Van paardenopfok naar melkstal

Veertig uren in de week werkt hij buiten de deur om het bedrijf in de opstartfase financieel draaiende te houden. Zijn vrouw Brechtsje werkt drie dagen in de week als docent aan het Nordwin College. ‘Haar deel is voor het privé-gebeuren.’
Sjoerd Zonderland (68) werkt nog volop mee, door veel hand- en spandiensten uit te voeren. Hij neemt vooral het landwerk voor zijn rekening. Tot veertien jaar geleden had hij zelf koeien, maar ruilde die in voor paarden.
‘Ik melk niet, dat is Herman zijn hobby’, benadrukt Zonderland. ‘Wij hebben geen opvolgers. Friese paarden zijn altijd mijn hobby geweest. Een opfokbedrijf leek ons een mooie manier om af te bouwen.’
Toen zijn echtgenote een aantal jaren geleden overleed, keek Sjoerd Zonderland om zich heen of er wellicht iemand interesse had om het bedrijf over te nemen.
Zijn vrouw kwam veel bij de familie Gras over de vloer, omdat zij als vrijwilliger vanuit de kerk hielp bij rouwverwerking. ‘Dertien jaar geleden verongelukte Hermans broertje. Door de rouwverwerking krijg je een band en dan praat je ook weleens over andere zaken. De passie voor koeien, bijvoorbeeld’, zegt Zonderland.

Koers

Brechtsje Gras is een paardenliefhebber, en wellicht had het stel wel oren naar een overname van een paardenfokbedrijf, dacht Sjoerd Zonderland. Maar al snel werd een andere koers uitgestippeld, namelijk het realiseren van een melkveebedrijf.
Als jongetje was Herman Gras veel op de melkveehouderij van de buurman te vinden. Hij ging daar als puber aan de slag en droomde ondertussen van een eigen boerderij. Na de mavo rondde hij de middelbare en hogere landbouwschool af, waarna hij bij een melkveehouder aan het werk ging.
Gras realiseerde zich dat een boerderij veelal van vader op zoon wordt overgedragen. De kans dat hij ooit een eigen melkveehouderij zou runnen, was vrijwel uitgesloten. Hij ging als agrarisch verkoper aan de slag, maar dat bleek niet zijn ding.
Als zzp’er wordt hij nu door diverse melkveehouders ingehuurd. ‘Ik werk daar alsof het mijn eigen bedrijf is.’ Wellicht is het die instelling die maakt dat veel mensen Gras wat gunnen.
De 33 koeien in de stal, waarvan 20 gemolken worden, komen bijvoorbeeld van de maatschappen Schaap uit Tirns en Van der Zijpp uit Terkaple. Bedrijven waar hij veel aan de slag is. De melkstal en andere apparatuur werd aangeboden door Obe Mous uit Bakhuizen, die zelfs heeft meegeholpen de twintig jaar oude 2x5-visgraat melkstal te installeren.
Het proces voor het nieuwe melkveebedrijf werd drie jaar geleden definitief in gang gezet. Gras en zijn vrouw stapten met Zonderland in de maatschap. Ze wonen inmiddels met hun twee zonen Hessel en Rudie op de boerderij. Zonderland en zijn vriendin Bettie Bouma weken uit naar het dorp.
Voor de nieuwe ligboxenstal werden verschillende ontwerpen gemaakt. Uiteindelijk is ervoor gekozen om op de oude fundering nieuw te bouwen. De stal biedt ruimte aan zeventig gve. Op termijn kunnen nog negen paardenboxen worden vervangen voor dertig ligplekken, zodat er in totaal honderd koeien kunnen worden gemolken.
Grond is voor de toekomst het belangrijkste aandachtspunt. Bij het bedrijf hoort een areaal van 20 hectare, in de huidige situatie genoeg voor zo’n vijftig koeien. Toch moet de stal op den duur vol. Voor het jongvee is een tijdelijke oplossing gevonden, want dat blijft in eerste instantie niet op het bedrijf.

Belgische Blauwe

De koeien worden zoveel mogelijk met Belgische Blauwe geïnsemineerd. ‘Wanneer we aan groeien toe zijn, kunnen we altijd koeien kopen. Jongvee opfokken is duur en kost veel tijd’, stelt Gras. Weidegang wordt ook met het oog op de financiën toegepast. ‘Bovendien hoef je dan geen emissiearme vloer te leggen, maar volstaan roosters’.
‘De eerste drie jaar zullen we geen gekke dingen doen’, verklaart Sjoerd Zonderland. ‘We proberen wel al plannen te maken voor na die periode, bijvoorbeeld over de overname. Tegen die tijd heeft Herman zijn baan als zzp’er afgebouwd en werkt hij meer en meer op de boerderij.’
‘Zijn er dan meer koeien nodig, dan kan dat in dezelfde stal’, vervolgt Zonderland. ‘De paarden verhuizen we zo naar de schuur. Wel moeten we dan land moeten bijkopen of -huren. Of mest afvoeren.’ Herman Gras knikt. ‘Maar ik ben al blij dat mijn droom werkelijkheid is geworden. Ik ben gewoon boer’, zegt hij trots.