Richting biolandbouw niet eenduidig

De visies op de toekomst van de biologische landbouw, zowel in Nederland als daarbuiten, lopen behoorlijk uiteen, bleek bij verschillende discussiesessies tijdens de Bio-beurs in Zwolle deze week.

Haijo DoddeDe visie op de biologische landbouw in 2030 was deze week tijdens de Bio-beurs een prominent thema. De biologische ondernemers en andere belangstellenden kregen ruimschoots de gelegenheid om over de toekomst van gedachten te wisselen. Opmerkelijk daarbij is dat de denkwijzen daarover niet bepaald eenduidig zijn.
Voorafgaand aan de beurs sprak belangenorganisatie Bionext de verwachting uit dat de biologische sector in 2015 in een stroomversnelling raakt. De consumentenbestedingen in Nederland van bioproducten komen inmiddels op 1,1 miljard euro. En voor 2015 rekent Bionext met een groei die uitkomt boven 10 procent.
Er is een sterke toename van vraag naar natuurlijk gezonde producten. Voor onder meer Albert Heijn is dit aanleiding om het biosortiment uit te breiden tot 1.500 producten. En ook supermarktketen Jumbo presenteert binnenkort een eigen biomerk.
De grote vraag is of er de komende jaren voldoende biologische landbouwers bijkomen om aan de toenemende behoefte te voldoen. De afgelopen zes jaar zijn er 150 biologische landbouwbedrijven bijgekomen. Per 2014 is het aantal bedrijven bijna 1.650, blijkt uit gegevens van Bionext. Het biologisch landbouwareaal is inclusief het areaal van omschakelaars in totaal 55.938 hectare. In 2008 was dat 47.119 hectare.
In een forumdiscussie spraken vooraanstaande biologische ondernemers uit verschillende sectoren hun verwachting uit over de biologische consumptie in 2030. Volgens biotuinder Fons Verbeek in het Limburgse Velden kan dat doorgroeien van de huidige 5 procent tot 20 procent. ‘Maar dan hebben we wel een nieuwe golf omschakelaars nodig. Als dat niet gebeurt, dan blijft het biologisch aandeel wellicht steken op niet meer dan 10 procent’, zegt hij.

Inspirators

Volgens Kees van Zelderen, biologisch melkveehouder in Brabant en voorzitter van de Bio-beurs, hebben landbouwers triggers of inspirators nodig om over te stappen. De vraag is of de ecologie dan leidend is of dat omschakelen vooral economisch gestuurd zal zijn.
Piet van IJzendoorn van de biologische boerderij de Zonnehoeve in Zeewolde is positief gestemd over het op gang komen van een transitiestroom. ‘Als het bewustzijn er eenmaal is dat we met de natuur mee moeten telen, dan zullen meer ondernemers omschakelen. Ik ben ervan overtuigd dat het aandeel biologisch in ons voedselpakket kan doorgroeien tot 30 of 40 procent.’

Principes

In de discussie over de toekomst blijkt dat binnen de biologische sector verschillend gedacht wordt over wat biologische landbouw nu precies is. Een discussiepunt tijdens de sessie op de Bio-beurs was bijvoorbeeld of import van biologische soja uit Brazilië wel strookt met de principes van biologische landbouw en het streven naar gesloten kringlopen.
Voor de bodemvruchtbaarheid en de effecten van klimaatverandering zijn de kringlopen belangrijk, stelt Van IJzendoorn.
‘We moeten het gesleep met organisch materiaal voorkomen. Als biologische sector is het onze taak om de aardbol groen te houden. Kaalslag heeft zeer negatieve gevolgen voor het milieu en het landschap.’
Biologisch pluimveehouder Jaap van Deelen vindt het streven naar kringlopen een goed uitgangspunt. Hij erkent dat in de biologische pluimveesector de laatste jaren sprake is van scheefgroei. De afzet van biologische eieren verloopt in Nederland zo voortvarend dat het aantal biologische kippenstapels de laatste jaren explosief is gegroeid.
‘Voor een kringloop zou onze sector 80 procent kleiner moeten zijn’, stelt Van Deelen. ‘Daardoor zitten we met een overschot aan biologische kippenmest en een tekort aan biologisch voer van Nederlandse bodem.’
De pluimveehouder in De Glind rekent voor dat het areaal graan op biologische akkerbouwbedrijven met een factor 5 kan toenemen om de biologische veestapels te voorzien van voedsel.
‘De akkerbouwers moeten dan een keuze maken voor graan in plaats van biologische groenten. Dat is economisch nu eenmaal minder interessant.’
Van Deelen pleit ervoor om voor het kringloopprincipe te kiezen voor grotere regio’s. ‘Een Europese benadering ligt meer voor de hand. In Duitsland bijvoorbeeld willen ze onze fosfaatrijke biologische kippenmest graag hebben. Ook is daar voldoende areaal om graan te telen.’
IJzendoorn benadrukt dat er behoefte is aan een robuust systeem. ‘We moeten erkennen dat er beperkingen zijn ten aanzien van de kringlopen. Voor de lange termijn is het nodig dat we daarvoor verbeteringen aanbrengen. Daarbij moet voor de korte termijn het economisch belang niet leidend zijn.’
In een Lagerhuis-setting werd tijdens Bio-beurs een debat gevoerd over de potentiële duurzame routes voor de Nederlandse landbouw tot 2030. Daarbij konden de deelnemers onder meer reageren op de stelling dat in 2030 alle landbouwbedrijven een biologische bedrijfsvoering hebben.

Forse stappen

Gerard Mighels, onderzoeker systeeminnovaties van Wageningen UR, verwacht dat met name de melkveesector op het gebied van duurzaamheid forse stappen gaat zetten. ‘Weidegang is in 2030 ongetwijfeld vanzelfsprekend, net als grondgebondenheid’, stelt hij. ‘Verder zal het gebruik van antibiotica en kunstmest zich beperken tot een minimum.’
Niet iedereen ziet de toekomst net zo rooskleurig als Mighels. ‘Na afschaffing van het melkquotum wordt het gat tussen de biologische en gangbare melkveehouderij alleen maar groter’, aldus een deelnemer aan het debat.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer