‘Akkerbouw mist financiële slagkracht’

Haijo Dodde‘De liquiditeitsruimte op het gemiddelde akkerbouwbedrijf in Flevoland is voldoende om gedeeltelijk tegenslagen in de markt op te vangen en om hier en daar een extra investering te doen. Maar de marge is veelal te klein om te investeren in grond’, aldus bedrijfsadviseur Jan Lucas Spijkman van Countus.
Spijkman sprak deze week op een relatiebijeenkomst van Countus in Zeewolde over de grondpositie van akkerbouwers. Hij stelde daarbij vast dat de grondmarkt behoorlijk concurrerend is en dat grondprijzen de laatste jaren sterk oplopen.
‘Met name melkveehouders roeren zich op de grondmarkt en in veel gebieden is goede landbouwgrond schaars. In Zuidelijk-Flevoland worden op dit moment prijzen betaald die oplopen tot 80.000 of zelfs 100.000 euro per hectare’, meldt Spijkman.
Bij de analyse van de akkerbouwbedrijven stelde Spijkman zich de vraag of akkerbouwbedrijven de financiële ruimte hebben om extra pachtgrond te verwerven of om na de aankoop van grond de lasten van rente en aflossing te kunnen dragen. In de beoordeling van de liquiditeitssituatie op de bedrijven gaat Countus uit van een minimale marge van 5 procent op de bruto-omzet, die nodig is als financiële buffer.
Spijkman presenteerde tijdens de bijeenkomst de financiële resultaten van zo’n zeventig Flevolandse akkerbouwbedrijven met consumptieaardappelen en van 67 bedrijven met pootaardappelen. Voor de analyse van de cijfers voor de jaren 2009 tot en met 2013 maakt hij onderscheid tussen de gemiddelde bedrijven en de 20 procent beste bedrijven.
Op bedrijven met consumptieaardappelen is het saldo per hectare gemiddeld 4.180 euro over de betreffende vijf jaar. De 20 procent beste bedrijven realiseren een bruto-saldo van 5.170 euro. Na aftrek van privé-uitgaven, aflossingen en onderhoudsinvesteringen blijft hiervan een liquiditeitsmarge over van respectievelijk 420 euro en 2.420 euro per hectare.
Voor de bedrijven met pootaardappelen zijn de verschillen minder groot tussen gemiddelde bedrijven de beste bedrijven. De saldo’s variëren van 5.570 euro tot 6.750 euro per hectare en daarbij horen liquiditeitsmarges van 390 euro en 450 euro.
‘Voor de akkerbouwbedrijven zijn de jaren 2009 tot en met 2013 gemiddeld niet slecht geweest. Dat zien we aan de liquiditeitsmarges die uitstijgen boven de 5 procent van het bruto-saldo. Toch denken wij dat van de beoordeelde bedrijven alleen de beste consumptietelers met 2.420 euro per hectare voldoende liquiditeitsruimte hebben om iets te gaan doen op de grondmarkt’, verklaart Spijkman.
Spijkman adviseert de akkerbouwers in Zeewolde om voor de grondpositie van hun bedrijf een plan te maken. ‘Dat geeft meer inzicht in de mogelijkheden. Als er daadwerkelijk grond beschikbaar komt, kunnen de ondernemers dan goed onderbouwt een beslissing nemen.’
Akkerbouwers die hun liquiditeitsmarge willen vergroten om meer financiële slagkracht te realiseren, moeten het volgens Spijkman vooral zoeken in de vaste kosten.
‘Daar liggen meer kansen dan in het verhogen van opbrengsten. Wij adviseren akkerbouwers die investeren in machines en gebouwen om hun vaste kosten flexibel te maken. Dat kan door meer te huren, samenwerken of meer gebruik te maken van loonwerk.’