‘Trotser zijn op onze boeren’

Elies Lemkes-StraverDe stal en het ondernemingsplan zijn ontworpen door Hein, de jongste zoon van Sjan en Johan. Hein heeft in 2014 de opleiding agrarisch ondernemerschap bij CAH Vilentum in Dronten afgerond. ‘Doorgaan met de boerderij is zeker geen gemakkelijke weg, maar ik wil heel graag zelf ondernemer zijn’, zegt Hein. ‘Het ondernemingsplan heb ik tijdens mijn studie gemaakt. Ik heb verschillende bedrijven in binnen- en buitenland gezien.
‘Zo heb ik onder andere stage gelopen op een bedrijf in Denemarken waar ze met melkrobots werkten en in Texas op een grootschalig melkveebedrijf. Ik heb in mijn ondernemingsplan voor een carrouselmelkstal gekozen. Niet voor het werken met een robot vanwege de storingsgevoeligheid en een carrousel is in het onderhoud goedkoper. De koeien worden in de nieuwe melkstal zij aan zij binnen gemolken. Voordelen zijn de hoge capaciteit, een goed overzicht en korte looplijnen. De stal is bovendien extra diervriendelijk omdat er in plaats van ijzer en beton, kunststof wordt gebruikt.’

Beweging

Volgens Johan zit er veel beweging in de melkveehouderij. ‘We hebben de koeien altijd buiten gehad. Nu staan alleen het jongvee en de droge koeien nog buiten en hebben we eens zo veel grasopbrengst. De kwaliteit van het voer moeten we goed in de gaten houden. We willen best innovatief bezig zijn. Het telen van soja in Nederland blijkt goed te kunnen, maar het rendement per hectare is nog te laag. En waarom is er nog een gebruiksnorm nodig als we een Kringloopwijzer hebben? Het is dubbelop. Nederland moet ervoor uitkijken de boeren niet te verliezen. Kennis ontstaat immers daar waar je produceert.’
Sjan: ‘ZLTO is super omgegaan met haar rol in het debat over de melkveewet. Ik ervaar zelf dat er van persoon tot persoon veel begrip is voor onze positie als boer. Maar in discussie met grotere groepen en in de politiek ligt dat vaak anders. Dat maak ik ook mee als gemeenteraadslid.’
Johan: ‘Sjan en ik zijn bij elkaar in buurt opgegroeid en kregen al jong verkering. De bedrijven van onze ouders lagen met de ruggen tegen elkaar met de beek ertussen. Na de ruilverkaveling bouwden mijn ouders in 1970 een boerderij op deze plek en in 2000 hebben we een nieuw woonhuis gebouwd. We hebben melkvee en 30 hectare grond in eigendom en nog eens 30 hectare in pacht waarop we gras, maïs en suikerbieten verbouwen.
‘Ook ruilen we al twintig jaar met een akkerbouwer die aardappelen teelt. We hebben regelmatig quotum bijgekocht. Sjan zegt altijd: ‘We zijn een generatie van lucht’, doelend op de quota die we vanaf 1989, toen we het bedrijf overnamen, hebben gekocht.’
Sjan werkte na haar opleiding als verpleegkundige zeven jaar als kinderverpleegkundige. ‘Dat was leuk, maar toen we trouwden ben ik op de boerderij mee gaan werken en dat doe ik nog steeds met veel plezier. We hebben vier kinderen. Onze oudste zoon werkt in de ICT, de tweede zoon heeft mbo levensmiddelentechnologie gedaan en onze dochter woont in München en werkt in de mode bij een Duitse webshop en reist veel.’ Sjan en Johan zijn trots op hun kinderen en op hun bedrijf.

Trots

Sjan: ‘Nederland zou ook best trotser mogen zijn op de boerenbedrijven. We zijn met onze boerderij geworteld in dit gebied en leveren ook landschappelijke en maatschappelijke meerwaarde. We zijn altijd een extensief bedrijf geweest. We grenzen aan de golfbaan en er ligt een camping aan de overkant.
‘Sinds 1990, toen we nog met de trekker naar het provinciehuis zijn geweest om te protesteren, hebben we te maken met ‘natuurdreiging’. Gelukkig bleek het minder erg dan het zich aanvankelijk liet aanzien. Je moet wel weten waar je van op aankunt. Ook nu zijn we, als interim-uitbreiders, niet gerust op de werking van de Natuurbeschermingswet. De inzet van ZLTO voor deze thema’s blijft belangrijk.’
Johan noemt ook het beregeningsbeleid. ‘De eerste snede gras is het beste. Juist in die periode mag je niet beregenen, terwijl je wel hebt bemest. Dat kost ons een kapitaal. Vanwege de zandvang die natte natuur schept, liggen we nu in een beschermingszone.’
Sjan: ‘De wilde zwijnen worden een steeds ernstiger probleem. Er is een grensoverschrijdend ecoduct aangelegd, maar België wil er geen hek opzetten.’
Het zijn allemaal zaken waarmee ook Hein te maken krijgt. ‘Het is belangrijk dat ZLTO voor onze belangen staat en bedrijven mee vooruithelpt. Ik ben wel nieuwsgierig naar de activiteiten voor jongeren en heb belangstelling voor bijeenkomsten.’
Hein heeft contact met jonge boeren in de buurt en in andere provincies, doordat hij in Dronten heeft gestudeerd. ‘Mijn beste vriend werkt bij een bedrijf dat natuurontwikkeling uitvoert. Ik vind het belangrijk om met mensen met verschillende achtergronden contact te hebben.’