Vaste mest meer waard dan drijfmest

De waarde van organische stof kan worden bepaald in euro’s, berekenden onderzoekers van Wageningen UR. Vaste mest blijkt daarbij een flink hogere waarde te hebben dan drijfmest.

Op het proefbedrijf van Wageningen UR in het Limburgse Vredepeel wordt een langjarig bemestingsonderzoek uitgevoerd. Op de droogtegevoelige zandgrond van het bedrijf ligt 12 hectare die is opgedeeld in drie delen. Twee stukken worden gangbaar beheerd en het derde biologisch.
De bemestingsvormen verschillen. Het ene gangbare deel wordt bemest met kunstmest en mineralenconcentraat; het andere met mix van runder- en varkensdrijfmest aangevuld met kunstmest. Het biologische deel wordt bemest met vaste mest en runderdrijfmest.
Een zesjarige rotatie wordt aangehouden: aardappelen, conserven-erwten gevolgd door gras/klaver, prei, zomergerst, peen voor bio en suikerbieten voor gangbaar en mais.
Een van de doelen van de proef is de effectiviteit van drie bemestingsmethoden te vergeleken. ‘In vijftien jaar hebben we een verschil gecreëerd in de aanvoer van organische stof door de verschillende typen mest te gebruiken’, zegt Janjo de Haan, onderzoeker bodem en bemesting bij Wageningen UR. Dat bleek van grote invloed te zijn op de gewasopbrengst en de waardebepaling van effectieve organische stof (EOS).
De EOS is dat deel van de organische stof die één jaar na toediening nog over is in de bodem. ‘De aanvoer van EOS komt uit gewasresten, groenbemesters of aangevoerde organische mest.’ Gemiddeld genomen was de aanvoer van EOS op het biologische deel met 3.000 kilo per jaar per hectare het hoogst. De aanvoer van EOS op het gangbare deel met drijfmest kwam op 1.900 kilo en dat met kunstmest op 1.300 kilo.
De variatie in aanvoer van organische stof bleek uiteindelijk een verschil in gewasopbrengst op te leveren. ‘Bij de twee gangbare delen duurde het zeven jaar voor we enig verschil in opbrengst zagen’, vertelt De Haan. ‘Na tien jaar werd dat systematisch. We constateerden dat van het deel met drijfmest de laatste vier jaar gemiddeld zo’n 8 tot 10 procent hogere opbrengsten kwamen.’
De opbrengstvergelijking met het biologische deel is wat moeilijker te maken voor sommige gewassen. Zo worden de biologische aardappelen eerder afgebrand in verband met phytophthora.
Voor gewassen als mais, erwten en prei kan het wel. ‘Het blijkt dat de biologische teelt qua opbrengst voor een aantal gewassen goed meekan met de gangbare teelt.’ Het gebruik van vaste mest in bioteelt leidt ook tot goede resultaten (zie onder).

Financieel verschil

Om de effectiviteit van de bemestingssystemen te vergelijken, berekenden de onderzoekers het financiële verschil tussen de systemen door de opbrengst per gewas te vermenigvuldigen met de opbrengstprijzen.
‘Gemiddeld kwamen we voor de periode 2011-2014 uit op 480 euro per hectare’, vertelt De Haan. ‘Dit bedrag is afhankelijk van het gewas en varieert van 65 euro bij zomergerst tot 1.900 euro bij prei.’
De onderzoekers wilden de financiële opbrengst ook relateren aan het aandeel EOS. Daarvoor werd het verschil in EOS-aanvoer tussen twee systemen gedeeld door het verschil in financiële opbrengst.
‘Als we de twee gangbare delen vergelijken, dam zien we dat het stuk met drijfmest 600 kilo meer organische stof heeft gekregen dan het deel met kunstmestbemesting’, rekent De Haan voor. Het gemeten saldoverschil tussen de twee systemen over de gehele rotatie kwam op 480 euro per hectare. ‘Daarmee kunnen we de waarde van een kilo EOS vaststellen op 0,80 euro per kilo.’

Waarde mest

Als de waarde van effectieve EOS per gewas wordt vastgesteld, dan zijn er grote verschillen. ‘Dat heeft te maken met opbrengstprijzen. Voor prei is het financiële verschil tussen de twee systemen ruim 3 euro. Voor zomergerst is dat 0,11 euro.’
Het aandeel EOS verschilt per mesttype. ‘Daardoor kan met de vaststelling van de waarde van een kilo EOS ook de waarde van organische mest worden bepaald’, legt De Haan uit.
De onderzoekers berekenden dat uitgaande van een gemiddelde waarde van 0,40 euro per kilo EOS de waarde van varkensdrijfmest 5 euro per ton waard is. Voor een ton runddrijfmest is dat 18 euro per ton, vaste mest 50 euro per ton, compost 75 euro per ton en stro achterlaten 75 euro per ton. Ook de waarde van een groenbemester is hiermee te bepalen; deze ligt tussen de 320 en 480 euro per hectare.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 6°
    20 %
  • Maandag
    11° / 7°
    95 %
Meer weer