, aldus Rispens. 'Overigens ben ik niet tegen inzet van Roundup, een voor de land- en tuinbouw essentieel middel.'

De X-Weeder kan onkruid tot een hoogte van 60 centimeter aan, legt Rispens uit. 'Vooral in een gewas met veel onkruid zijn de resultaten verbazingwekkend. Als de kerstboompjes nog klein zijn, zie je ze soms niet tussen het onkruid staan. Na één bewerking zie je ze weer.'

Eerste vier jaar

De tweerijige machine heeft een doorrijhoogte van ongeveer een meter en is in de eerste vier teeltjaren te gebruiken, daarna zijn de kerstbomen te groot en is het land bijna dichtgegroeid. De machine werkt met een snelheid van zo'n 5 kilometer per uur en weet met gps waar de rijen bomen staan. 'Zonder gps zet je de vingerwieders iets breder', legt Rispens uit.

Naast het bestrijden van onkruid beschikt de machine ook over een zaaifunctie voor kunstmest of klaver. 'In de laatste werkgang met de X-Weeder zaaien we witte klaver in als groenbemester, bodembedekker en voor de stikstoflevering', zegt Rispens.

In het derde of vierde jaar van de teelt maait Rispens met een 15 centimeter hoog draaiend mes rond de kerstbomen en verwijdert zo de onderste takken. 'De consument wil graag een kerstboom met een kaal onderstuk voor de houder', geeft de teler aan. Door te snoeien, krijgen de kerstbomen een mooie vorm.

Zaagmachine

Mechanisatie speelt een belangrijke rol bij de teelt van kerstbomen, want de bomen moeten voor begin december bij de klant liggen. Het bedrijf heeft een zaagmachine waarmee tot zo'n 10.000 bomen per dag zijn te zagen. Dit gebeurt met een rijsnelheid van ongeveer 5 kilometer per uur.

Daarna worden de kerstbomen met een innet- en palletiseersysteem uit Denemarken van het land gehaald. Het verpakken van de kerstbomen in een net gaat met een capaciteit van 2.500 à 3.000 per dag met twee Netop-machines van Compactree.

Oogstseizoen

De oogst van de bomen voor het buitenland begint meestal rond 10 november. 'De kerstbomen gaan vooral naar Frankrijk, België en Duitsland. Naar Engeland staat de afzet nu op een laag pitje', zegt Rispens.

Voor het binnenlandse tuincentra begint de oogst zo'n twee weken voor Sinterklaas. 'Steeds meer bomen blijven in Nederland en dat is mooi. De consument leert de Nederlandse Nordmann waarderen.'

De verkoop van kerstbomen aan huis is relatief gezien van ondergeschikte betekenis. 'Hier in de omgeving zijn meer adressen waar ze kerstbomen aan huis verkopen', geeft Rispens aan.