Kansen nieuwe technologieën in beeld

Jan van LiereDe Nederlandse agri- en foodsector speelt een vooraanstaande rol in de internationale voedselproductieketens. Een belangrijke factor in dat succes is het technologische ontwikkelingsniveau van de sector. Technologie heeft mogelijkheden geschapen die een eeuw geleden absoluut niet voor mogelijk werden gehouden en ondernemers in Nederland maken er op grote schaal gebruik van.
De ontwikkelingen gaan nog steeds door. Niemand weet precies waar dat de komende decennia toe gaat leiden, maar duidelijk is dat de agrarische sector kan rekenen op verdere technologische innovaties. Dat is ook nodig, alleen al gezien de uitdagingen van de wereldwijde voedselvoorziening.
Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT) heeft er een speciale toekomstverkenning aan gewijd. Donderdag is het eindrapport van die verkenning gepresenteerd. Onder de titel ‘Van autonome robots tot zilte aardappels’ geeft het een overzicht van ontwikkelingen die de Nederlandse agri- en foodsector tussen nu en 2050 mogelijk gaan beïnvloeden.
De nadruk in de verkenning ligt op de technologische veranderingen, maar die zijn bekeken in samenhang met mogelijke sociale, economische en politieke ontwikkelingen.
Het rapport behandelt twintig verschillende technologische ontwikkelingen die voor de agri- en foodsector van belang kunnen zijn. Dat varieert van 3D- en 4D-printen tot precisielandbouw en van bio-informatica tot gentechnologie.

3D-printen

Het 3D-printen zou kunnen bijdragen aan het goedkoper en sneller repareren en onderhouden van werktuigen, machines en gereedschappen. Als de huidige ontwikkelingen doorzetten, kunnen op termijn namelijk allerlei onderdelen met behulp van een printer worden gemaakt.
Wetenschappers hopen in een volgende fase met 4D-printen objecten te kunnen maken die onder invloed van licht, temperatuur of geluid van vorm veranderen. Voor de landbouw zou materie die zichzelf kan aanpassen aan klimatologische omstandigheden veel kunnen betekenen.
Miniatuurdrones die zo klein en licht zijn dat ze niet meer dan 20 gram wegen, kunnen met behulp van een 3D-camerasysteem navigeren en obstakels ontwijken. Zo is het apparaat in staat zonder hulp van mensen situaties te verkennen, zonder vast te komen zitten. Uitgerust met een piepklein computertje zouden dergelijke minidrones bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden om rijpe vruchten te vinden in kassen.
Door ontwikkelingen op het gebied van sensortechnologie en robotica nemen de toepassingen van precisielandbouw steeds verder toe. De verwachting is dat de behoeften van een gewas op een bepaald moment op een bepaalde plek steeds nauwkeuriger, en bovendien op afstand, bepaald kunnen worden.
De studie van de STT noemt het onzeker welke impact gentechnologie in de toekomst zal hebben. Dat heeft onder meer te maken met weerstand in de samenleving.
‘Het is niet zo dat wat technologisch haalbaar is, allemaal realiteit zal worden’, meldt het rapport. ‘Het is bedoeld als handreiking voor een gestructureerd debat over de toekomst.’
Donderdag is al een eerste aanzet gegeven voor die discussie. LTO Nederland, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie FME en de drie technische universiteiten in Nederland ondertekenden een gemeenschappelijke verklaring voor de oprichting van een AgriFoodTech platform.
Dat platform gaat de maatschappelijke dialoog over nieuwe technologieën stimuleren en verbindingen leggen tussen alle betrokken sectoren en disciplines.