Is de zonneweide wel toe aan boerenland?

Joost de la CourtNederland maakt momenteel een flinke groeispurt door met de productie van zonnestroom. Opgestuwd door aantrekkelijke subsidies en een steeds lagere kostprijs van de zonnecollectoren zelf, is het aantal geplaatste installaties om zonne-energie om te zetten in stroom sterk toegenomen.
Sinds vorig jaar gaat de toename in duizelingwekkend tempo. In juli 2014 waren ruim 185.000 installaties aangemeld bij de overheid. Een half jaar later waren daar zo’n 40.000 bijgekomen. ‘We hebben de voorlopers inmiddels wel gehad, de grote middengroep is nu aan de beurt om zonnepanelen te installeren’, concludeerde specialist Wim Sinke van Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten eind vorig jaar al in Nieuwe Oogst.
Het blijft inmiddels niet meer beperkt tot een paar panelen op particuliere woonhuizen, een boerenschuur of een enkel kantoorgebouw. Ook het aantal plaatsingen van grootschaliger installaties op daken en andere zonrijke centrale locaties neemt toe. Dit kan doordat de overheid de regeling in het Energieakkoord heeft verruimd. Huishoudens of bedrijven in of rond hetzelfde postcodegebied kunnen deze zonnestroom ook afnemen. Voorheen bleef dat door de ontheffing op de energiebelasting beperkt tot de eigenaren van de installatie zelf.
De volgende stap in schaalgrootte die nu opdoemt, is het zonnepark of de zonneweide. Zijn die een reëel alternatief voor de vaak zo veel maatschappelijk rumoer opleverende windmolenparken? Daar zijn vraagtekens bij te zetten. Technisch gezien zijn ze dat nog niet omdat de energieopbrengst van zonnepanelen tot nu toe veel lager is dan die van windmolens.
Wil je zonneparken laten concurreren met windmolens, dan heb je een veelvoud van de oppervlakte nodig. De benodigde grond is dan in ons land kostbaar, tenzij je die om niet kunt gebruiken, kunt combineren met een andere functie of de subsidie zo aantrekkelijk is dat die opweegt tegen andere meerkosten.
Daarnaast spelen ethische aspecten een rol. Moet je goede landbouwgrond, die mondiaal gezien ook steeds schaarser wordt, aanwenden voor opwekking van duurzame energie? Een mooi dilemma. De keuze van LTO Nederland is duidelijk: geen vruchtbaar boerenland opofferen voor zonneparken. Hier speelt ook een strategisch belang mee. Een zonnepark kan immers de omringende landbouwstructuur in de weg gaan zitten
De neiging bestaat nu al om, zolang er voldoende subsidies voorhanden zijn, ook te kijken naar locaties op landbouwgrond. Zolang er naast onze daken nog genoeg onbenutte bedrijventerreinen, voormalige vuilstortplaatsen of wegbermen voorhanden zijn, is het de vraag of dit een verstandige keuze is.