Oog houden voor risico's spuiwater

De enige luchtwasser die is toegestaan in de melkveehouderij is de chemische variant.' Een aantal leveranciers werkt wel aan andere soorten luchtwassers maar de ontwikkeling zit vast op de regelgeving', licht De Vries toe. 'Iedereen mag alle wassers nabouwen. De ontwikkeling is dus voor rekening van de uitvinder.'

Een chemische luchtwasser zuigt de stallucht aan en wast de ammoniak met zwavelzuur uit de lucht. Het zwavelzuur bindt de ammoniak tot ammoniaksulfaat. Dit wordt vervolgens met het spuiwater afgevoerd.
Voor 100 koeien komt de investering in een chemische luchtwasser op 45.000 euro. De vaste jaarkosten berekent De Vries op 6.320 euro voor 130 koeien en 7.800 euro voor 230 koeien. De variabele kosten voor water, zuur en elektriciteit bedragen 1.300 euro, respectievelijk 2.300 euro per jaar.

Besparing

De jaarkosten van een chemische luchtwasser zijn daarmee wat lager dan bijvoorbeeld de emissiearme Groene Vlag-vloer van Den Boer Beton. Wel rekent De Vries een voordeel mee voor de luchtwasser van 5 euro per koe per jaar door besparing op kunstmest.

Spuiwater is de goedkoopste vorm van stikstof- en zwavelbemesting, stelt de adviseur. Het gaat daarbij om een ammoniumstikstof die langzaam beschikbaar komt.

Melkveehouders kunnen de kosten van de luchtwasser dus voor een deel goedmaken door te besparen op het gebruik van stikstof. Een besparing van 8 kilo stikstof per koe levert bij 150 koeien 1.200 kilo stikstof op. KAS (kalkammonsalpeter) bevat 27 procent stikstof. De besparing komt neer op een aankoop van ruim 4.000 kilo KAS minder.

Kunstmest

In Nederland wordt spuiwater als kunstmest beschouwd, stelt beleidsmedewerker Wiebren van Stralen van LTO Nederland. Bij het uitrijden van spuiwater als meststof gelden de uitrijregels van stikstofkunstmest.
Spuiwater is naast de dierlijke mest te gebruiken als vervanger van kunstmest. Daarbij is wel van belang dat de gehalten van het spuiwater bekend zijn door bemonstering en analyse.

De melkveehouder dient het gebruikte spuiwater als aanvoer van kunstmest in de gebruiksnormenberekening als N-totaal mee te nemen. De werkingscoëfficiënt is 100 procent. Spuiwater bevat geen fosfaat en heeft ook geen geen invloed op het fosfaatoverschot.

Het spuiwater van een chemische luchtwasser bevat ongeveer 40 kilo stikstof per kuub. Het gehalte aan zwavel per kuub spuiwater is hoger dan dat van stikstof, namelijk 50 kilo. De Vries stelt dat er van het spuiwater van een chemische luchtwasser maximaal 1 à 1,2 kuub per hectare mag worden uitgereden. Hij ziet spuiwater als traagwerkende meststof en daarmee als voorjaarsmeststof.

'Het toedienen van spuiwater neigt naar hogere opbrengsten op grasland. De latere snedes hebben een goed gehalte aan ruw eiwit en goede opbrengsten door de nawerking van ammoniumstikstof.' De Vries concludeert dat spuiwater vooral in zwavelarme situaties een waardevolle aanvulling kan zijn op de bemesting.

Levensgevaarlijk

Het mengen van spuiwater met mest in de mestkelder of -silo of met andere meststoffen is verboden en ook levensgevaarlijk. Het mengen in de kelder of silo levert risico op door het vrijkomen van levensgevaarlijke gassen als zwavelwaterstof.

Van Stralen raadt aan het spuiwater alleen rechtstreeks toe te dienen of eventueel gemengd met mest en dan emissiearm aanwenden. Mengen met mest kan dan alleen direct voor aanwenden in een container met mest.
Volgens Van Stralen gaat aanwenden met een spaakwielbemester niet goed vanwege vervuiling van de spaken. Verder vindt hij aanwending met een veldspuit onverstandig in verband met het risico op verbranding van het gras en emissie van ammoniak.

De Vries waarschuwt dat spuiwater roestvormend werkt op machines. 'Het uitrijden van spuiwater mag bovengronds. Een corrosiebestendige veldspuit is een optie.' Bij overmatig gebruik van spuiwater is er kans op verzuring. Daardoor is dan extra bekalking nodig wat de de besparing door het gebruik van spuiwater weer deels teniet doet. Mogelijk heeft het verzurende effect van spuiwater ook gevolgen voor het bodemleven.