‘Balans zoeken tussen biologische en chemische middelen’

‘De maatschappij, maar ook de agrarische sector, vraagt om biologische middelen’, legt Jolanda Wijsmuller, manager biologicals bij Bayer CropScience, uit. ‘Chemiebedrijven voelen dat toepassing van chemische middelen onder druk staat en er zullen mogelijk ook middelen afvallen omdat hun toelating vervalt.’

Van natuurlijke oorsprong

Het concern timmert daarom aan de weg met ‘middelen van natuurlijke oorsprong’, zoals bacteriën, schimmels en virussen. ‘Deze middelen liggen het dichtst bij de chemische middelen waarmee we zowel qua ontwikkeling als registratie veel ervaring hebben’, legt Wijsmuller uit.
‘We focussen ons in eerste instantie op toepassingen in vollegrondsgroenten, vruchtgroenten onder glas en klein- en steenfruit. Maar ook pitfruit en akkerbouwgewassen hebben onze aandacht.’

Voor gangbare teelt

Bayer kiest een strategie die is gericht op de integratie van biologische middelen in een gangbare teelt. ‘Onze producten van natuurlijke oorsprong kunnen worden gebruikt in de biologische teelt, maar we richten ons met name op die andere 98 procent van de agrarische sector’, zegt Wijsmuller.
‘Ik denk dat we beter hierop kunnen inzetten dan op volledig biologische teelten. De 1 a 2 procent biologische teelt is leuk, maar het zet qua duurzaam telen meer zoden aan de dijk als we in de toekomst 10 of 20 procent van de chemische middelen in de gangbare landbouw kunnen vervangen.’
In de praktijk betekent dit dat één of twee bespuitingen in een reeks van vier of vijf in een teeltcyclus worden vervangen door een toepassing met een middel van natuurlijke oorsprong. ‘Proeven hebben uitgewezen dat het werkt.’

Deel chemie vervangen

‘Het gaat om de juiste balans, niet om de chemie maximaal terug te brengen’, zegt Wijsmuller over de praktische toepassing. ‘We zien dat biologische middelen gemiddeld 50 tot 60 procent werking hebben, tegen 90 tot 100 procent werking van chemische middelen.
‘Dat is de reden dat we in veel teelten niet gelijk de chemische bestrijdingsmiddelen weghalen, maar bijvoorbeeld 10 procent vervangen. Voor ons is het de uitdaging om de biologische middelen zo te laten werken dat de boer na de oogst tevreden is.’
Het portfolio biologische producten van Bayer is nu nog beperkt. Het bedrijf biedt twee insecticiden aan: BIO 1020 - voor bestrijding van bodeminsecten in boomteelt, bloemisterij en kleinfruit – en XenTari dat rupsen bestrijdt en breed is toegelaten.

Serenade

Sinds september is Serenade toegelaten. Dit product op basis van bacteriën werkt als fungicide tegen schimmels zoals meeldauw, botrytis, septoria en sclerotinia. Het middel is al toegelaten in sla, druif, aardbeien en wortelen, maar er volgt nog een bredere toelating in de land- en tuinbouw.
‘Er zitten nog meer middelen in de pijplijn zoals een insecticide voor de bestrijding van onder meer trips en spint in de tuinbouwteelten’, voorspelt Wijsmuller.
Om de toepassing te optimaliseren en het aantal beschikbare middelen – met registratie - uit te breiden is meer onderzoek nodig. Bayer experimenteert met aangepaste bespuitingsschema’s om zo het bestrijdingseffect in het veld te onderzoeken. Ook probeert het concern in beeld te brengen wat deze werkwijze oplevert aan vermindering in residu.

Nog grote stappen maken

Wijsmuller: ‘We kijken of we een stuk chemie kunnen vervangen door deze middelen. We willen daar een advies aan kunnen koppelen waarmee de boer zijn oogst kan veiligstellen en tegelijkertijd duurzamer kan werken.’
Wijsmuller denkt dat de grens van het maximaal haalbare nog lang niet is bereikt en verwacht dat met middelen van natuurlijke oorsprong nog grote stappen gemaakt worden, zoals ook de chemische gewasbescherming een vlucht heeft genomen. ‘Hoe meer wordt geïnvesteerd, hoe meer wordt uitgevonden. Zo simpel is het.
‘Van de eerste chemische fungiciden werd ook 5 tot 6 kilo op een hectare gespoten. Nu kunnen we met een paar honderd gram af. Op dit moment kennen we ook hoge doseringen van biologische producten. Ik denk dat in de toekomst een ontwikkeling ontstaat naar lagere doseringen en een hogere effectiviteit.’

Mee leren omgaan

‘Een boer moet ook leren omgaan met de nieuwe middelen. Onze middelen van natuurlijke oorsprong functioneren bij lage ziektedruk. Als je gewas stikt van de luizen, dan kun je een bio-bestrijder toepassen, maar met een resultaat van 60 procent bestrijding, heb je nog steeds luizen.
‘Zo’n middel zal dus eerder in de teelt moeten worden toegepast. Dat moeten we leren. Als we dat helder hebben, zal het aandeel chemie lager kunnen worden.’
Het uiteindelijke doel van Bayer is simpelweg goede gewasbeschermingsoplossingen aanbieden. ‘Of we dat doen met feromonen, bacteriën of chemie maakt niet uit. Het moet een goede en duurzame oplossing zijn voor de boer, want hij zal economisch rendabel moeten kunnen telen.’