Alle uren tellen bij weidegang

Berrie Klein SworminkBinnen Proeftuin Natura 2000 Overijssel hebben onderzoekers uitgezocht hoe groot de ammoniakwinst van weidegang precies is. Voor een doorsnee melkveebedrijf betekent één uur extra weidegang een verlaging van de ammoniakemissie met 3,3 gram per koe.
Proeftuin Natura 2000 Overijssel is een project dat zich richt op het ontwikkelen en toepassen van ammoniakreducerende maatregelen. Projecten LTO Noord verzorgt de coördinatie en de algehele projectleiding.
Tot nog toe houdt regelgeving van de overheid nauwelijks rekening met de exacte duur van beweiding. ‘De RAV ofwel Regeling Ammoniak en Veehouderij maakt slechts onderscheid tussen wel beweiden en niet beweiden’, vertelt onderzoeker Monique van der Gaag van Wageningen UR Livestock Research.
‘Ook gemeenten en provincies gaan bij de vergunningverlening niet uit van het aantal uren dat koeien in de wei lopen. Meestal beoordelen ze alleen of een melkveebedrijf is toegerust voor weidegang door te kijken naar afrastering, drinkwatervoorziening, kavelpaden en huiskavel. Voor de ammoniakuitstoot maakt het echter nogal wat uit of er sprake is van 720, 1.500 of 2.500 uur weidegang’, stelt de onderzoeker.
In opdracht van Proeftuin Natura 2000 Overijssel ging Van der Gaag op zoek naar bruikbare manieren om het aantal uren weidegang per jaar te borgen. Ze inventariseerde de mogelijkheden, van fysieke controles door een controleur tot het inzetten van hightech hulpmiddelen zoals drones en gps.

Beweidingspoortjes

De onderzoeker concludeert dat aansluiten op systemen die al bij melkveehouders in gebruik zijn, het meest geschikt is voor de praktijk. Denk aan informatie die is te vergaren via beweidingspoortjes, rantsoensamenstelling, activiteitsmeters en de hoeveelheid geproduceerde graskuil.
‘Als de weidegang gecontroleerd kan worden met technieken of systemen die op het bedrijf sowieso al worden toegepast, dan zijn het draagvlak en de betrouwbaarheid groter’, zegt Van der Gaag. ‘Melkveehouders zitten niet te wachten op een controleur die iedere week de mate van weidegang komt toetsen. Dat is bovendien duur.’
Van der Gaag adviseert handhavers om een aantal combinaties van mogelijkheden toe te laten als acceptabele borging van het aantal uren weidegang per jaar. ‘Niet alle technieken zijn op ieder bedrijf aanwezig. Als je het borgingssysteem flexibel maakt, dan kunnen melkveehouders zelf kijken welke combinatie het best bij hen past.’
Overheden en marktpartijen zijn geïnteresseerd in de mogelijkheden om de mate van weidegang te borgen. ‘De Duurzame Zuivelketen, een initiatief van de zuivelsector, benut ons onderzoeksrapport om op dit vlak stappen te kunnen zetten’, vertelt Cathy van Dijk van Projecten LTO Noord. Ze is projectleider van Proeftuin Natura 2000 Overijssel.
Een recente uitspraak van de Raad van State maakt het rapport over borging van het aantal uren weidegang uiterst actueel. Van Dijk: ‘De uitspraak van de hoogste bestuursrechter in een zaak van een Limburgse melkveehouder duidt er op dat weidegang onderdeel van de Natuurbeschermingswetvergunning van een melkveebedrijf kan gaan uitmaken. Met de uitkomsten van ons onderzoek kan dat op een borgbare manier.’