Mbo-school moet koers verleggen

Jan van VulpenIn Nieuwe Oogst van 14 februari (editie Noord) is geschreven over de kritiek van boeren uit Midden-Drenthe op het agrarisch onderwijs aan de noordelijke mbo’s. Wim Cnossen, directeur van de Terra MBO-vestiging in Groningen, en Jan van Weperen, docent Veehouderij aan het Friese Nordwin College, reageerden op het verwijt dat het onderwijsniveau beneden de maat is.
Van Weperen herkent zich niet in de kritiek. Dat kan, want de ouders met klachten wonen in Drenthe (Terra Meppel en Emmen) en Groningen. Niet vermeld werd dat bij het Nordwin College enkele jaren geleden ook veel mis was. En ere wie ere toekomt: Van Weperen heeft een grote rol gespeeld in het verbeteren daarvan.
Gewezen werd op de alliantie met het AOC in Alkmaar, als reactie op het gevaar dat je als onderwijsinstituut onder de kritische massa komt. Niet vermeld werd dat dit feitelijk een onder curatele zetten was, nadat het vorige team van het AOC in Alkmaar door het bestuur naar huis was gestuurd.

Verdunning

Het is overigens de vraag of deze vormen van samenwerking voldoende zijn om de verdunning van studenten het hoofd te bieden. De scholen zullen vaker studenten die voor een bepaalde richting kiezen, bij elkaar moeten zetten. Laat groepen toekomstige akkerbouwers tijdens de studie zeer regelmatig met elkaar optrekken. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de melkveehouders en voor andere sectoren.
Cnossen geeft hoog op van het praktijkleren (regioleren). Voor de ouders is dit echter een grote bron van zorg en ergernis vanwege de vele momenten dat het hierbij misgaat. Dingen zijn niet goed geregeld, studenten worden aan hun lot overgelaten. Terra Meppel heeft het systeem dat hogere klassen de lagere moeten controleren. Dat kan best leerzaam zijn, doch alleen als dit strak begeleid wordt. Een strakke begeleiding zit helaas niet in het systeem verankerd.
Vraag is ook wat de basisvaardigheden voor de agrarische sector zijn. Niet meer zoals vroeger trekkerrijden, grasmaaien, koeien melken of een hok uitmesten. Basisvoorwaarden zijn nu inzicht in economische processen in het bedrijf en in het aansturen en volgen van fysieke aangelegenheden in het bedrijf.
Niet te begrijpen is dat, terwijl de zuivelindustrie maximaal inzet op de Kringloopwijzer, er op de AOC’s geen bodemkunde wordt gegeven. Scoren met de Kringloopwijzer, bijvoorbeeld door een maximale drogestof opbrengst per hectare, is alleen haalbaar als je inzicht hebt in bodemprocessen.
Een basisvaardigheid is ook dat de studenten de Engelse taal enigszins meester zijn, maar tijd besteden aan een op zich zinvolle BHV-opleiding (Bedrijfshulpverlening) kan best na een mbo-opleiding.

Stages later

Wij zijn er geen voorstander van om direct in te zetten op stages. Laat studenten op de leeftijd dat ze veel informatie kunnen opslaan in de schoolbanken zitten en plan stages juist meer in de laatste jaren.
Wanhopig worden stagebegeleiders als een stagiair compleet ongemotiveerd bezig is, terwijl voldoende begeleiding van de school ontbreekt.
Stagebieders zien dat studenten in een veel te vroeg stadium moeten kiezen, als ze weten wat ze willen en ze de gevolgen van hun keuze nog niet kunnen overzien. Begin met het verstrekken van basiskennis en schuif het keuzemoment naar later.
De praktijk heeft ondernemers nodig die een goede gesprekspartner zijn voor bijvoorbeeld de voerleverancier, de accountant en de financier en die goed met de omgeving kunnen communiceren. Kortom, een nieuwe generatie agrariërs die het denkwerk zelf beheersen en het uitvoerend werk eventueel uitbesteden.
Daarvoor moeten nogal wat zaken anders worden geregeld. Verstandig zou zijn om in overleg met partners vast te leggen hoe het beter moet en hoe de uitvoering gevolgd dient te worden. Dit als een blijvende vorm van kwaliteitsverbetering.