Sensortechniek vraagt extra basiskennis

Aardappelteler Jacob van den Borne uit Reusel heeft van alle akkerbouwers in Nederland waarschijnlijk de meeste ervaring met sensoren. Hij begon er zeven jaar geleden mee. ‘De eerste vijf jaar hebben we vooral gekeken naar wat we verkeerd hebben gedaan. De laatste twee jaar zijn we bezig met variabel bewerken.’
Precisielandbouw is volgens Van den Borne niet te koop. ‘Vergeet het maar. Je moet eerst inzien wat er fout gaat, bijvoorbeeld storende lagen. Je krijgt behoefte aan informatie van een generatie eerder. Opa had weinig middelen om het gewas te laten groeien. De informatie over de bodem is daarom belangrijk.’

Dierlijke mest

Als voorbeeld van een fout noemt de aardappelteler het aanwenden van dierlijke mest. Op het ene moment gaat het om dunne stront, dan om dikke stront en soms is de tank bijna leeg. ‘Als je drijfmest uitrijdt met een werkbreedte van 6 meter, dan moet dat de variabele werkbreedte bij het werken met een spuitboom zijn.’
De eerste en belangrijkste stap bij precisielandbouw is volgens Van den Borne opbrengstmeting. ‘Daarna moet je de bodem in kaart brengen. De oorzaak van verschillen ligt namelijk in de bodem.’
Gewassensing is volgens de akkerbouwer de laatste stap. Hij maakt gebruik van de GreenSeeker en met plaatsspecifieke loofdoding van aardappelen. ‘Je moet eerst het laaghangende fruit plukken. Bij plaatspecifiek loofdoden kun je tot wel de helft van het middel besparen. Wij telen zo’n 500 hectare aardappelen en hebben de GreenSeeker daarmee na drie à vier jaar terugverdiend.’
De Brabantse akkerbouwer gebruikt precisielandbouw in de hele cyclus van de aardappelteelt. Zo streeft hij ernaar om steeds op het juiste moment op de juiste plek de juiste maatregelen te nemen. Op zijn website www.vandenborneaardappelen.com kunnen collega’s hiermee ervaring opdoen.
Jan Reinier de Jong uit Odoorn heeft nog maar weinig ervaring met het gebruik van sensoren. Het begon een aantal jaren geleden met een rechtrijsysteem van Ag Leader. Om de techniek alleen te gebruiken voor recht rijden, vindt hij jammer. Bij de aankoop van een nieuwe veldpuit heeft hij er daarom voor gekozen deze aan te sturen door de gps van de trekker. Daardoor werd de veldspuit zo’n 5.500 euro goedkoper.
OptRx-sensoren op de spuitboom zijn de volgende stap. ‘Een besparing van 10 procent bij de phytophthorabestrijding behoort tot de mogelijkheden’, zegt de Drentse akkerbouwer, die twee sensoren op een spuitboom van 33 meter heeft. Het gemiddelde van de meting bepaalt de dosering. ‘Ik hou het praktisch, ik teel geen intensieve gewassen.’
Dirk Jan Beuling uit Eerste Exloërmond heeft in de loop der jaren al veel gedaan met sensortechniek. Door zijn nieuwsgierigheid pakt hij steeds weer nieuwe zaken op. ‘Ik heb een bedrijf op versleten dalgrond. Het gaat om bonte grond. De vele variatie biedt kansen voor precisielandbouw’, stelt hij.
De Veenkoloniale akkerbouwer heeft met de Verisscan de pH en het organische stofgehalte in beeld gebracht. Door plaatsspecifiek te bekalken heeft hij de variatie in pH afgevlakt. ‘De totale kosten komen uit op 385 euro per hectare en daar schrok ik van. Dat is gelijk aan 10 ton bieten à 38,50 euro per ton binnen het quotum. De kosten verdien je in ieder geval niet in één jaar terug.’
Volgens Beuling kun je ook geld verdienen door precies te boeren. ‘Geen missers bij het poten van aardappelen en precies bemesten. Daar is al veel mee te bereiken. Het is belangrijk om na te gaan wat je nu al kunt verbeteren zonder precisielandbouw. Met precisielandbouw kan veel, maar het kost ook veel.’
Akkerbouwer Detmer Wage uit Wedde heeft door de deelname aan het project IJkakker de nodige ervaring met verschillende precisielandbouwtechnieken. Hij is enthousiast, maar ziet ook beperkingen. ‘Ik heb percelen waar ik meer heb aan 25 millimeter neerslag dan 50 kilo stikstof extra. Dat kan een sensor niet meenemen en dat kun je de techniek ook niet kwalijk nemen.’
De Groningse akkerbouwer maakt gebruik van een Yara-senor op het dak van de trekker. ‘Het is niet altijd plug-and-play. Dat hoeft geen beperking te zijn. Je hebt wel tijd nodig om de hobbels weg te nemen. Nu werkt het prima en heb ik vertrouwen in de gegevens. De sensor ziet verschillen een week eerder dan jezelf.’
Wage heeft bijna alle sensortechnieken al wel eens een keer gebruikt. Hij vraag zich af of ze rendabel zijn te maken. ‘Ik durf er geen bedrag aan te hangen. Wat ik wel merk, is dat je bewuster met het gewas bezig bent. Met de beelden kun je de nieuwsgierigheid een plek geven.’
Wage heeft zijn vriendin gevraagd naar wat sensortechniek oplevert. Haar reactie: weinig vrije tijd, veel data, vermoeidheid en frustraties. En door de vele schermen vindt ze de trekkercabine te klein.