Kansen voor boeren en tuinders nabij stad

Sharona de KlerkDit is het resultaat van het onderzoek van LTO Noord, afdeling West, waar ik als stagiaire aan heb meegewerkt onder begeleiding van adviseur Andries Middag. Het onderzoek richtte zich op de relatie tussen boeren en steden.
Aanleiding voor het onderzoek is de groei van steden en de toenemende populariteit van lokaal geproduceerd, gezond voedsel. Er worden steeds meer initiatieven genomen om boeren bij steden te betrekken en vice versa, zoals streekproducten verkopen in steden of stadslandbouw. Maar hebben boeren en steden hier wel profijt van?
Om dit te kunnen onderzoeken zijn 21 boeren/tuinders in West-Nederland geïnterviewd over de effecten van de steden op de bedrijven. Ook was de vraag wat LTO Noord volgens de ondernemers zou kunnen doen om te relatie tussen boeren en steden te verbeteren/versterken.
Voor een representatie onderzoek is bij de selectie van de deelnemers gekeken naar de verhouding tussen het aantal en typen land- en tuinbouwbedrijven in Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. Tevens doen 9 van de 21 geïnterviewde ondernemers aan multifunctionele landbouw.

Resultaten onderzoek

Uit de interviews blijkt dat het overgrote deel van de deelnemers niet bewust dicht bij de stad is gaan wonen. De boeren/tuinders merken de nabijheid van de stad het meest door de consumenten die gebruikmaken van de recreatieve voorzieningen of producten kopen bij de boer. Dit wordt vooral gezien als een positieve invloed vanuit de stad.
Ook noemden de geïnterviewden vaak dat veel recreanten fietsen, wandelen of paardrijden door de polder. Deze invloed beoordeelden ze als neutraal, omdat ze hier geen last, maar ook geen profijt van hebben.
Een andere invloed vanuit de stad die veel genoemd werd, is de sociale controle, die volgens de boeren/tuinders zowel nadelen als voordelen heeft. Ze vinden het fijn als mensen het melden als er iets loos is met een dier of een gewas, bijvoorbeeld als er een koe in de sloot is gevallen. Maar ze worden ook vaak op de vingers gekeken.
De boeren/tuinders zeggen zelf ook invloed te hebben op de stad, in de vorm van (school)educatie en het informeren van stedelingen over de bezigheden op de bedrijven, wat als positief wordt gekenmerkt.
Over politiek/bestuur zijn de meeste respondenten ontevreden, meestal door de hoge legeskosten en de grote moeite die ze moeten doen om vergunningen te verkrijgen. Vier boeren/tuinders wonen in een boervriendelijke gemeente.
Van de 21 bedrijven zijn er 9 bedrijven van plan aan bedrijfsverbreding te gaan doen, zoals boerderijeducatie, boerderijcamping of streekproducten verkopen. In de interviews kwam naar voren dat veel agrarische ondernemers niet goed weten wat er komt kijken bij verbreding, en dat zij daarom de stap hiertoe te groot vinden. Volgens hen zou hier een grote rol voor LTO Noord kunnen liggen.
Ook kan LTO Noord steun bieden bij het vereenvoudigen van het vergunningentraject, een goede uitstraling van de bedrijven, meer waardering bij de politiek en zicht op de kansen van de nabijheid van steden.