Van patatboer tot driesterrenrestaurants

Tienke Wouda‘Eten bij de boer is met de verscheidenheid in diners volwassener geworden’, constateert Maria van Boxtel van het Boergondisch Feestmaal. ‘Boerenmaaltijden lopen net zo uiteen als de patatboer en driesterrenrestaurants.’
Zo’n acht jaar geleden kwam stichting Van Eigen Erf met het Boergondisch Feestmaal. Met het culinaire evenement wilden biologische boeren met een boerderijwinkel vaste klanten binden en nieuwe klanten vinden.
De ingrediënten uit de boerderijwinkel worden in het diner van minimaal drie gangen verwerkt. ‘De combinatie van eten met een rondleiding en verhaal over het agrarisch bedrijf werkt heel goed om mensen aan het bedrijf te binden’, legt Van Boxtel uit.
Deden er eerst nog vijf boeren met tweehonderd gasten aan mee, nu is dat gestegen naar veertig boeren met duizend gasten. Sommige bedrijven doen vijf keer per seizoen mee, andere boerderijen slaan een jaar over. Hoewel bedrijven die erop zijn ingericht eraan verdienen, is het voor de meeste andere agrarische ondernemers pure promotie voor hun bedrijf en boerderijwinkel.
De laatste tijd zijn er steeds meer bedrijfsgroepen die gaan dineren, constateert Van Boxtel. ‘De recessie is voorbij.’

Regelgeving

In de afgelopen jaren kwam Van Eigen Erf met een handreiking voor Boergondische Feestmalen en een instructiefilmpje, te downloaden van www.vaneigenerf.nl. ‘Veel boeren zijn nog naïef in de regelgeving om het eten heen’, verklaart Van Boxtel.
‘Ze weten vaak niet dat het niet is toegestaan om een maaltijd te bereiden in eigen keuken en dat te verkopen aan klanten. Ze kunnen dat prima oplossen met een aparte keuken of door evenementencatering in te schakelen.’
Ook het schenken van alcohol is aan regels gebonden. ‘Boeren die niet in het bezit zijn van een drank- en horecavergunning en een diploma sociale hygiëne, kunnen bij de gemeente eenmalig ontheffing aanvragen of moeten het schenken van alcohol overlaten aan de cateraar of chef-kok’, legt Van Boxtel uit.
Een initiatief waarbij het culinaire aspect niet de boventoon voert, is het project ‘Eten bij de boer’ van het Limburgs Agrarisch Jongeren Kontakt (LAJK). Soep met een broodje of stamppot bij de boer aan tafel is vaak al voldoende om het doel van het project, het in contact brengen van boeren met burgers, te bereiken. Het LAJK maakte een draaiboek voor zijn zeshonderd leden om het project van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) en Plattelandsjongeren een vervolg te geven.
‘Wij vinden het belangrijk dat jonge ondernemers met hun omgeving praten. Eten is een losse manier van samenkomen. Op een informele wijze kunnen jonge boeren uitleggen waarom waar zij hun bedrijf uitbreiden of mest uitrijden. Voor de burger is dit contact gemakkelijker dan wanneer hij van zijn fiets moet stappen en een gesprek moet aanknopen’, geeft Agnes van den Goor van het LAJK aan.

Onderwijs

Studenten Veehouderij van Hogeschool Van Hall Larenstein onderzochten tijdens het onderwijsproject ‘Eten bij de boer’ wat de succesfactoren zijn van eten bij de boer. Hieruit blijkt dat gasten vooral de boer zelf willen spreken, wat over de geschiedenis willen weten van het bedrijf en een excursie op het bedrijf verwachten. Het Van Hall Instituut voerde het project uit met studenten van MBO-design van Nordwin College (initiatiefnemer van het project), Horecaopleiding Friesland College, ICT opleiding NHL Hogeschool en Groene Campus (Helmond) uit. Studenten van het Nordwin College richtten ontvangstruimtes in op bedrijven. En studenten van het Friesland College organiseerden samen met studenten Melkveehouderij diners.
Deelnemer Auke de Jong van Wijn- en Cultuurhoeve Thabor in het IJsbrechtum is enthousiast. ‘Ik zie zeker kansen om dit samen met studenten door te zetten. Je geeft een maaltijd figuurlijk inhoud. Je kunt een product beter in de markt zetten, je wordt toegankelijker voor een breed publiek en studenten doen praktijkervaring op.’