'Grasland scheuren aanslag op de bodem'

Anne-Marie RopsEven spitten in de grond laat zien dat de graszode bijna 30 centimeter dik is. De beworteling gaat diep en de grond is rul. Het is bovendien een grasmat die jaarlijks goede opbrengsten geeft. '15 ton droge stof per hectare of nog net iets meer', aldus Meijer. 'Regelmatige graslandvernieuwing zou betere opbrengsten opleveren, maar wij laten hier het tegenovergestelde zien.'
De bodem maakt deel uit van de kringloop op zijn bedrijf, die naast de bodem bestaat uit koeien, voedergewassen en mest. Al meer dan tien jaar is de ondernemer hier actief mee bezig. Zijn T-shirt met de opdruk 'Sterk in Kringloop denken' is hem op het lijf geschreven. 'Ik kan de hele dag wel over dit onderwerp praten.'
De bodem is in de kringloop volgens Meijer enorm belangrijk. Door het jarenlang 'werken' aan de bodem, door deelname aan diverse projecten over de bodem en het uitpluizen en vergelijken van cijfers heeft hij veel kennis opgedaan over de bodem. Veel heeft hij opgestoken van Hans Dirksen, die met zijn adviesbureau DMS studiegroepen over de kringloop(wijzer) ondersteunt.

Vertroetelen

'Je gaat anders kijken naar de bodem', is zijn ervaring. 'Je moet de grond vertroetelen, dan gaat die grond voor je leven. Dat komt tot uiting in een beter bodemleven en betere opbrengsten.'
Bijna dertig jaar geleden begon Meijer zijn melkveebedrijf op een voormalig Veenkoloniaal akkerbouwbedrijf. Op het grasland zag hij in het begin veel plassen. 'Als akkerbouwer kun je de grond mechanisch los houden, maar dat is moeilijker voor een veeboer. Wat bleek: de bodemlaag bovenin zat potdicht, er was geen bodemleven, geen regenwormen. Maar water moet van het land af, dus zijn we aan de slag gegaan met bodembeheer. Daar heb je niet in één jaar resultaat van, dat is iets van de lange termijn.'
Als een van de eersten ging Meijer bemesten met een sleepslang. De grond zo weinig mogelijk belasten, niet door natte plekken gaan en geduld hebben; dat heeft effect volgens de melkveehouder. 'We proberen rekening te houden met de draagkracht van de grond. Dus in het voorjaar een paar dagen langer wachten met bemesten. En probeer ook zo dicht mogelijk op het maaimoment te bemesten. De put moet niet bepalen dat je mest uit moet gaan rijden', vindt Meijer. Daarom investeerde hij in jaarrond mestopslag.
Rond half juni wil de ondernemer 90 procent van de mest uitgereden hebben. 'Dan heeft de mest de gelegenheid z'n werk te doen en de graszode de kans om weer in rusttoestand te komen. De grond mineraliseert wel na, maar je wilt in november toch niet te lang gras hebben staan. Alles is er bij ons op gericht om bij de eerste snede 4 tot 4,5 ton droge stof per hectare te oogsten.'
Meijer is ook een fervent weider van zijn koeien, die steeds na een dag veranderen van perceel om vertrapping van gras te voorkomen.
Het mag duidelijk zijn, Meijer is zuinig op zijn gras. Grasland vernieuwen doet hij zo weinig mogelijk. Ook omdat hij door jaarlijkse metingen weet dat grasland scheuren een enorme nitraatuitspoeling oplevert. 'Terwijl we hier jaarlijks ver onder de norm van 50 milligram per liter scoren', vertelt Meijer. 'Al drie jaar op rij nu onder de 10 milligram per liter.' Het is ook de reden dat hij zijn land niet wil verhuren en geen wisselbouw met akkerbouwgewassen wil. 'Je doet echt een giga aanslag op de bodem als je steeds grasland vernieuwt.'
Dit artikel is het vierde deel van de verhalenwedstrijd 'Bodem in Beeld'. Stemmen kan na publicatie van het laatste artikel.