'Mooie oogst is als mooie wedstrijd'

De herfstoogst is in volle gang. In het buitengebied van Horst aan de Maas hebben de voornamelijk Poolse medewerkers hun welverdiende pauze in de middagzon. Op het land staat de oogstmachine, van waaruit elke krop met de hand wordt gesneden, meteen in een plastic omhulsel verdwijnt en een plek krijgt in een doos of kist op een pallet. Terug bij het bedrijf gaat de sla nog even in de vacuümkoeling om de houdbaarheid te verlengen. Vervolgens gaat de productie rechtstreeks naar afnemers in binnen- en buitenland.

'We hadden met dit warme najaarsweer beter een zomerras kunnen planten', beoordeelt John Jenniskens, verantwoordelijk voor de teelt. 'Nu is er een overaanbod op de markt en dat drukt de prijzen. De middenprijs is dit jaar redelijk goed, alleen de oogst is te laag, mede door een verregende junimaand.'

Gemengd bedrijf

Eldorado is van oorsprong een gemengd bedrijf, in 1909 opgericht door overgrootvader Jenniskens. Zowel opa als vader combineerde vee- en akkerbouw. Na een jaar buiten de deur werken begon John Jenniskens in 1989 in het bedrijf met de teelt van ijsbergsla. 'Mijn vader liet mij helemaal vrij: het lukt of het lukt niet.'

Na een forse uitbreiding tussen 2000 en 2010 hebben de broers John en Harrie Jenniskens nu 65 hectare land tot hun beschikking. Met twee oogsten gaat het om zo'n 120 hectare ijsbergsla, afgewisseld met winterprei. De broers zijn gestopt met koeien (1989), asperges (1990) en varkens (2003). Ze hebben een bv, waarin ze de taken verdeeld hebben. 'We werken prima samen', concludeert John Jenniskens. 'Eigenlijk maakt het mij niet zoveel uit wat we telen, de vrijheid om te ondernemen dát spreekt me aan.'

Middelenbeleid

Toch merkt de tuinder steeds sterker dat de supermarkt een duidelijke koers uitstippelt en dat de overheid een streng mest- en middelenbeleid hanteert. 'Wij werken bijvoorbeeld met gecoat zaad tegen bladluis. Het middelengebruik is hierbij laag, maar misschien mag dit over een paar jaar toch niet worden gebruikt vanwege de vermeende bijensterfte.'

Ook zou de ondernemer graag experimenteren met bijvoorbeeld champost uit de paddenstoelenteelt als bemester. 'Maar we zitten aan ons plafond met onder andere fosfaat door de verplichte afname van dierlijke mest bij grondruil en -pacht.'

Afrikaantjes

Op de terugweg van het veld waar nu sla wordt geoogst, haalt de tuinder zijn voet van het gaspedaal bij een akker afrikaantjes. 'We telen afrikaantjes in de hoop dat we de komende tijd weinig last van aaltjes hebben. Verder werken we met Japanse haver als groenbemester.' Een stap naar volledig biologisch telen voelt voor de broers te groot. 'Wat doe je als de teelt na een paar jaar niet goed loopt?'

Achter de loodsen van het huisadres is een woongelegenheid gebouwd voor de 25 Poolse medewerkers. Het zijn vijf units voor maximaal zes personen. In elke unit zijn drie slaapkamers, een toilet, douche en keuken. Tien Polen zijn in vaste dienst, vijftien zijn uitzendkracht en komen alleen voor het slaseizoen. 'Het grootste voordeel van Pools personeel vind ik dat ze komen om te werken. Ze hoeven geen kinderen naar school te brengen of 's avonds te voetballen. Om de vijf weken nemen de meesten twee weken vakantie.'

Global GAP

Eldorado Agro heeft het goed werkgeverschap omarmd, met een Global GAP- en Grasp-certificering. De gemeente juicht de huisvesting op het bedrijf toe. 'Het is aan mij de taak om te zorgen dat het personeel het hier na de zin heeft. Laten we eerlijk zijn: Polen komen hier niet voor hun plezier en ze komen niet voor mij, ze komen omdat de lonen in Nederland hoger liggen en ze een bepaalde tijd meer geld kunnen verdienen.'

Zonder personeel werken is een utopie. 'Dan moeten we het echt zoeken in automatisering van het werk. Laatst hoorde ik over een aardbeienplukrobot, dus wie weet wat de toekomst ons gaat brengen. Een voordeel? Machines stellen mij geen vragen. Dat is fijn', lacht Jenniskens.

Weinig samenwerking

Het valt de ondernemer op dat er weinig samenwerking in de vollegrondsgroenteteteelt is. Hetzelfde geldt voor de enkele tientallen ijsbergslatelers die Nederland telt. 'We zoeken allemaal naar kostenbesparingen en naar kwaliteitsverbeteringen, her en der loopt een voorlichter rond, maar de meeste informatie houden we voor onszelf. We vissen in dezelfde vijver en de uitdaging is om altijd scherp te blijven.'

Een mooie oogst voelt voor de ondernemer als een mooie wedstrijd. 'Als ik rondrijd en ik zie dat juist mijn velden er goed bij staan, dan word ik blij.' Het juiste ras planten op het juiste moment, tijdig beregenen, onkruid, insecten en schimmels te lijf gaan en de grond 'op topniveau' brengen. 'Het eindsignaal voor het seizoen 2016 klinkt en dan kunnen we ons opmaken voor de volgende wedstrijd.'