‘Kuikens komen uit in de stal’

Rob en Egbert Wingens hebben samen tien stallen met in totaal 250.000 vleeskuikens. ‘In maart 2013 bezochten we de open dag van Klaas Knol, die het Optimum Vita-concept ontwikkelde’, vertelt Egbert Wingens. ‘Een project waar de kuikens uitkomen op het bedrijf. Dat moet in bestaande stallen ook kunnen, dachten wij.’
De broers startten met een proefopstelling in de kantine: een bak met bebroede eieren met drie biggenlampen erboven. Rob: ‘Wij startten met achttien dagen bebroede eieren. Een dag later komen de eerste kuikens uit en kunnen ze direct voer en water opnemen. Het werkte prima. Je ziet de natuur zijn gang gaan.’
In oktober 2013 richtten ze een proefstal in. Egbert: ‘Wij kozen voor infrarood kachels om de eieren en jonge kuikens op temperatuur te houden. Infrarood warmte is een aangename, ontspannende stralingswarmte met nauwelijks luchtverplaatsing, die direct bij de kuikens komt. De kuikens kunnen zelf hun ideale comfortzone opzoeken, door dichterbij of juist verder van de infrarood verwarming af te gaan zitten.’
De broederij schouwt de eieren na achttien dagen en brengt alle bevruchte eieren op transportkarren bij de vleeskuikenhouders. Die zorgen dat het voer en water in de stal klaar staat. De kachel gaat aan als de eieren in de stal staan. Met een laserthermometer meten ze de eitemperatuur. Ideaal is 38 graden.
Rob: ‘Aan het eind van dag 18 zie je de eerste tien kuikens lopen, die nemen direct voer en water op. Op de 19e dag is 20 procent uit en op de 20e dag 80 tot 90 procent. Op dag 0, als in het traditionele systeem de kuikens uit de uitkomstkast gehaald worden, halen wij de broedlades met de lege eierdoppen uit de stal.’
Bij een traditionele opzet zijn de kuikens direct druk bezig met hun zoektocht naar voer en water. Bij Wingens zijn de kuikens rustig, rennen minder heen en weer en produceren minder geluid. Een kuiken kan prima enkele dagen overleven op de dooierzak. De energie wordt dan gebruikt om te overleven.
Door direct voer en water aan te bieden ontwikkelen de organen de eerste twee dagen snel. De kuikens hebben een goede start, betere technische resultaten en een lager antibioticagebruik. ‘Die voordelen zagen wij in onze proefstal.’ In juli 2014 schakelden ze beide bedrijven helemaal over naar Home Hatching.
Goedkopere voorbroedeieren, lagere stookkosten, lagere gezondheidskosten en betere resultaten leiden tot 7 cent voordeel per kuiken per ronde. De extra arbeid is 0,5 cent per kuiken per ronde. ‘Met een voordeel van 6,5 cent per kuiken per ronde is de investering binnen afzienbare tijd terugverdiend’, geeft Egbert aan.

Stellages

Pe-Da en Van Lanen Elektro en installatiebedrijven tekenden voor het concept. Van Lanen maakte RVS-stellages waar de broedlades ingeschoven worden, bokjes waar de stellages op staan, infraroodkachels, montage en ophanging. ‘Het omhoog lieren van stellages zagen wij niet zitten’, vertelt Rob. ‘Een aantal zijn oudere stallen met lagere nokhoogte. De stellages heb je maar drie dagen nodig en de volgende 42 dagen niet.’
Pe-Da maakte hanteerbare en inklapbare transportkarren voor de stellages, ook in RVS. ‘Met drie mensen ha-len we in vier uur alles uit de stal. Daarna een paar uur spuiten en alles is weer klaar voor de volgende ronde.’
De infraroodverwarming blijft in de stal hangen en hoger gelierd voor de ruimtelijke verwarming. ‘In eerste instantie hadden we de heteluchtkanonnen laten hangen voor de ruimtelijke verwarming, maar die hebben we nooit nodig gehad.’
Na het uitkomen telt Rob 30 procent van de broedlades na. ‘Dat geef goed weer wat het uitkomstpercentage is. Bij ons 96 à 97 procent; dit is 3 à 4 procent hoger dan in de broederij.’
Egbert: ‘In de stal ziet het er prachtig uit: de eerste uitkomstdag zie je alleen kuikens in een strook van 2 meter net onder de infrarood kachel. De tweede dag is de strook met kuikens 4 meter breed en de derde dag over de hele stal. De natuur gaat zijn gang en elk kuiken zoekt zijn eigen comfortzone.’
De broers zijn erg tevreden over de resultaten. ‘De voerconversie en eindgewichten zijn veel constanter. Ook het antibioticagebruik is fors gedaald. We hadden veel last van kreupelheid. Nu niet meer. De weerstand van de kuikens is veel beter. Dat merkten we ook bij coccidioseproblemen: bij sectie zie je hetzelfde beeld als bij gangbare kuikens’, somt Rob op.
‘De Home Hatched kuikens hebben beter ontwikkelde darmen, zijn de coccidiose beter de baas en zijn beter te sturen. Het vraagt een andere manier van denken.’