‘Ik wilde nog een stap zetten’

‘Gemeente Weststellingwerf is een melkveehouderijgemeente’, geeft Ziel aan. ‘Ze heeft het boerenbelang hoog in het vaandel staan. In het nieuwe bestemmingsplan staat de landbouw bovenaan in de nota van uitgangspunten.’
Dat is een wisselwerking, geeft de oud-voorzitter van LTO Noord-afdeling Weststellingwerf toe. ‘Toen de gemeente constateerde dat de bermen in de herfst beschadigd werden door de landbouw, heeft de afdeling een campagne opgezet. Wij hebben met een trekker een groot bord geplaatst om boeren alert te maken de bermen te beschermen. De burgemeester bestuurde de trekker. Het leverde dikke koppen in de krant op.’
Gerard Ziel kwam in 1962 met zijn ouders, broers en zussen vanuit het Overijsselse Vollenhove naar het Friese Nijelamer vanwege de kleinschaligheid bij Vollenhove. In 1980 bouwden ze een nieuwe stal voor 150 melkkoeien. Vijf jaar later namen Gerard en zijn oudere broer het bedrijf over, dat toen 130 koeien telde. Eén van zijn broers vertrok naar Groningen, de oudste zus naar Flevoland en de anderen gingen in Friesland een melkveebedrijf runnen. ‘Van de dertien broers en zussen zijn er elf boer geworden.’
In 1997 overleed zijn broer plotseling, waardoor Gerard Ziel er alleen voor kwam te staan. Hij ging in maatschap met zijn vrouw Hieke. In 2006 gingen ze een melkmaatschap met hun buurman aan die hun 160 stuks jongvee opfokt. Het contract liep af, het jongvee wordt nu gehuisvest in de oude ligboxenstal.
Het aflopende contract van de melkmaatschap was voor Ziel een van de redenen om vaart te maken met zijn bouwplannen. Landschappelijke inpassing is een hot item, ervoer hij tijdens de vergunningverleningsprocedure. ‘Naast de nok- en goothoogte was dit heel belangrijk voor de gemeente. Het heeft nog wel de nodige discussies opgeleverd. We zijn trots op ons bedrijf, hebben een dure stal gebouwd. Waarom moet je deze dan verstoppen en bomen voor de ventilatie plaatsen?’
Ziel plaatste enkele boswallen met subsidie van het gemeenteproject ‘Dorpen in het groen’. Langs de sleufsilo kwam een worteldoek met wilgen. Al met al kwam de investering uit op zo’n 12.000 euro. ‘Hiervan kregen wij 70 procent vergoed vanuit Dorpen in het groen.’
Ook de plaats van de kapschuur voor de stal was voor de gemeente aanleiding om het plan eerst niet goed te keuren. ‘Het aanzicht was te groot en te log. We hebben de kapschuur iets laten zakken en voorzien van een zadeldak. Daar ben ik zelf ook blij mee. Het is nu een veel mooier geheel geworden.’
De emissiearme stal voldoet aan de Maatlat Duurzame Veehouderij. De kosten komen rond de 5.000 euro per koeplaats, inclusief de melkstal. Daar gaan de 800 euro IDS-subsidie per koeplaats, voor investeringen in integraal duurzame stallen, nog van af. Samen met zijn twee vaste medewerkers richtte Ziel de stal zelf in. ‘Dat heeft me zo’n 50.000 euro bespaard, schat ik.’

Binnenmelker

De melkkoeien, die gemiddeld 8.800 kilo melk produceren, doen het prima in de nieuwe stal, merkt Ziel. ‘Ze laten de tocht beter zien en geven gemakkelijker melk.’ Ook het melken in de 36-stands binnenmelker van WestfaliaSurge loopt ‘buitengewoon goed’. ‘Ik heb verschillende melksystemen bekeken, waarbij ik de houding van de melker belangrijk vind. Dan kom je uit op het melken tussen de achterpoten door. Een binnenmelker is overzichtelijk met een hoge capaciteit, en de koeien trappen minder snel het melkstel af.’
De melkveehouder weidt zijn koeien niet. ‘Ik denk dat het opstallen het welzijn van de dieren ten goede komt. Het is een lust voor het oog om de koeien te zien met deze temperaturen in de stal, met geïsoleerd dak, het licht en de ruimte. Bovendien: hoeveel ideale weidedagen hebben wij jaarlijks? Dat houdt met honderd wel op, schat ik. Burgers hebben er begrip voor als je uitlegt waarom je je koeien binnenhoudt. Maar ze missen de koeien wel in de weide.’
Om zijn bedrijf energieneutraal te maken vatte hij samen met twee andere melkveehouders het plan op voor een windmolenpark langs de Schipsloot. Ze willen daar met hulp van onder andere een projectontwikkelaar draagvlak krijgen voor vier windturbines van 2 megawatt. Het plan ligt nu voor bij de provincie Fryslân. ‘Je kunt de kansen oppakken die op je pad komen.’