‘Soms zie je andere interessante kansen’

Kort samengevat: bij een juiste koolstofdioxidedosering in de lelieteelt kan de belichtingsintensiteit met 30 procent omlaag zonder in te boeten aan kwaliteit van de lelies of productiehoeveelheid. Ofwel: een juiste dosering levert een directe energiebesparing op.
Voor de workshop ‘Optimaal CO2 doseren’ is veel belangstelling van tuinders. ‘Het leeft in de sector’, bevestigt Medema. Niet alleen blijft CO2-dosering een essentieel instrument om plantengroei te stimuleren, ook de maatschappelijke druk om duurzamer te produceren en minder fossiele brandstoffen te gebruiken werpt zijn schaduw vooruit.
Het is de oude twist tussen de koopman en de dominee die ook in deze sector speelt. ‘Als we niet doseren, loopt de CO2-concentratie terug - zeker als de ramen van de kassen dicht zitten in de winter - en ligt de groei van de plant bij wijze van spreken stil’, schetst Medema het dilemma. En dat wil uiteraard geen enkele tuinder: die wil meer productie en meer rendement: de koopmanskant van het verhaal.
Daar staat de maatschappelijke zijde - de domineeskant - tegenover: produceren moet maatschappelijk verantwoord en klimaatneutraal. Dat beseffen tuinders terdege, gezien de oprukkende alternatieve vormen van kasverwarming, zoals aardwarmte en restwarmte, met reducering van de CO2-emissie.
Normale buitenlucht bevat 400 parts per million (ppm) koolstofdioxide. Als die hoeveelheid in de kas wordt opgeschroefd naar 600, 700 of 800 ppm, stimuleert dat de groei van de gewassen flink. ‘Met tientallen procenten’, zegt Medema, afhankelijk van soort en behoefte van gewassen. Een nog hogere concentratie - bijvoorbeeld 1.000 ppm - is ook mogelijk, maar de meerwaarde daarvan is over het algemeen beperkt.
Sterker nog: het kan een averechts effect hebben. Dat bleek uit onderzoek van Plant Lighting. Dat signaleerde dat een hoge CO2-concentratie bij paprika’s zorgde voor bladeren die minder efficiënt met de beschikbare CO2 omgaan als de concentratie afneemt (door verminderde werking van het sleutelenzym Rubisco), zoals in voorjaar/zomer gebeurt.
Daarnaast constateerden andere onderzoeken dat ophoping van stikstofoxiden (NOx) en etheen kan optreden, wat tot gewasschade kan leiden.
Medema: ‘Er is ook eerder een proef met tomaten gedaan. Als je scherp aan de wind zeilt, kun je met de helft van de in de praktijk gebruikelijke CO2-dosering nagenoeg dezelfde opbrengt genereren.’ Dit thema komt tijdens de workshop uitgebreid aan de orde.

Bronnen

CO2-dosering blijft essentieel voor de productie in de glastuinbouwsector. Die gedoseerde CO2 moet ergens vandaan komen. Grofweg zijn er vier bronnen: de verwarmingsketel en de warmtekrachtkoppeling-installatie (WKK) van de tuinder, vloeibare CO2 en CO2 van Organische CO2 voor Assimilatie door Planten (OCAP).
De vloeibare CO2, vaak voortkomend uit kunstmestproductie, wordt geleverd via tankwagens. OCAP is afkomstig van Shell en bio-energiebedrijf Abengoa via een pijpleiding, die grofweg van Rotterdam naar Amsterdam loopt en waarop tuinders in zowel het West- als Oostland kunnen worden aangesloten.
De eerste twee varianten zijn relatief goedkoop: de koolstofdioxide komt vrij bij de verbranding van aardgas die wordt gebruikt voor de verwarming van de kassen. De vloeibare CO2 kost de tuinder zo’n 10 cent per kilo, OCAP 6 cent per kilo. Gemiddeld heeft een tuinder - teeltafhankelijk - 30 tot 40 kilo CO2 per vierkante meter per jaar nodig.
Dennis Medema denkt dat de beschikbaarheid van deze vier bronnen nog wel even blijft, maar weet dat het zoeken naar alternatieve vormen belangrijk is.
‘Doordat de rentabiliteit van de WKK-installaties onder druk staat en door energiebesparing is er minder gebruik van aardgas en dus minder CO2. Bij het gebruik van aardwarmte en restwarmte is beschikbaarheid van CO2 zelfs een voorwaarde. We moeten dus op zoek naar andere bronnen en betere benutting van de CO2.’
Onderzoek is momenteel gaande naar koolstofdioxide uit buitenlucht, uit rookgassen van houtstookinstallaties, uit biogasinstallaties, afvangst van CO2 uit de kolencentrale Maasvlakte en bij het Afval Energie Bedrijf Amsterdam. De laatste twee opties zijn nog niet zo ver of zitten in de fase van een haalbaarheidsonderzoek (Amsterdam).
‘CO2 uit de buitenlucht is op korte termijn geen optie, te duur’, zegt Medema. ‘Ook houtstookinstallaties zie ik geen grote bron worden: er zijn niet veel bedrijven met deze installaties en het is lastig om te zuiveren. Biogas is wel een belangrijke optie met veel potentie. In biogas zit 40 procent CO2, die nu meestal de lucht ingaat.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer